1975 - Eugenio Montale

EUGENIO MONTALE (1975)



KTO:
poeta
NARODOWOŚĆ:
włoska
URODZONY:
12 października 1896, Genua
ZMARŁ:
12 września 1981, Mediolan
DZIEŁA:
"Skorupy mątwy" (1925) - zbiór poezji
"Okazje" (1939) - zbiór poezji
"Finisterre" (1943) - zbiór poezji
°Burza i inne wiersze" (1956) - zbiór poezji
"Satura" (1962-70) - zbiór poezji
"Xenia" (1963) - zbiór poezji
"Dziennik z lat 71 i 72"
"Zeszyt z czterech lat" (1977)
"Inne wiersze" (1980) - zbiór poezji

Z UZASADNIENIA NAGRODY:
Otrzymał ją za ""znaczące osiągnięcia w poezji, która odznaczała się przenikliwością oraz wyrażaniem zupełnie pozbawionych iluzji poglądów na życie".

FAKTY Z ŻYCIORYSU:
Eugenio Montale, syn włoskiego przedsiębiorcy, zachorował ciężko w wieku lat 14. Nie mógł wychodzić z domu i bardzo wiele czytał: oprócz klasyków włoskich - Schopenhauera, Bergsona i Crocego. Po wyzdrowieniu zapragnął zostać śpiewakiem operowym: przerwał nawet studia, by poświęcić się nauce śpiewu, ale ostatecznie z pomysłu zrezygnował. Podczas I wojny Światowej został w 1917 r. wysłany jako oficer piechoty na front austriacki. Zdemobilizowany dwa lata później, powrócił do Genui, gdzie zajął się działalnością literacką, publikując m.in. teksty o twórczości niedocenionego pisarra włoskiego Italo Svevo. W 1925 r. Montale opublikował swój debiutancki zbiór poezji "Skorupy mątwy", który stał się wyznaniem wiary niemal całego pokolenia włoskich intelektualistów, głównie z tego powodu, że przedstawił sugestywnie ich powojenne frustracje. Owo wyznanie wiary było jednak negatywne; w programowym wierszu "Nie żądaj od nas ani słowa" poeta pisał: "Nie żądaj formuł, które by ci świat otwarły... dziś tylko tyle powiedzieć możemy, to, czym nie jesteśmy, to, czego nie chcemy". Wystrzegając się zbytku retoryki, jaki reprezentował najsłynniejszy wówczas poeta włoski Gabriele d'Annunzio, Eugenio Montale dążył do zwięzłości i konkretu. Po latach wspominał: "Chciało mi się pisać nago, tylko to, co najważniejsze. Dążyłem do wyrażenia jedności w różnorodności - i wyzbycia się tym samym wszystkiego zbędnego".

W 1925 r. poeta podpisał antyfaszystowski manifest Crocego, dwa lata później przeniósł się do Florencji, gdzie pracował najpierw w wydawnictwie, a później jako dyrektor biblioteki. Publikował swoje szkice w takich pismach, jak "Il Baretti", "La Ronda" czy "Solaria". W 1938 r. za odmowę wstąpienia do partii faszystowskiej zwolniony został z posady dyrektora. Odszedł wówczas od życia publicznego, zdominowanego całkowicie przez zwolenników Mussoliniego, i zajął się działalnością translatorską. Przetłumaczył na język włoski m.in. dzieła Szekspira, Melville'a, O'Neilla, T.S.Eliota czy Yeatsa. W 1939 r. ukazał się kolejny zbiór wierszy poety pt. "Okazje", w którym w obliczu zbliżającej się wojny radził zachować postawę pełną moralnego ładu oraz wierności sobie, nie traktując ich jednak jak trwałego systemu i zdając sobie sprawę z ich kruchości. Ta próba ocalenia świata podstawowych wartości w faszystowskich Włoszech zbliżyła Montalego do takich twórców jak Giuseppe Ungaretti czy Salvatore Quasimodo. Krytyk Francesco Flora nazwał ich poetami hermetycznymi.

Wiersze z pierwszych lat wojny zebrał Montale w wydanym w 1943 r. w neutralnej Szwajcarii tomiku "Finisterre". Potwierdziły one nadaną mu opinię "poety rozpaczy", "poety moralnego niepokoju". Po wojnie twórca przeprowadził się do Mediolanu, gdzie pracował jako krytyk literacki i muzyczny w dzienniku "Corriere della sera". W 1956 r. opublikował zbiór "Burza i inne wiersze", w którym centralnym motywem jest wojna, choć słowo to nie pojawia się ani razu. Kolejny jego tom poezji pt. "Satura" powstał w łatach 1962-70 i jest autobiograficznym monologiem twórcy, który odrzuca współczesną cywilizację jako zgubną dla podstawowych wartości moralnych i artystycznych; jako oręż walki wybiera parodię i ironię. Wiele miejsca zajmują też wiersze poświęcone zmarłej w 1963 r. żonie poety, Druzylli, zebrane w cykłu "Xenia". Ostatnie utwory poetyckie Montalego to: "Dziennik z lat 71 i 72", "Zeszyt z czterech lat" (1977) oraz "Inne wiersze" (1980). Poeta staje się w nich coraz bardziej wyciszony, intymny, zadumany, pełen rezygnacji i akceptacji nieuchronnego.

Eugenio Montale zmarł w 1981 r. w Mediolanie w wieku 85 lat. W 1975 r. otrzymał literacką Nagrodę Nobla za "znaczące osiągnięcia w poezji, która odznaczała się przenikliwością oraz wyrażaniem zupełnie pozbawionych iluzji poglądów na życie". Swój wykład noblowski Montale zatytułował dość pesymistycznie: "Czy może jeszcze istnieć poezja?" ; odpowiedź jego była jednak pełna nadziei - zabicie sztuki jest niemożliwe.

Do czytania

Nie ma plików w tym folderze