1904 - Frédéric Mistral

FRÉDÉRIC MISTRAL (1904)




KTO:
poeta
NARODOWOŚĆ:
francuska
URODZONY:
8 września 1830 w Maillane k. Arles (Prowansja)
ZMARŁ:
25 marca 1914 w Maillane
DZIEŁA:
"Mireio" (1859) - epopeja wiejska w 12 pieśniach
"Calendau" (1867) - poemat
"Złote wyspy" (1875) - zbiór lyrików
"Nerto" (1884) - powieść poetycka
"Królowa Joanna" (1890) - tragedia
"Poemat Rodanu" (1897) - poemat
"Pamiętniki i opowieści. Moje początki" (1906) - dzieło autobiograficzne
"Zbiór oliwek" (1912) - tomik poetycki

Z UZASADNIENIA NAGRODY:
Otrzymał ją za "świeżość i oryginalność utworów poetyckich, oddających prawdziwie ducha narodu". Jurorzy podkreślili, że za główne kryterium nagrody jej fundator, Alfred Nobel uważał idealizm, a z pewnością nie można odmówić go człowiekowi, który całe swoje życie poświęcił próbom wskrzeszenia narodowego ducha, języka i literatu.

FAKTY Z ŻYCIORYSU:
Frédéric Mistral urodził się w 1830 r. w rodzinie drobnych posiadaczy ziemskich w Prowansji na południu Francji. W rodzinie używano na co dzień języka prowansalskiego, który znacznie odróżnia się od mowy francuskiej. Z tego powodu chłopiec miał nieprzyjemności wśród rówieśników w szkołach prywatnych, do których uczęszczał. Nie przejmował się tym jednak i pracował nad tłumaczeniem na język prowansalski utworów Wergiliusza. Z lat szkolnych datuje się też jego przyjaźń z młodym pisarzem i wydawcą Josephem Roumanille, który stawiał sobie za cel odrodzenie kultury i języka prowansalskiego. Po uzyskaniu matury w Aix-en-Provence i zakończeniu studiów prawniczych w Nimes, Mistral powrócił do rodzinnego Maillane i poświęcił się całkowicie literaturze.

Kiedy w 1854 r. Roumanille założył grupę tzw. "felibres", - Mistral stał się od początku jednym z jej najaktywniejszych członków. Stawiali sobie oni za zadanie odrodzenie tradycji wielkiej literatury prowansalskiej , która lata swojej świetności przeżywała w XII i XIII w. Rozpoczęli wydawanie almanachu "Armana Prouvencau", którego nakład osiągnął z czasem liczbę 10 tysięcy egzemplarzy. Prezentowali w nim swoją twórczość i drukowali teksty programowe. W 1859 r. Mistral opublikował wiejską epopeję w 12 pieśniach "Mireio", opowiadającą o nieszczęśliwej miłości, zagadnieniach religijnych i śmierci. Główną wartością utworu były jednak plastyczne opisy prowansalskiej przyrody oraz charakterystyczne obrazy z życia wsi: gospodarskie zajęcia, święta, obrzędy, wierzenia i przesądy wieśniaków. Epos został entuzjastycznie przyjęty przez francuskich poetów, zwłaszcza Alphonse'a de Lamartine'a, który po przeczytaniu utworu zakrzyknął: "Oto narodził się wielki poeta!", oraz przez Stephane'a Mallarme'a, który nazwał Mistrala "jednym z brylantów Drogi Mlecznej". "Mireio" otrzymała też nagrodę Akademii Francuskiej oraz - mimo skomplikowanej wersyfikacji i rzadko spotykanego języka, w którym została napisana - doczekała się licznych przekładów na całym świecie. W 1864 r. w Paryżu miała miejsce premiera opery Charlesa Gounoda, skomponowanej na motywach eposu Mistrala. W 1867 r. poeta wydał "Calendau" - poemat, nad którym pracował od kilku lat, i który - w jego zamierzeniach miał stać się narodowym eposem Prowansji. Zamiar się jednak nie powiódł i utwór artystycznie znacznie ustępował "Mireio". Mistral postanowił więc zarzucić dłuższe formy i zajął się pisaniem krótkich liryków, które opublikował w 1875 r. w zbiorze "Złote wyspy".

Rok później poeta ożenił się z młodziutką dziewczyną z Dijon, Marią Rivier. W tym czasie stał się też duchowym przywódcą "felibres": organizował zjazdy w Arles i Aix-en-Provence, pisał przedmowy do książek w języku prowansalskim, opracowywał gramatykę i ortografię ojczystej mowy. W latach 1880-86 wydawał Lou Tresor dóu Felibrige" ("Skarbiec Felibriżu"), który był nie tylko słownikiem francusko-prowansalskim, ale swego rodzaju encyklopedią języka, folkloru i tradycji całego narodu na południu Francji. Z czasem Mistral zwrócił się ku tematyce historycznej. W 1884 r. opublikował powieść poetycką "Nerto", której akcja dzieje się podczas "niewoli awiniońskiej", a w 1890 r. swój jedyny utwór sceniczny - tragedię "Królowa Joanna", gdzie władczyni Neapolu symbolizuje Prowansję. W 1897 r. ukazał się "Poemat Rodanu".

W 1904 r. "felibres" obchodzili 50 rocznicę swojego istnienia. Komitet Nagrody Nobla postanowił ten jubileusz uhonorować i wyróżnił (obok hiszpańskiego dramaturga Jose Echegaraya y Eisaguirre) właśnie Frédérica Mistrala. Laur przypadł mu za "świeżość i oryginalność utworów poetyckich, oddających prawdziwie ducha narodu". Jurorzy podkreślili, że za główne kryterium nagrody jej fundator, Alfred Nobel uważał idealizm, a z pewnością nie można odmówić go człowiekowi, który całe swoje życie poświęcił próbom wskrzeszenia narodowego ducha, języka i literatury. Z powodu choroby Mistral nie mógł przybyć na ceremonię wręczenia Nagrody do Sztokholmu. Honorarium przeznaczył na rozwój Muzeum Arlezyjskiego, które sam stworzył dla przechowania pamiątek kultury prowansalskiej.

W 1906 r. poeta opublikował autobiograficzne "Pamiętniki i opowieści. Moje początki", a w 1912 r. tomik poetycki "Zbiór oliwek", w którym - jakby twórca przeczuwał bliską śmierć - panował nastrój melancholii i rezygnacji. Poeta zmarł dwa lata później, kiedy badając napis na dzwonie kościelnym w Maillane, przeziębił się i ciężko zachorował na bronchit. Po jego śmierci jeden z krytyków powiedział, że twórczość Mistrala, jest dowodem na to, że narody i cywilizacje, chociaż są śmiertelne, nigdy nie giną.

Do czytania

Nie ma plików w tym folderze