1908 - Rudolf Eucken

RUDOLPH EUCKEN (1908)




KTO:
filozof
NARODOWOŚĆ:
niemiecka
URODZONY:
5 stycznia 1846 w Aurich
ZMARŁ:
15 września 1926 w Jenie
DZIEŁA:
"Metoda arystotelesowskiego badania" (1872)
"Fundamentalne pojęcia współczesnej myśli filozoficznej" (1878)
"Podstawowe kierunki współczesnej myśli" (1908)
"Problem życia ludzkiego w oczach wielkich myślicieli" (1890)
"Walka o życie duchowe" (1896)
"Istota religii" (1901)
"Podstawowe cechy nowego rozumienia świata" (1907)

Z UZASADNIENIA NAGRODY:
Otrzymał ją za "poszukiwanie prawdy, przenikającą wszystko siłę myśli, szeroki horyzont, bystrość i sugestywność, z którymi bronił on i rozwijał filozofię idealistyczną"

FAKTY Z ŻYCIORYSU:
Rudolph Eucken, syn urzędnika pocztowego, urodził się w 1846 r. w małym miasteczku niemieckim w pobliżu granicy z Holandią. Dzieciństwo miał niezwykle trudne: ciężko chorował, wcześnie umarł mu ojciec i młodszy brat. Ambicją jego matki było dać synowi jak najlepsze wykształcenie. Dzięki jej staraniom Rudolph mógł ukończyć gimnazjum w rodzinnym Aurich, a następnie rozpocząć naukę w Getyndze, gdzie studiował filozofię klasyczną i historię starożytną. Wielki wpływ wywarł na niego wykładowca uniwersytetu berlińskiego, znawca Arystotelesa, profesor Adolf Trendelenburg. Euckenowi zaimponowały idealistyczne poglądy filozofa oraz jego multidyscyplinarność, udane łączenie w pracy naukowej znajomości historii, religii i filozofii. Po uzyskaniu tytułu doktora filozofii na uniwersytecie w Getyndze Eucken przez pięć lat wykładał w szkole wyższej, a w 1871 r. objął katedrę filozofii na uniwersytecie w Bazylei. W następnym roku, mając już na koncie dwie wydane broszury o Arystotelesie, opublikował pracę "Metoda arystotelesowskiego badania". W latach 1874-1920 Eucken był profesorem na uniwersytecie w Jenie, gdzie poznał i ożenił się z Ireną Passow, z którą miał później troje dzieci.

Rozgłos w kręgach naukowych przyniosła mu wydana w 1878 r. książka "Fundamentalne pojęcia współczesnej myśli filozoficznej", którą po trzydziestu latach uzupełni i opublikuje pod nowym tytułem: "Podstawowe kierunki współczesnej myśli". Jeszcze większą popularność, nie tylko wśród uczonych, zdobył kolejną swoją pozycją pt. "Problem życia ludzkiego w oczach wielkich myślicieli" z 1890 r. W swoich następnych książkach Eucken nie ograniczał się jedynie do historii filozofii, lecz sam rozwijał swoje idealistyczne koncepcje, w których wskazywał na konieczność krzewienia i ochrony zagrożonych wartości duchowych człowieka. Do tego rodzaju dzieł należą: "Walka o życie duchowe" (1896), "Istota religii" (1901) i "Podstawowe cechy nowego rozumienia świata" (1907).

W 1908 r. Rudolph Eucken - jako pierwszy filozof - uhonorowany został literacką Nagrodą Nobla. Decyzja ta wywołała wiele kontrowersji, sekretarz jury zmuszony był oświadczyć, że werdykt taki spotkałby się na pewno z aprobatą Alfreda Nobla, który ustanawiając nagrodę chciał, aby przyznawano ją za "wyróżniające się utwory nurtu idealistycznego". Komitet Noblowski uzasadniając swój wybór wyraził Euckenowi uznanie za "poszukiwanie prawdy, przenikającą wszystko siłę myśli, szeroki horyzont, bystrość i sugestywność, z którymi bronił on i rozwijał filozofię idealistyczną". W swoim odczycie noblowskim zatytułowanym: "Naturalizm czy idealizm" filozof stwierdził, że naturalizm to "wiara w łączność człowieka z Naturą" natomiast idealizm zakłada nie tylko tę wiarę, ale pozwala również na obcowanie człowieka z Absolutem.

W następnych latach Eucken wykładał gościnnie na uniwersytetach Wielkiej Brytanii i Stanów Zjednoczonych. Podczas I wojny światowej krytykował zdecydowanie Anglię za jej "zwierzęcy egoizm" i twierdził, że Niemcy nie ponoszą żadnej odpowiedzialności za wybuch konfliktu. Zmarł w 1926 r. w Jenie. Jako literat Eucken nie jest dziś wymieniany nawet w "Leksykonie pisarzy niemieckich". Także jako filozof jest kompletnie zapomniany. W trzytomowej "Historii filozofii" Władysława Tatarkiewicza jego nazwisko pojawia się zaledwie dwa razy, a i to na marginesie. Zdaniem badaczy jego miejsce znajduje się w przypisach do dziejów filozofii.

Do czytania

Nie ma plików w tym folderze