2005 - Harold Pinter

Harold Pinter (ur. 10 października 1930 w Londynie, zm. 24 grudnia 2008 tamże) – angielski dramaturg, pisarz, reżyser teatralny i scenarzysta, laureat literackiej Nagrody Nobla w 2005 roku, otrzymanej za odkrywanie przepaści pod codzienną gadaniną i wymuszanie wejścia do zamkniętych przestrzeni ucisku (uzasadnienie).

Zaliczany do czołowych przedstawicieli teatru absurdu. Pinter był też twórcą tzw. komedii zagrożenia (comedy of menace), obnażającej pozorność komunikacji między ludźmi i dramatyczną bezradność człowieka zarówno wobec świata zewnętrznego, jak i własnej podświadomości (Urodziny Stanleya 1958, przekład pol. Dialog 1960 nr 10).

Pinter urodził się w żydowsko-brytyjskiej rodzinie, w dzielnicy Hackney w Londynie. Uczył się w Hackney Downs Grammar School i krótko w Royal Academy of Dramatic Art (RADA). Jako młodzieniec publikował poezję. Jak podawał sam dramaturg, jego żydowscy dziadkowie przybyli z Polski i Odessy.

Harold Pinter rozpoczął pracę w teatrze jako aktor, pod pseudonimem David Baron. Jego pierwsza sztuka teatralna, The Room, została wykonana przez studentów Uniwersytetu w Bristolu w 1957 roku.

Druga sztuka Pintera (która jest obecnie jedną z najbardziej znanych tego autora), The Birthday Party (1958), nie odniosła sukcesu, pomimo pozytywnej recenzji w The Sunday Times, napisanej przez wybitnego krytyka Harolda Hobsona. Jednakże po sukcesie The Caretaker w roku 1960, The Birthday Party została ponownie przedstawiana w teatrach i była pozytywnie odbierana.

W 1973 został współpracownikiem dyrektora Royal National Theatre. Jego późniejsze sztuki były krótsze, wielokrotnie uznawane jako alegorie ucisku.

Harold Pinter był dwukrotnie nominowany do Nagrody Akademii Filmowej (Oscar) w kategorii Scenariusz adaptowany (za Kochanicę Francuza na podst. powieści Johna Fowlesa – 1981 oraz Betrayal – 1983.)

W styczniu 2005 roku Harold Pinter ogłosił, iż odstępuje od pisania sztuk teatralnych, ponieważ postanowił zaangażować się w działalność polityczną.

Pinter postulował za swobodą wypowiedzi podczas wieloletniej współpracy z PEN Clubem. W roku 1985 dołączył do misji amerykańskiego dramaturga Arthura Millera International PEN-Helsinki Watch Committee do Turcji, mającej na celu protest przeciwko uwięzionym pisarzom. Spotkał tam wiele osób będących ofiarami ucisku politycznego. W amerykańskiej ambasadzie, w trakcie uroczystości, podczas której uhonorowano Millera, Pinter zamiast wymieniać uprzejmości, opowiadał o ludziach mających podłączone napięcie elektryczne do genitaliów, i został za to wyrzucony (Miller opuścił ambasadę wraz z Pinterem). Doświadczenia z pobytu w Turcji oraz tłumienie języka Kurdów zainspirowały go do napisania w 1988 roku sztuki Mountain Language.

Pinter sprzeciwiał się amerykańskiej inwazji na Afganistan i Irak. Był także przeciwnikiem interwencji NATO w Kosowie. Publicznie nazwał prezydenta Stanów Zjednoczonych, George'a W. Busha, masowym mordercą, a premiera Wielkiej Brytanii, Tony'ego Blaira, "a deluded idiot" (co można przetłumaczyć jako "zbałamucony idiota"). Pinter wielokrotnie pisał listy o tematyce politycznej do brytyjskich gazet. Porównywał administrację Busha do nazistowskich Niemiec Adolfa Hitlera.

Harold Pinter należał również do Międzynarodowego Komitetu Obrony Slobodana Miloševića.

Sztuki
The Room (1957), pol. Pokój (Kwartalnik Artystyczny 1/2005), przeł. Marek Kędzierski
The Birthday Party (1957), pol. Urodziny Stanleya (Dialog 10/1960), przeł. Adam Tarn
The Dumb Waiter (1957), pol. Samoobsługa (Dialog 3/1961), przeł. Adam Tarn
A Slight Ache (1958)
The Hothouse (1958), pol. Cieplarnia
The Caretaker (1959), pol. Dozorca (Dialog 2/1963), przeł. Kazimierz Piotrowski i Bronisław Zieliński
Skecze (1959)
The Black and White
Trouble in the Works
Last to Go
Request Stop
Special Offer
That's Your Trouble
That's All
Interview
Applicant
Dialogue Three
A Night Out (1959)
Night School (1960)
The Dwarfs (1960)
The Collection (1961), pol. Kolekcja, przeł. Bolesław Taborski[1]
The Lover (1962), pol. Kochanek (Dialog 8/1966), przeł. Bolesław Taborski
Tea Party (1964)
The Homecoming (1964), pol. Powrót do domu (Dialog 12/1965), przeł. Adam Tarn
The Basement (1966)
Landscape (1967), pol. Krajobraz (Dialog 4/1969), przeł. Bolesław Taborski
Silence (1968), pol. Milczenie (t. II "Dramatów", 2006), przeł. Piotr Sobolczyk
Skecz: Night (1969), pol. Noc (t. II "Dramatów", 2006), przeł. Piotr Sobolczyk
Old Times (1970), pol. Dawne czasy (Dialog 2/1972), przeł. Bolesław Taborski
Monologue (1972)
No Man's Land (1974)
Betrayal (1978), pol. Zdrada (Dialog 5/1979), przeł. Bolesław Taborski
Family Voices (1980)
Victoria Station (1982)
A Kind of Alaska (1982)
Skecz: Precisely (1983)
One For the Road (1984)
Mountain Language (1988), pol. Górski język, przeł. Tomasz Miłkowski
The New World Order (1991)
Party Time (1991), pol. Przyjęcie (Dialog 12/1991), przeł. Bolesław Taborski
Moonlight (1993), pol. Światło księżyca (Dialog 12/1993), przeł. Bolesław Taborski
Ashes to Ashes (1996), pol. Z prochu powstałeś (Dialog 12/1996), przeł. Bolesław Taborski
Celebration (1999), pol. Rocznica (Dialog 10/2000), przeł. Bolesław Taborski
Skecz: Press Conference (2002)

Proza
Kullus (1949)
The Dwarfs (1952-56)
Latest Reports from the Stock Exchange (1953)
The Black and White (1954-55)
The Examination (1955)
Tea Party (1963)
The Coast (1975)
Problem (1976)
Lola (1977)
Short Story (1995)
Girls (1995)
Sorry About This (1999)
God's District (1997)
Tess (2000)
Voices in the Tunnel (2001)

Do czytania	Do oglądania	Do słuchania

Nie ma plików w tym folderze