-
14950 -
4023 -
6612 -
8732
44983 plików
2035,38 GB
KTO:
poeta, krytyk
NARODOWOŚĆ:
włoska
URODZONY:
27 lipca 1835 w Val di Castello (Toskania)
ZMARŁ:
16 lutego 1907 w Bolonii
DZIEŁA:
"Harfa włoska. Antologia religijnych, moralizatorskich i patriotycznych wierszy poetów włoskich" (1855)
"Rymy" (1857) - zbiór poezji
"Levia Gravia" (1861-71)- zbiór wierszy
"Jamby i epody" (1867-79) - tomik poezji
"Juvenalia" (1880) - zbiór poezji
"Rymy nowe" (1861-87) - tomik poezji
"Ody barbarzyńskie" (1877-89)
Z UZASADNIENIA NAGRODY:
Otrzymał ją "nie tylko za głęboką wiedzę i krytyczny umysł, ale przede wszystkim za twórczą energię, świeżość stylu i siłę liryczną, tak charakterystyczną dla jego poetyckich arcydzieł". Według jurorów "pogaństwo" twórcy nie oznaczało wcale odrzucenia chrześcijaństwa, a jedynie krytykę błędnych posunięć Kościoła.
FAKTY Z ŻYCIORYSU:
Giosué Carducci był synem toskańskiego lekarza i karbonariusza, który ze względu na swój konfliktowy charakter i antyklerykalne poglądy często zmuszony był zmieniać miejsce pracy, a co za tym idzie - miejsce zamieszkania. Tylko w latach 1848-49 rodzina Carduccich musiała aż trzykrotnie zmieniać adres. Podczas tych wędrówek z miasta do miasta ojciec uczył młodego Giosué greki oraz łaciny. Chłopiec nie miał więc żadnych problemów podczas egzaminów wstępnych do liceum pijarów we Florencji (1849). Rozczytywał się wówczas w utworach Manzoniego, Schillera i Byrona, dokonał przekładu X pieśni "Iliady", pisał prace historyczne, wiersze liryczne oraz zgrabne satyry na nauczycieli i kolegów z klasy. Pod wrażeniem konwersji ojca, który nagle z antyklerykała przekształcił się w żarliwego katolika, ułożył również religijne ody. W 1853 r. otrzymał stypendium i rozpoczął studia humanistyczne w Pizie, gdzie zasłynął z wystąpień potępiających tych włoskich polityków i działaczy, którzy dążyli do zjednoczenia kraju. Zmienność poglądów politycznych czy religijnych Carducciego była charakterystyczna dla pierwszego okresu jego życia. Dopiero z czasem opowiedział się jednak zdecydowanie za zjednoczeniem Włoch i równie zdecydowanie krytykował politykę Kościoła katolickiego.
W 1855 r. po kolejnym wybryku i dymisji ojca, Carducci zmuszony został samodzielnie zarabiać na życie. Wydał wówczas "Harfę włoską. Antologię religijnych, moralizatorskich i patriotycznych wierszy poetów włoskich", której celem - jak twierdził - było podniesienie na duchu mieszkańców Półwyspu Apenińskiego. Stał się też czołowym publicystą i krytykiem czasopisma "L'appendice", w którym bronił znajdującej się w defensywie poezji klasycznej przed atakami twórców romantycznych. Po ukończeniu studiów w Pizie pracował jako nauczyciel prowincjonalnego gimnazjum w San Miniato al Tedesco, skąd został wkrótce wyrzucony za antyklerykalne poglądy. Niedługo potem wygrał konkurs na stanowisko profesora w gimnazjum w Arezw; nie został jednak zatrudniony na skutek interwencji rządu toskańskiego. Jego problemy pogłębiły się po samobójstwie brata w 1857, a potem ojca w 1858 r. Carducci był wówczas bez środków do życia, opracowując dorywczo wydania włoskich klasyków.
W 1857 r. opublikował swój pierwszy zbiór poezji "Rymy", który rozszerzył 23 lata później o nowe wiersze i wydał jako "Juvenalia". Występował w nim przeciw romantyzmowi, który - jego zdaniem - obcy był tradycji włoskiej, proponując jednocześnie powrót do twórczości rodzimych mistrzów klasycznych. Po roku 1859 sytuacja życiowa Carducciego znacznie się poprawiła: poeta ożenił się wówczas z Elvirą Menicucci, wkrótce potem otrzymał posadę nauczyciela greki w wyższej szkole w Pistoi, a w 1860 r. był już profesorem literatury i wymowy włoskiej na uniwersytecie w Bolonii. Nauczał tam do końca życia, choć kilkakrotnie bliski był utraty katedry za działalność w ruchu republikańskim oraz za swą twórczość poetycką. Wiele kontrowersji wzbudził zwłaszcza jego "Hymn do szatana", w którym dał wyraz nie tylko swoim panteistycznym i antyklerykalnym poglądom, ale również sławił zwycięstwo rozumu nad teologią chrześcijańską. Z czasem - pomimo ogromnego podziwu dla Garibaldiego - Carducci stał się zwolennikiem monarchii, w której widział jedynego gwaranta zjednoczenia Włoch. Z pobudek rojalistycznych pisał wiersze na cześć dynastii sabaudzkiej, np. "Do Krzyża Sabaudzkiego" czy "Do Królowej Italii". W latach 1861-71 powstał zbiór wierszy "Levia Gravia", w którym autor porównywał przeszłość Italii z jej teraźniejszością i wywodził z tej paraleli pesymistyczne wnioski na przyszłość. Do historii sięgnął także w swoim kolejnym tomiku poetyckim "Jamby i epody" (powstałym w latach 1867-79), w którym opisywał bohaterski okres Risorgimento, dając go za wzór do naśladowania współczesnym Włochom. Zbiór zawierał hasła walki z tyranią, pochwały rozumu i podziwu dla ludu. W następnym tomiku "Rymy nowe" z lat 1861-87 poeta jakby pogodził się z romantyzmem. Przesycone melancholią i intymnością opowiadają przede wszystkim o latach dziecięcych i młodzieńczych twórcy.
Największą sławę przyniosły mu jednak pisane w latach 1877-89 "Ody barbarzyńskie", mające zarówno w formie , jak i w treści oddać ducha antycznego klasycyzmu. Język poetycki wzorowany był na składni starogreckiej i łacińskiej, a tematyka utworów nawiązywała do Antyku, Renesansu i Risorgimenta. Twórca nazwał swoje ody "barbarzyńskimi", ponieważ - jak sądził - tak określiliby je poeci starożytni, gdyby dane było im je usłyszeć. Zaznaczał zaraz żartobliwie, że w swoich opiniach (choć z odmiennych powodów) nie różniliby się w tym od współczesnych Włochów. Ze swoimi wierszami apelującymi do zbiorowości i unikającymi tematów metafizycznych oraz osobistych (wyjątkiem jest tu zbiór "Rymy nowe"), Carducci zyskał sobie miano narodowego poety Włoch. W trudnym okresie jednoczenia państwa twórca podkreślał fakt jego ciągłości historycznej, wskrzeszając czasy starożytnych Rzymian i przypominając bohaterskie epizody z późniejszych dziejów, przede wszystkim Risorgimenta. Swoją sławę poetycką potrafił dyskontować również politycznie, zostając w 1876 r. posłem do parlamentu, a w 1890 r. senatorem. Kiedy obchodził 35-lecie swojej pracy profesorskiej, ofiarowano mu gałązkę wawrzynu z drzewa rosnącego przy grobie Dantego w Rawennie. Gdy w 1904 r. z powodu stanu zdrowia opuścił uniwersytet, przyznano mu dożywotnią pensję.
Carducci, chociaż zasłynął głównie jako poeta, nie pisał wcale tak wielu wierszy. W 30-tomowym zbiorze jego dzieł zebranych poezja zajmuje zaledwie cztery tomy; pozostałe to monografie (np. o Dantem lub Garibaldim) oraz liczne eseje, traktaty i szkice na tematy naukowe, literackie, polityczne itp. Wśród kandydatów do literackiej Nagrody Nobla Carducci znajdował się od 1902 r. Przyznano mu ją w roku 1906 "nie tylko za głęboką wiedzę i krytyczny umysł, ale przede wszystkim za twórczą energię, świeżość stylu i siłę liryczną, tak charakterystyczną dla jego poetyckich arcydzieł". Według jurorów "pogaństwo" twórcy nie oznaczało wcale odrzucenia chrześcijaństwa, a jedynie krytykę błędnych posunięć Kościoła. Sam laureat w ceremonii wręczenia nagrody nie mógł uczestniczyć ze względu na stan zdrowia. Umarł dwa miesiące później. Jak zauważył jeden z biografów Carducciego programem, którym kierował się on w życiu i twórczości, były hasła: "w polityce - Italia nade wszystko, w estetyce - poezja klasyczna nade wszystko, w życiu - szczerość i siła nade wszystko".
Nie ma plików w tym folderze
-
0 -
0 -
0 -
0
0 plików
0 KB