-
23326 -
4392 -
40857 -
2479
71812 plików
779,86 GB
Foldery
Ostatnio pobierane pliki
Wykonanie:mirka54
z opisem
z opisem
Miłość ci wszystko wybaczy: https://www.youtube.com/watch?v=OYkFiUsEQ8U
https://www.youtube.com/watch?v=VO54J_Z2X_w
https://www.youtube.com/watch?v=umA7kBRGqEE
https://www.youtube.com/watch?v=bNLYmR-FoKs
https://www.youtube.com/watch?v=eyKLra1IbYY
Na pierwszy znak: https://www.youtube.com/watch?v=JYD4tTfXb-Q
https://culture.pl/pl/tworca/hanka-ordonowna#popup
Ordonka, właściwie Maria Anna Tyszkiewiczowa, z domu Pietruszyńska, pseudonim literacki Weronika Hort – piosenkarka, autorka wierszy oraz tekstów piosenek, tancerka i aktorka. Urodziła się 25 września 1902 roku w Warszawie, zmarła 8 września 1950 roku w Bejrucie.
Na płycie nagrobnej Ordonki wyryto rok 1902, ale Anna Mieszkowska wyszukała kilka innych dat urodzenia artystki. Według leksykonu "Czy wiesz kto to jest?" pod redakcją Stanisława Łozy z 1938 roku Ordonówna urodziła się 11 sierpnia 1904 roku. W jedynym ocalałym dokumencie – paszporcie konsularnym, wydanym w Teheranie w 1943 roku – wpisano 23 września 1905. Nekrologi, które w prasie krajowej i emigracyjnej zamieściła rodzina, informują o roku urodzenia 1902. Jak pisała jednak Mieszkowska w książce "Była sobie piosenka":
Najprawdopodobniej urodziła się w 1900 roku. A może nawet rok lub dwa lata wcześniej? Pierwsze wzmianki o jej występach pochodzą już z roku 1916. A miała właśnie 14–16 lat, gdy jako uczennica warszawskiej szkoły baletowej występowała w przestawieniach Teatru Wielkiego, co potwierdzają liczne źródła.
Była córką kolejarza Władysława Pietruszyńskiego i Heleny z Bieńkowskich. Od 1908 roku uczęszczała do szkoły baletowej przy Teatrze Wielkim w Warszawie. Jako tancerka w teatrzyku Sfinks zaczęła używać pseudonimu Hanka Ordonówna, którego pomysłodawcą był aktor Karol Hanusz. W 1918 roku debiutowała w Sfinksie jako piosenkarka, prawdopodobnie piosenką "Szkoda słów", z tekstem autorstwa Artura Tura.
Debiut ten wypadł bardzo niefortunnie. Można było o nim rzeczywiście powiedzieć tylko: "Szkoda słów". Przypominam sobie recenzję z tego programu. Pewien znany i ceniony krytyk, którego opinia była wtedy wyrocznią, pisał: "[…] a jeżeli chodzi o p. Ordonównę, jestem zdania, że kotów i dzieci na scenie pokazywać nie należy". Była to, jak łatwo się domyślić, aluzja do dziecinnego wyglądu i bardzo jeszcze wtedy piskliwego głosu Ordonki.
Przez rok występowała w Teatrze Wesoły Ul w Lublinie, gdzie zyskała popularność jako wykonawczyni piosenek o tematyce żołnierskiej. Po jego upadku wróciła do Warszawy. W czerwcu 1919 roku ponownie występowała w Sfinksie, a od sierpnia podjęła pracę w Mirażu. Tam uwagę zwróciła na nią ekscentryczna poetka Zofia Bajkowska, która postanowiła udzielić młodej Ordonównie kwatery i wesprzeć jej karierę.
Dzięki protekcji poetki wystąpiła po raz pierwszy, 21 lipca 1920 roku, w słynnym później kabarecie Qui Pro Quo, z którym związała się na niemal dziesięć lat (1922–1931). Przeszła tam ze Stańczyka.
Ogromną rolę w ukształtowaniu jej scenicznej dojrzałości odegrał Fryderyk Járosy. Pod jego kierunkiem wykształciła swój niepowtarzalny styl, stając się dojrzałą artystką. Járosy poza nią wykreował zresztą i inne gwiazdy: Stefcię Górską, Zofię Terné, Lenę Żelichowską.
Dzięki Járosyemu "szczodrze rozdająca swe ponętne wdzięki" Hanka Ordonówna – jak odnotował jeden z recenzentów w 1924 roku – przestała być "nagistką" (tancerką topless), a stała się gwiazdą. Pięć lat później była u szczytu swojej kariery.
Gdy na scenie legendarnego Qui Pro Quo wykonała nieznane dotąd rytmiczne hiszpańskie tango "Uliczka w Barcelonie", oklaskom publiczności nie było końca. Polski tekst wraz z płytą podarował Ordonce w prezencie tajemniczy wielbiciel jej talentu, arystokrata Michał Tyszkiewicz – wkrótce jej mąż.
https://youtu.be/RcGDTkiewg8
Jerzy Jurandot wspominał w książce "Dzieje śmiechu":
Do dziś wyraźnie słyszę każdą intonację jej niezapomnianego głosu, nieoczekiwane załamania i nieoczekiwane fermaty. Do dziś widzę jej białe wąskie, utanecznione ręce, które żyły swoim samodzielnym życiem, którymi umiała dopowiedzieć w piosence wszystko to, czego zabrakło w tekście. Zjawiska równej miary, co Ordonka nie było na scenie polskiego kabaretu ani przedtem, ani potem.
Hanka Ordonówna miała także w repertuarze piosenki żydowskie. Poruszała porywającą interpretacją "Mein Jidische Mame". Śpiewała też "Żydów z Jemenu" i "Starą piosenkę", która brzmi z niezwykłą mocą i wyrazistością.
https://youtu.be/f5oPnOczb5o
Ślub Ordonki z hr.Tyszkiewiczem
W 1931 roku Ordonka została żoną hrabiego Michała Tyszkiewicza. Mimo to nadal pracowała w kabarecie, a także jeździła konno w rewii cyrkowej. Za dyrekcji Juliusza Osterwy w Teatrze Miejskim im. Słowackiego w Krakowie występowała również na scenie w rolach dramatycznych.
Występowała na scenach Bandy (1932–1933), Wielkiej Rewii (1935–1936) i Cyrulika Warszawskiego (1936–1937).
Nagrywała dla polskich filii czołowych europejskich wytwórni płyt, między innymi Parlophone, Odeon, Columbia, Syrena–Electro. Po wojnie większość tych nagrań została opublikowana przez Polskie Nagrania.
Fenomen Ordonki usiłował zdyskontować film. Debiutowała jeszcze w filmie niemym. Nieprzemijającą sławę dało jej wykonanie piosenki "Miłość ci wszystko wybaczy" z filmu "Szpieg w masce", 1933. Piosenka ta stała się w pewnym sensie wizytówką Hanki Ordonówny. Z tego filmu pochodzi także drugi przebój, "Na pierwszy znak". Inny film, "Parada Warszawy" z 1937 roku był składanką numerów rewiowych. Reżyser Konrad Tom, który zgryźliwie twierdził, że Ordonka "śpiewa trzema głosami naraz", nie mógł pominąć jej w obsadzie.
https://youtu.be/OYkFiUsEQ8U
Jak pisał Tomasz Mościcki w cytowanej już książce:
"Ordonówna znana była z morderczej pracowitości i fenomenalnej pamięci (potrafiła opanować pamięciowo tekst otrzymany o szóstej wieczorem i zaśpiewać go w dwie godziny później) i ogromnej intuicji. Zdając sobie sprawę, że głos nigdy nie będzie już najmocniejszą częścią jej artystycznego rynsztunku, pracowała nad interpretacją utworu, także oszczędną choreografią [...]. Ta choreografia we fragmentach zapisana została na filmowej taśmie, w "Szpiegu w masce", daje ona przybliżone pojęcie o tym, jak Ordonówna poruszała się na scenie. Nie przekazuje jednak wrażenia, które robiła na publiczności. Ordonówna bała się podobno kamery i nigdy nie była sobą na filmowym planie. Jej żywiołem był teatr."
W 1937 roku ciężko zachorowała na gruźlicę, z której udało jej się wyleczyć dzięki intensywnej opiece męża i lekarzy. Po powrocie do zdrowia koncertowała w Stanach Zjednoczonych, skąd powróciła do Polski w sierpniu 1939. Mieczysław Fogg w książce "Od palanta do belcanta" wspominał, jak w pierwszych dniach września 1939 roku wspólnie z Ordonówną, ubraną na wojskowo, śpiewali na Dworcu Gdańskim piosenki rannym żołnierzom.
Przez kilka pierwszych dni września 1939 roku występowała w teatrzyku Tip-Top. W listopadzie 1939 roku, kiedy zaprotestowała przeciw projekcjom hitlerowskiego filmu o zajęciu Warszawy, aresztowało ją gestapo. Z więzienia na Pawiaku wyszła w lutym 1940 roku, dzięki interwencji męża, obywatela litewskiego (spowinowacony z rodziną Tyszkiewiczów król Włoch Wiktor Emanuel II interweniował u Hitlera). Wyjechała do Wilna, wówczas pod okupacją litewską, gdzie jej pierwszy występ, w sali Teatr na Pohulance stał manifestacją narodową. Tam w latach 1940–1941 grała także w Lutni i w Polskim Teatrze Dramatycznym.
Po aneksji Litwy przez ZSRR, NKWD aresztowało jej męża z powodu jego politycznego zaangażowania – opieki nad obywatelami polskimi na Litwie z ramienia Rządu RP na Obczyźnie – i wywiozło go na Łubiankę w Moskwie. W tym samym czasie władze sowieckie zwróciły się do Ordonówny z propozycją koncertów w Moskwie. Po początkowych wahaniach, artystka zaakceptowała tę propozycję nie do odrzucenia, mając nadzieję na uratowanie męża. Jej występy, znakomicie zresztą przyjmowane, przerwała wojna niemiecko–sowiecka (22 czerwca 1941).
Ordonówna próbowała wrócić do Wilna. Tymczasem radzieckie władze nakłaniały ją do przyjęcia obywatelstwa ZSRR. Gdy odmówiła, została aresztowana za… nieposiadanie przynależności państwowej i zesłana do sowchozu – tuczarni świń – pod Kujbyszew nad Wołgą. Tam, ze względu na trudne warunki życia, powróciła jej choroba płuc. Po uwolnieniu w następstwie układu Sikorski–Majski (30 lipca 1941) Ordonówna początkowo zawędrowała do teatru tworzącego się w polskim ośrodku w Tocku.
Przejęta jednak losem najmłodszych, zajęła się organizowaniem pomocy dla osieroconych dzieci polskich wygnańców, które udało jej się wywieźć z ZSRR. Z uwagi na pogarszający się stan zdrowia, wraz z sierocińcem została ewakuowana przez Bombaj w Indiach do Bejrutu w Libanie, gdzie jej mąż – również zwolniony dzięki traktatowi Sikorski–Majski – był wtedy pracownikiem Poselstwa Polskiego w Bejrucie.
https://youtu.be/9T9i6uPAMd0
W ostatnich latach wojny mieszkała kolejno w Palestynie, Indiach i Syrii. Po wojnie osiedliła się w Bejrucie. Tu razem z Jerzym Petersburskim dała swój ostatni koncert. Ciężko chora na gruźlicę, wycofała się z życia estradowego i poświęciła malarstwu.
Na jej grobie w Bejrucie wykuto napis:
Śp. Maria Hanna Tyszkiewiczowa
Hanka Ordonówna
Ur. 25 IX 1902
zm. 8 IX 1950
Tyś jest ucieczką moją od uciśnienia
zachowasz mię i piosenkami radosnego wybawienia uraczysz mię
Ps. XXXII. 7.
Z inicjatywy Jerzego Waldorffa w 1990 roku jej prochy przewieziono do Warszawy i złożono w Alei Zasłużonych na Powązkach. W tym samym roku jej imię nadano Szkole Podstawowej nr 209 w Warszawie.
Tablica upamiętniająca teatrzyk Qui Pro Quo i jego artystów znajduje się na Senatorskiej 29/31 w Warszawie.
https://dzieje.pl/postacie/hanka-ordon%C3%B3wna-1902-1950
https://encyklopediateatru.pl/osoby/26398/hanka-ordonowna
https://www.polskieradio.pl/39/156/Artykul/1201424,Ludwik-Sempolinski-%E2%80%93-wielki-artysta-malych-scen
Hanka Ordonówna na statku Batory, fot. Kazimierz Borkowski, 1939
https://www.historiaposzukaj.pl/wiedza,osoby,549,osoba_hanna_ordonowna.html?u=os_czasu.html
https://biografia24.pl/hanka-ordonowna/
https://ofiary.ipn.gov.pl/ofi/z-archiwum-ipn/represje-sowieckie/14841,Hanka-Ordonowna-ofiara-sowieckiego-totalitaryzmu.html
O sole mio: https://www.youtube.com/watch?v=f3EK9pSPfrk
Fot. Hanka Ordonówna i Fryderyk Jarosy w 1926 roku. Ich związek nie przetrwał próby czasu, rzucił ją dla młodszej tancerki.
https://viva.pl/ludzie/newsy/hanka-ordonowna-byla-nie-tylko-wielka-gwiazda-ale-przede-wszystkim-wspaniala-kobieta-135250-r1/
https://zwierciadlo.pl/kultura/retro/478498,1,hanka-ordonowna---milosc-ci-wszystko-wybaczy.read#
http://ilustrowanytygodnikpolski.blogspot.com/2017/09/tyszkiewiczowa-maria-anna-hanka.html
https://tadeuszczernik.wordpress.com/2011/08/31/hanna-ordonowna/
https://ciekawostkihistoryczne.pl/2019/03/06/hanka-ordonowna-i-hrabia-tyszkiewicz-najglosniejszy-mezalians-ii-rp/
https://viva.pl/ludzie/newsy/milosc-ci-wszystko-wybaczy-burzliwa-historia-milosci-hanki-ordonowny-i-michala-tyszkiewicza-135066-r1/
https://weekend.gazeta.pl/weekend/7,177343,24840588,umre-tutaj-umre-z-pewnoscia-nikt-nawet-nie-bedzie-wiedzial.html
https://vod.tvp.pl/video/sady-przesady-w-powiekszeniu,hanka-ordonowna,49079200
Nie ma plików w tym folderze
-
0 -
0 -
0 -
0
0 plików
0 KB
Zaprzyjaźnione i polecane chomiki (111)
