1959 Salvatore Quasimodo

SALVATORE QUASIMODO (1959)




KTO:
poeta
NARODOWOŚĆ:
włoska
URODZONY:
20 sierpnia 1901, Modica k. Raguzy (Sycylia)
ZMARŁ:
14 czerwca 1968, Amalfi
DZIEŁA:
"Wody i ziemie" (1930) - tomik poetycki
"Zatopiony obój" (1932) - tomik poetycki
"Aromat eukaliptusa i inne wiersze" (1933) - tomik poetycki
"Erato i Apollo" (1936) - tomik poetycki
"Poezje" (1938) - tomik poetycki
"I nagle wieczór" (1942) - tomik poetycki
"Dzień po dniu" (1947) - tomik poetycki
"Życie nie jest snem" (1949) - tomik poetycki
"Fałszywa i prawdziwa zieleń" (1960) - tomik poetycki

Z UZASADNIENIA NAGRODY:
Otrzymał ją za "poezję liryczną, która z klasyczną żywiołowością wyraża tragiczne doświadczenie naszych czasów".

FAKTY Z ŻYCIORYSU:
Salvatore Quasimodo urodził się na początku naszego stulecia na Sycylii w rodzinie naczelnika stacji kolejowej. Bardzo chciał uczyć się w gimnazjum, ale praktyczni rodzice zdecydowali się wysłać go w 1916 r. do technikum w Messynie. Już wówczas fascynował się poezją, zwłaszcza klasyczną, pisał wiersze oraz wydawał wspólnie z kolegami własną gazetkę. W 1919 r. znalazł się w Rzymie, gdzie rozpoczął studia na politechnice, które z powodu kłopotów materialnych zmuszony był przerwać. Utrzymywał się dzięki dorywczym zajęciom, a w wolnym czasie studiował starożytną grekę i łacinę. W 1920 r. ożenił się z panną Donetti. Z czasem poświęcił się twórczości literackiej. W 1926 r. otrzymał posadę w ministerstwie budownictwa, dzięki czemu zyskał możliwość częstego podróżowania po kraju.

W 1929 r. szwagier Quasimodo, pisarz i krytyk Elio Vittorini, wprowadził go w literackie środowisko Florencji, gdzie poznał takich poetów jak Giuseppe Ungaretti, Eugenio Montale, czy Alessandro Bonsati - redaktor czasopisma "Solaria". Na jego łamach Quasimodo opublikuje pierwsze utwory poetyckie. Pisarze włoscy pozostawali wówczas pod silnym wpływem francuskich nadrealistów i stworzyli kierunek literacki, nazwany po raz pierwszy w 1936 r. przez włoskiego krytyka Francesco Florę hermetyzmem. Sam twórca tego wyrażenia rozumiał je jako "poetykę postsymbolicznych analogii, opartą na aluzji i syntetyczności wyrazu". Głównymi cechami tego nurtu były : niechęć do tradycyjnej składni, przeciwstawienie mowy poetyckiej językowi użytkowemu, dominacja wypowiedzi nominalnych oraz wieloznaczność i fragmentaryczność wypowiedzi, oddająca wrażenie osamotnienia i strachu. Postawa poetów hermetycznych była także wyborem politycznym. Ich protest wobec faszyzmu Mussoliniego wyrażat się ucieczką od rzeczywistości, tym, co po latach nazywano "emigracją wewnętrzną". Nota bene po przeprowadzce do Mediolanu w 1934 r. Quasimodo związał się z grupą młodych poetów, nazywanych "Młodymi emigrantami".

Do pierwszego - "hermetycznego" - okresu w twórczości poety zaliczane są tomiki: debiutancki "Wody i ziemie" (1930) oraz "Zatopiony obój" (1932), "Aromat eukaliptusa i inne wiersze" (1933), "Erato i Apollo" (1936), "Poezje" (1938), "I nagle wieczór" (1942). Głównym motywem i punktem odniesienia twórczości Quasimodo jest jego rodzinna Sycylia, z której czyni mityczną wyspę. Uciekając od teraźniejszości, poeta żyje przeszłością, która dla niego nie umarła. Unika problemów egzystencjalnych, niepokojów metafizycznych - zastępuje je tęsknota za wyspą i ewokacja przeszłości. W konstruowaniu trudnych często do odczytania wizji Quasimodo najchętniej wybiera słowa aluzyjne i nieokreślone, zwracając uwagę raczej na ich brzmienie niż semantykę. Wartością absolutną staje się dźwięczność wyrazów. W Mediolanie żeni się ponownie, tym razem z Amelią Specchaletii, która wkrótce urodzi mu córkę. W 1938 r. odchodzi z ministerstwa budowniclwa i podejmuje pracę w wydawnictwie Mondadori, a w roku następnym - jako redaktor - w dzienniku "Il tempo".

Podczas wojny zajmuje się tłumaczeniami liryki greckiej, a w 1941 r. obejmuje katedrę literatury włoskiej w mediolańskim Konserwatorium im. Giuseppe Verdi. Quasimodo uczestniczy w Ruchu Oporu, za co trafia do więzienia w Bergamo, a w 1945 r. wstępuje do Włoskiej Partii Komunistycznej. Opuszcza ją, kiedy kierownictwo zażąda od niego samokrytyki i wycofania z druku wierszy politycznych, nie odpowiadających linii ideologicznej partii. Reprezentatywnym dla jego ewolucji twórczej jest zbiór wierszy z 1947 r. "Dzień po dniu". Quasimodo odszedł od "liryki" do "epiki", z "poety wnętrza" stał się "twórcą zewnętrzności". Jego proza obywatelska, zbliżona do suchej kroniki, nie zyskała już takiego uznania krytyków jak utwory nurtu hermetycznego. Z tego okresu pochodzą zbiory wierszy : "Życie nie jest snem" (1949), "Fałszywa i prawdziwa zieleń" (1960). W 1948 r. Quasimodo zawarł trzecie małżeństwo - ze znaną tancerką Marią Cumani, z którą rozwiedzie się w 1960 r.

Pracował jako krytyk teatralny dla "II tempo", kiedy w 1959 r. otrzymał wiadomość, że został laureatem literackiej Nagrody Nobla. Było to ogromną niespodzianką nie tylko w świecie, ale również w samych Włoszech, gdzie Quasimodo uważany był za twórcę znacznie ustępującego takim mistrzom pióra, jak Ungaretti czy Montale. W werdykcie jury napisano, że nagroda przyznana została za "poezję liryczną, która z klasyczną żywiołowością wyraża tragiczne doświadczenie naszych czasów". W wykładzie noblowskim Quasimodo stwierdził, że poezja rodzi się w samotności i dopiero później zdobywa świat. W 1967 r. poeta otrzymał tyluł honoris causa uniwersytetu w Oxfordzie. Zmarł rok później na wylew krwi do mózgu podczas festiwalu poetyckiego, gdzie przewodniczył jury. Quasimodo jest uważany za wybitnego poetę hermetyzmu włoskiego, choć wyżej stawia się twórczość jego kolegów: Montale i Ungarettiego. Zdaniem wielu krytyków z Półwyspu Apenińskiego Nagroda Nobla bardziej należała się zwłaszcza temu ostatniemu.

Do czytania

Nie ma plików w tym folderze