-
14950 -
4023 -
6612 -
8732
44983 plików
2035,38 GB
![Foldery Foldery](http://x4.static-chomikuj.pl/res/152bece31a.png)
![Ostatnio pobierane pliki Ostatnio pobierane pliki](http://x4.static-chomikuj.pl/res/152bece31a.png)
KTO:
dramaturg
NARODOWOŚĆ:
amerykańska
URODZONY:
16 października 1888 w Nowym Jorku
ZMARŁ:
27 listopada 1953 w Bostonie
DZIEŁA:
"Pragnienie i inne jednoaktówki" (1914) - zbiór jednoaktówek
"Na wschód od Cardiff" (1916) - melodramat romantyczny
"Poza horyzontem" (1920) - dramat
"Pożądanie w cieniu wiązów"
"Cesarz Jones"
"Złoto", "Słoma", "Owłosiona małpa", "Pierwszy człowiek", "Irlandzka róża Abie'go", "Zespojeni", "Fontanna", "Marco Polo", "Ach, pustynio!", "Dni bez końca" - sztuki międzywojenne
"Anna Christie" (1922) - sztuka
"Dziwne preludium" (1928) - sztuka
"Zimna śmierć nadchodzi" (1946) - sztuka
"Dotyk poety"
"Jeszcze wspanialsze pałace"
"Zmierzch długiego dnia"
Z UZASADNIENIA NAGRODY:
Otrzymał ją za "prawdziwość i głębię utworów dramatycznych, traktujących w nowy sposób gatunek tragedii".
FAKTY Z ŻYCIORYSU:
Pierwsze siedem lat swojego życia Eugene Gladstone O'Neill spędził - jak będzie później wspominał - "w hotelach i pociągach". Towarzyszył bowiem ojcu, który był aktorem trupy wędrownej i objeżdżał Stany Zjednoczone, grając tytułową rolę w przedstawieniu "Hrabia Monte Christo". W wieku siedmiu lat Eugene trafił do katolickiej szkoły z internatem w New London w stanie Connecticut, gdzie żył wspólnie z matką. Po skończeniu szkoły średniej dla protestantów i katolików w Stamford, O'Neill wstąpił w 1906 r. na uniwersytet w Princeton. Studia przerwał po roku pod wpływem starszego brata Jamesa. W 1909 r. wbrew woli ojca ożenił się z Kathleen Jankins i tuż po ślubie wyruszył w poszukiwaniu złota do Hondurasu, gdzie nabawił się malarii. Wiódł wędrowny tryb życia: jeździł z trupą ojca po Ameryce jako pomocnik impresaria, pływał na statkach do Afryki Południowej, był urzędnikiem handlowym w Buenos Aires, pracował jako reporter dla "The Telegraph" w Connecticut. Żona, która nie mogła znieść jego stylu życia, rozwiodła się z nim w 1911 r. Ich jedyny syn z tego małżeństwa, Eugene junior, (w przyszłości znany krytyk teatralny), popełnił samobójstwo w 1950 r. w wieku lat 40. O'Neill również próbował targnąć się na swoje życie (w 1912 r.).
W tym samym roku zachorował na gruźlicę i przez sześć miesięcy przebywał w sanatorium, co stało się punktem zwrotnym w jego życiu. Jak sam wspomina, miały wówczas miejsce jego "powtórne narodziny". Wiele przemyślał, wiele przeczytał. Postanowił "zostać artystą, za wszelką cenę". Pod wpływem dramatów Strindberga, Ibsena i Wedekinda zaczął pisać własne utwory. Po wyjściu z sanatorium wstąpił na uniwersytet Harvarda, na kurs teorii i historii dramatu prowadzony przez wybitnego znawcę teatru George'a Pearce'a Bakera, którego uczniami byli m.in.: Albert Maltz, Thomas Wolfe czy Dos Passos. W tym czasie O'Neill napisał siedem jednoaktówek wydanych w 1914 r. w tomie "Pragnienie i inne jednoaktówki".
W 1916 r. po raz pierwszy utwór O'Neilla pojawił się na scenie. Zespół The Provincetown Players wystawił jego krótki melodramat romantyczny "Na wschód od Cardiff". Wspomniana grupa teatralna, pod kierownictwem małżeństwa Glaspell, rzuciła wyzwanie komercyjnej produkcji Broadwayu i w następnych latach stała się jednym z głównych ośrodków teatru awangardowego w Ameryce. Z nią właśnie związał swoje losy O'Neill, który wydał i wystawił kilka jednoaktówek o tematyce marynistycznej, osnutych na motywach własnych przygód. W 1920 r. O'Neill, przedstawia swój pierwszy dramat pełnospektaklowy "Poza horyzontem", za który otrzymuje pierwszą ze swoich czterech Nagród Pulitzera. Przedstawienie trafia na Broadway, co oznacza wielkie przewartościowanie w teatrze amerykańskim. Odtąd O'Neill napisze około stu utworów scenicznych, z których zdecydowana większość cieszyć się będzie niezmienną popularnością wśród widzów. Co najciekawsze - będą to sztuki pisane w różnych stylach, poruszające najprzeróżniejsze tematy i dziejące się w najróżniejszych środowiskach: od miliarderów po żebraków.
Utwory O'Neilla wywarły ogromny wpływ na dalszy rozwój literatury amerykańskiej. Według krytyków, największą zasługą O'Neilla było łączenie tradycyjnego realistycznego obrazowania z ekspresjonistycznym, pełnym skrótów i symboli scenicznych. Jednak nawet w tych utworach, w których proporcje między realizmem a ekspresjonizmem były zachwiane, O'Neill pozostawał wzorem dla zwolenników albo jednego, albo drugiego nurtu. Na przykład "Pożądanie w cieniu wiązów" uważane jest za jeden z najbardziej inspirujących utworów dla amerykańskiego teatru naturalistycznego, natomiast "Cesarz Jones" okrzyknięty został "manifestacją artystyczną ekspresjonizmu w teatrze amerykańskim". Do najgłośniejszych utworów scenicznych O'Neilla w okresie międzywojennym należą m. in.: "Złoto", "Słoma", "Owłosiona małpa", "Pierwszy człowiek", "Irlandzka róża Abie'go", "Zespojeni", "Fontanna", "Marco Polo", "Ach, pustynio!", "Dni bez końca" oraz dwie sztuki za które dostał Nagrodę Pulitzera w 1922 i w 1928 r. - "Anna Christie" i "Dziwne preludium".
Chociaż O'Neill szybko zaznał sławy i uznania, czego dowodem było przyznanie mu w 1929 r. doktoratu honoris causa uniwersytetu w Yale, to jego życie osobiste nie układało się najlepiej. Po dziesięciu latach małżeństwa rozwiódł się z drugą żoną, Agnes. Miał z nią syna i córkę Odnę, która sprzeciwiając się jego zakazowi wyszła za mąż za Charlie Chaplina. W ciągu trzech lat - od 1920 do 1923 r. - O'Neill stracił ojca, matkę i ukochanego brata, Jamesa. Jego sytuacja rodzinna unormowała się nieco po 1929 r., gdy ożenił się z aktorką, Carlottą Montrey. W 1936 r. O'Neill uhonorowany został literacką Nagrodą Nobla m. in. za "prawdziwość i głębię utworów dramatycznych, traktujących w nowy sposób gatunek tragedii". Z powodu choroby O'Neill nie mógł odebrać nagrody osobiście. Wysłał jednak do Sztokholmu tekst przemówienia, w którym napisał m. in.: "To wyróżnienie należy się nie tylko moim dziełom, ale wszystkim moim kolegom w Ameryce; dla mnie ta Nagroda Nobla to symbol tego, że Europa uznała dojrzałość amerykańskiego teatru".
Z czasem wydźwięk kolejnych sztuk O'Neilla, zwłaszcza tych pisanych po II wojnie światowej, staje się coraz bardziej pesymistyczny. Wystawiona w 1946 r. "Zimna śmierć nadchodzi" nazwana wstała rodzajem symbolicznej przypowieści o utraconych złudzeniach w życiu i nieuchronności śmierci. Nie bez wpływu na mroczny klimat twórczości dramaturga był fakt, że ostatnie dziesięć lat życia O'Neill spędził unieruchomiony po ciężkim porażeniu systemu nerwowego. Z tego powodu nie doszedł do skutku zamierzony przez niego cykl dramatyczny pt. "Opowieść wydziedziczonych posiadaczy", będący rodzajem amerykańskiej sagi rodzinnej. Ukazały się tylko dwie jego części: "Dotyk poety" i "Jeszcze wspanialsze pałace". Pośmiertnie opublikowano i wystawiono również sztukę "Zmierzch długiego dnia", za którą O'Neill w 1956 r. otrzymał Nagrodę Pulitzera.
Nie ma plików w tym folderze
-
0 -
0 -
0 -
0
0 plików
0 KB
![Chomikowe rozmowy Chomikowe rozmowy](http://x4.static-chomikuj.pl/res/a2dccdc43c.png)
![Zaprzyjaźnione i polecane chomiki (18) Zaprzyjaźnione i polecane chomiki (18)](http://x4.static-chomikuj.pl/res/cba406437d.png)