-
16562 -
3945 -
603 -
721
22137 plików
2806,27 GB
KTO:
prozaik
NARODOWOŚĆ:
australijska
URODZONY:
28 maja 1912, Londyn
ZMARŁ:
1990
DZIEŁA:
"Oracz i inne poematy" (1935) - zbiór poetycki
"Szczęśliwa dolina" (1939) - powieść
"Powrót do Abisynii" - sztuka
"Fałszywy pogrzeb" - sztuka
"Opowieść ciotki" (1948) - powieść
"Drzewo człowiecze" (1956) - powieść
"Voss" (1957) - powieść
"Wóz ognisty" (1961) - powieść
"Wykolejeni" (1964) - zbiór opowiadań
"Węzeł" (1966) - powieść
"Wiwisekcja" (1970) - powieść
"Oko cyklonu" (1973) - powieść
"Papużki" (1974) - zbiór nowel
"Przepaska z liści" (1976) - powieść
"Sprawa Twyborna" (1979) - powieść
"Wielkie zabawki" (1977) - sztuka
"Błyszczący kierowca" (1982) - sztuka
"Pod lasem" (1983) - sztuka
"Rysy na szkle" (1984) - autobiografia
"Pamiętniki o wielu i o jednym" (1986) - powieść
Z UZASADNIENIA NAGRODY:
Otrzymał ją7 za "epickie i psychologiczne mistrzostwo, dzięki któremu odkryty został nowy literacki kontynent".
FAKTY Z ŻYCIORYSU:
Patrick White urodził się w 1912 r. w Londynie podczas europejskiej podróży swoich australijskich rodziców. Dzieciństwo spędził w Sydney, a w wieku 13 lat wysłany został do szkoły w Anglii. Wielka Brytania jednak mu się nie spodobała, toteż poprosił rodziców, by pozwolili mu wrócić do Australii. Kiedy to nastąpiło, rozpoczął pracę na rancho jako kowboj. Po dwóch latach postanowił jednak znów pojechać do Anglii. Wstąpił na uniwersytet w Cambridge, gdzie studiował literaturę angielską, niemiecką i francuską. W 1935 r. przeniósł się do Londynu, gdzie korzystając ze skromnej pomocy ojca, poświęcił się pisarstwu. O pierwszych wierszach White'a wiadomo, że powstały przed rokiem 1930. Pięć lat później ukazuje się zbiorek jego poezji "Oracz i inne poematy". Młody Australijczyk pod wpływem dzieł Ibsena i Strindberga pisze nigdy nie drukowane i nigdzie nie wystawiane sztuki teatralne. Prócz tego publikuje szkice i nowele, ale nie przynoszą mu one wielkiego rozgłosu.
W 1939 r. ma miejsce debiut powieściowy White'a. "Szczęśliwa dolina" otrzymuje dobre recenzje w Anglii, a w roku następnym wydana jest również w USA. Pracę literacką przerywa wojna. Pisarz służy w armii brytyjskiej w Grecji i na Bliskim Wschodzie. Po powrocie z wojny White pisze dwie sztuki teatralne: "Powrót do Abisynii" i "Fałszywy pogrzeb". Przechodzą one jednak bez echa. Zmęczony Londynem postanawia wrócić do Sydney wraz ze swoim przyjacielem, greckim malarzem Manolisem Laskarisem. W 1948 r. wydaje kolejną książkę: "Opowieść ciotki", ale w Australii jest ona niemal niezauważona. Rozgoryczony niepowodzeniami pisarz postanawia zerwać z literaturą. Hoduje i sprzedaje kwiaty, owoce i warzywa. W 1951 r. nie wytrzymuje jednak pisarskiej bezczynności i rozpoczyna pracę nad powieścią "Drzewo człowiecze", którą wyda w roku 1956. Napisana w formie przypowieści biblijnej saga rodu australijskich farmerów przynosi pisarzowi światową sławę. White porównywany jest z Thomasem Hardym, Davidem Herbertem Lawrencem, a nawet Lwem Tołstojem. Nie mniejszy rozgłos zdobywa jego kolejna powieść pt. "Voss" (1957), mająca za tło wypadki z połowy minionego stulecia. Akcja utworu oparta jest na autentycznym zdarzeniu z 1848 r., kiedy to podczas podróży w głąb kontynentu australijskiego zaginął bez wieści wybitny podróżnik i odkrywca, Ludwig Leichhardt.
W 1961 r. ukazuje się najwybitniejsza - dwutomowa - powieść White'a: "Wóz ognisty". Pisarz odmalowuje w niej obraz stosunków społecznych i obyczajowych Australii w I połowie XX wieku, ze szczególnym uwzględnieniem dalekich reperkusji, jakie wywołują na tym kontynencie odległe na pozór wydarzenia: hitleryzm, wojna, ludobójstwo. W swoich następnych utworach: zbiorze opowiadań "Wykolejeni" (1964) oraz powieści "Węzeł" (1966) broni wszelkiej ludzkiej odmienności, choćby nawet patologicznej, przed nietolerancją i skoszarowaniem. Ten drugi utwór, nasycony motywami religijnymi i psychologicznymi, powstał m.in. z fascynacji myślą Carla Gustava Junga. Zdaniem krytyki: "White postrzega wieczność podobną ogromnemu pierścieniowi nieskończonego świata". Kolejne powieści twórcy - "Wiwisekcja" (1970) i "Oko cyklonu" (1973) - mówią o kosmicznej samotności człoweka.
W 1973 r. Patrick White uhonorowany został jako pierwszy pisarz australijski literacką Nagrodą Nobla. Część publicystów uzasadniała potrzebę wyróżnienia twórcy z Australii tym, że na początek lat 70-tych przypadała 200. rocznica odkryć geograficznych Jamesa Cooka w Oceanii. W werdykcie jury znalazło się stwierdzenie, że nagrodę przyznano za "epickie i psychologiczne mistrzostwo, dzięki któremu odkryty został nowy literacki kontynent". Sam White, stroniący od prasy i reklamy, nie przybył do Sztokholmu na uroczystość odebrania nagrody. W jego imieniu zrobił to australijski malarz Sydney Nolan. W późniejszych latach ukazały się takie utwory White'a, jak: zbiór nowel "Papużki" (1974), powieści "Przepaska z liści" (1976) oraz "Sprawa Twyborna" (1979) i sztuki teatralne: "Wielkie zabawki" (1977), "Błyszczący kierowca" (1982) i "Pod lasem" (1983). W 1984 r. wychodzi drukiem autobiografia pisarza "Rysy na szkle", a dwa lata później napisana w formie dziennika powieść "Pamiętniki o wielu i o jednym". Według krytyków White-powieściopisarz znacznie przewyższa White'a-poetę i dramaturga. Jak zauważył jeden z członków Akademii Szwedzkiej i noblowskiego jury, Artur Lundkvist - Australijczyk "ciągle stawia pod znakiem zapytania możliwości myśli i sztuki, jednakże i jedno, i drugie jest ciągle obecne w jego utworach".
Nie ma plików w tym folderze
-
0 -
0 -
0 -
0
0 plików
0 KB