1904 - José Echegaray y Eizaguirre

JOSE ECHEGARAY Y EISAGUIRRE (1904)





KTO:
dramaturg
NARODOWOŚĆ:
hiszpańska
URODZONY:
19 kwietnia 1832 w Madrycie
ZMARŁ:
14 września 1916 w Madrycie
DZIEŁA:
"Książeczka czekowa" (1874) - dramat
"Żona mściciela" (1874) - dramat
"W rękojeści szpady" (1875) - dramat
"Głupota czy świętość" (1877) - dramat
"Wielki Galeoto" (1881) - dramat
"Syn Don Juana" (1892) - dramat

Z UZASADNIENIA NAGRODY:
Otrzymał ją "za liczne zasługi dla odrodzenia tradycji hiszpańskiego dramatu".

FAKTY Z ŻYCIORYSU:
Jose Echegaray y Eisaguirre, urodzony w rodzinie pochodzenia baskijskiego, był synem profesora filologii klasycznej. Nad wyraz rozwinięty na swój wiek, mając zaledwie 14 lat uzyskał tytuł bakałarza nauk filozoficznych, by później studiować matematykę w Madrycie. Był jednym z najwybitniejszych matematyków hiszpańskich XIX w., publikując wiele prac z tej dziedziny. Pracował w tym czasie jako inżynier i wykładowca w uczelni technicznej, a jednocześnie studiował ekonomię polityczną, filozofię i geologię. Był też wielkim miłośnikiem teatru, a pod wpływem napisanej w 1864 r. przez swojego młodszego brata Miquela sztuki "Orzeł czy reszka", wystawianej w teatrze amatorskim - sam postanowił zająć się działalnością dramaturgiczną. Nie dane mu było jednak zrealizować te plany, ponieważ po rewolucji 1868 r. zajął się aktywnie polityką Był kolejno ministrem trzech resortów: robót publicznych, handlu i finansów, a także deputowanym do Kortezów (hiszpańskiego parlamentu) oraz prezesem Banku Hiszpanii.

Po restauracji Burbonów w 1874 r. zmuszony był wyjechać do Paryża, gdzie nic już nie przeszkadzało mu w pisaniu dla teatru. Pierwszą swoją sztukę pt. "Książeczka czekowa" Jose Echegaray napisał w wieku lat 42 i opublikował po powrocie do Madrytu pod pseudonimem Jorge Ayaseca y Eysaguirre. Porzuciwszy matematykę, politykę, ekonomię i geologię dla dramaturgii, napisał około 60 sztuk teatralnych, z czego niemal połowę wierszem. Był autorem bardzo płodnym, wydawał w roku średnio dwa - trzy nowe utwory sceniczne. Nawiązywał w nich często do twórczości wybitnego hiszpańskiego dramaturga Calderona de la Barca, poruszał też w melodramatycznej formie tradycyjne tematy romantyków. George Bernard Shaw nazwał go kontynuatorem "szkoły Friedricha Schillera, Wiktora Hugo i Verdiego z właściwym im kolorytem, prawdziwym tragizmem, walką piękna i bohaterstwa ze ślepym losem lub z niepohamowanym idealizmem, podpowiadającym nade wszystko zazdrość i mściwość". Do najbardziej udanych sztuk Echegaraya należą m.in.: "Żona mściciela" (1874), "W rękojeści szpady" (1875), "Głupota czy świętość" (1877) czy też najsłynniejszy jego utwór sceniczny "Wielki Galeoto" (1881), opowiadający o niszczącej sile plotki.

Od 1892 r., kiedy to opublikował dramat "Syn Don Juana", Echegaray pod wpływem twórczości Henryka Ibsena coraz bardziej zaczął skłaniać się ku teatrowi naturalistycznemu. Szczyt popularności osiągnął w ostatnim dziesięcioleciu minionego wieku, gdy wybrany został członkiem Hiszpańskiej Akademii Królewskiej (1894). Na przełomie XIX i XX w. stał się celem ataków młodej generacji hiszpańskich twórców, którzy weszli do historii literatury pod nazwą "Pokolenia 1898". Zarzucali Echegarayowi sentymentalizm, anachronizm, utratę związku z rzeczywistością i wtórność wobec Ibsena. Oni też najgłośniej wyrazili swoje niezadowolenie, kiedy w 1904 r. Jose Echegaray, wspólnie z poetą prowansalskim Frédérikiem Mistralem, wyróżniony został literacką Nagrodą Nobla - "za liczne zasługi dla odrodzenia tradycji hiszpańskiego dramatu". Krytycy nazywają Echegaraya łącznikiem między klasycznym a współczesnym teatrem hiszpańskim i wskazują na wpływ, jaki wywarł m.in. na twórczość Luigi Pirandella. Dramaturg umarł w 1916 r. w wieku 84 lat.

Do czytania

Nie ma plików w tym folderze