CHMIEL

Chmiel zwyczajny (Humulus lupulus)

Jest to bylina dwupienna z rodziny konopiowatych. Chmiel wytwarza podziemne kłącza z rozłogami, z których wyrastają nowe pędy oraz silny system korzeniowy. Łodyga ma do 6 metrów długości, kanciastą , cienką, wijąca się w prawo, opatrzona zadzierzystymi włoskami czepnymi. Liście są parami osadzone naprzeciw siebie parami, są na brzegu grubo ząbkowane, dolne pięcio klapowe, górne trzy klapowe, w nasadzie sercowato wcięte, z wierzchu bardzo szorstkie. Przylistki przeważnie zrosłe. Kwiaty rozdzielnopłciowe, wiatropylne. Kwiaty żeńskie wytwarzają podobne do szyszek owocostany. Kwiaty męskie są drobne i nie pozorne zebrane w luźnych wiechach. Każda roślina wytwarza tylko jeden rodzaj gamet męskie lub żeńskie. Chmiel kwitnie od lipca do sierpnia.

Występuje w Europie, na Syberii i Ameryce Północnej. W Polsce rośnie dziko w całym kraju w wilgotnych zaroślach oraz lasach łęgowych. W uprawach hoduje się tylko rośliny żeńskie.

Owocostany chmielu (szyszki) zbiera się w dni pogodne na początku sierpnia, kiedy nabierają zielonożółtego odcienia. Suszy się cienkimi warstwami w cieniu i przewiewie. Na powierzchni szyszek występują włoski gruczołowe, wypełnione żółtą substancją, która przy suszeniu owocostanu wykrusza się częściowo. Stanowią one osobny surowiec leczniczy, mający postać zielonożółtawego, a potem pomarańczowego proszku.

Szyszki chmielowe zawierają do 1,6 olejku eterycznego, w których odkryto co najmniej 26 składników min. Humulen, mircen, farnezen i b-kariofilen. Ponadto zawiera ponad 10 % substancji żywicowych, goryczy o charakterze fenoloketonów, jak humulon i lupulon oraz 0,1 % 2-metylo-3-butanolu jako głównego związku uspokającego. Są również flawonoidy, trójterpeny np. (hydroksyhopanon), do 5% garbników, cholina oraz woski.
Lupulina, czyli gruczoły wydzielnicze chmielu zawiera do 3% olejku eterycznego o dość zmniennym składzie, zależnie od pochodzenia surowca. W olejku jest np. mircen, farnezen, humulen, b-kariofilen, izomaślan, 2-propylobuten, 2-tridekanon, estry metylowe kwasu decenowego i dekadienowego oraz inne terpeny z grupami tlenowymi, a także związki siarkowe. W sumie znaleziono w olejku ponad 100 składników. Oprócz olejków znajdują się też żywice około 30%, stanowią główne związki czynne lupuliny, wśród nich humulon i lupulon oraz 2-metylo-3-butenol, ponadto flawonoidy, pochodne kwercetyny i kemferolu, a także trójterpeny np. (hydroksyhopanon i hopanon) oraz substancje woskowe.

Zarówno szyszki chmielowe jak i lupulina utrudniają przenoszenie bodżców do ośrodkowego układu nerwowego, hamując czynność kory mózgowej i wywierajadziałanie uspakające, zwłaszcza w sferze płciowej. Działają również rozkurczowo. Zmniejszają napięcie mięśni gładkich naczyń krwionośnych, jelit i dróg moczowych. Obniżają nieznacznie ciśnienie krwi i zwiększają nieco wydalanie moczu.Gorycze chmielowe pobudzają wydzielanie śliny i soku żołądkowego, a także śluzu bogatego w mukopolisacharydy. Ułatwiaja dzięki temu trawienie i presuwanie pokarmów oraz zwiększają łaknienie. Gorycze wykazują też silne działanie przeciw bakteryjne. Wykazują też one działanie przeciw nowotworowe. U kobiet po lupulinie bardzo obfite miesiączkowanie, a niekiedy przyspieszenie mentruacji. Znane są przypadki nadwrażliwości na chmiel, zarówno po podaniu zewnętrznym jak i wewnętrznym.

Wyciąg z szyszek chmielu lub samą lupuline stosuje się jako środek uspokajający w stanach zmęczenia i wyczerpania nerwowego, nadmiernej drażliwości, trudności w zasypianiu, zaburzeniach nerwowych okresu przekwitania, nadpobudliwości u kobiet jak i mężczyzn jak i kobiet, także w zmazach nocnych i skłonnościach do onanizmu. Ponadto można podawać doustnie przy osłabieniu procesów trawiennych, niedokrwistości, nadmiernej fermentacji jelitowej, wzdęciach i nieżycie jelita. Pomocniczo też można stosować przetwory z szyszek chmielu do picia przy leczeniu raka żołądka, wątroby i płuc oraz w stanach po usunięciu tkanki nowotworowej. Zewwnętrznie podaje się wyciągi z szyszek chmielu w postaci okładów w zapaleniu korzonków nerwowych , bólach reumatycznych, stanach zapalnych skóry, czyrakach i ranach trudno się gojących. Stosuje się go też przy wypadaniu włosów. Wyciąg z szyszek chmielowych wchodzi w skład preparatów uspokajających Nervosol – krople i Passispasmina – syrop, aolejek w skład kropli Milocardin.

Przetwory
N a p a r c h m i e l o w y: 1 łyżkę szyszek zalać 1 szklanką wody wrzącej i postawić pod przykryciem na parze na 15 minut i przecedzić. Pić 2-3 razy dzienie po 0,25 szklanki na 30-50 minut przed posiłkiem jako środek poprawiający trawienie, rozkurczowy i wzmacniający, a także łagodnie uspokajający.
N a p ó j w n a d p o b u d l i w o ś c i p ł c i o w e j: do butelki piwa jasnego wsypać po 1 łyżeczce szyszek chmielowych, liści melisy i liści mięty. Pozostawić na 12 godzin i przecedzić. Pić od 0,5 szklanki do całej butelki, zależnie od wieku i stopnia nasilenia nadpobudliwości seksualnej u kobiet jak i mężczyzn.
Z i o ł a n a b e z s e n n o ś ć: zmieszać 30 gram szyszek chmielowych, ziela dziurawca i korzeni kozłka oraz po 20 gram liści mięty pieprzowej i liści melisy. Zalać 2 łyżki ziół 2,5 szklankami wody wrzącej i pozostawić na parze przez 30 minut pod przykryciem. Odstawić na 10 minut i przecedzić do termosu. Pić 0,66 szklanki 2-3 razy dziennie po jedzeniu przy bezsenności wywołanej przez nerwice narządowe oraz w ogólnym pobudzeniu nerwowym i uczuciu niepokoju.
Z i o ł a d o m y c i a g ł o wy: zmieszać po 30 gram szyszek chmielowych, rozdrobnionych korzeni łopianu i ziela skrzypu oraz 80 gram rozdrobnionego korzenia mydlnicy i 20 gram kwiatów rumianku. Wsypać 1-2 łyżki stołowe mieszanki do 2 szklanek zimnej wody i gotować pod przykryciem 20-30 minut. Odstawić na 15 minut i przecedzić. Pozostałe po przecedzeniu zioła ponownie zalać 2 szklankami wody i zagotować, a następnie przecedzić. Pierwszym płynem zmoczyć włosy i palcami masować skórę głowy, poczekać 5 minut i umyć wodą otrzymaną z powtórnego odwaru. Jest to zabieg wzmacniający przy wypadaniu włosów, łojotoku łupieżu, a nawet grzybicy. Po umyciu głowy nie osuszać jej bezpośrednio, lecz zawiązac turban z ręcznika na 30 minut.
P a s s i s p a s m i n a: Płyny lek zawierający wyciąg z ??????. Stosowany on jest w zaburzeniach nerwowych i niepokoju oraz przy bezsenności. Środek tej jest produkowany przez Herbapol.

• Pobierz folder
• Zachomikuj folder