-
16961 -
8056 -
178684 -
68929
296293 plików
3716,62 GB
Opis : Bylina o pokroju krzewu, wysokości do 2 m, o charakterystycznym nieprzyjemnym zapachu, z podziemnymi rozłogami, o grubych, rozgałęzionych łodygach. Liście naprzeciwległe, nieparzysto-pierzaste, składające się z 5–9 podługowatolancetowatych listków o zaostrzonych końcach i ostro ząbkowanych brzegach. Kwiaty drobne, białe lub różowe, zebrane w duże baldachogrono na szczycie pędu. Owoce czarne, eliptyczne, błyszczące.
Występowanie : Południowa i środkowa Europa, północna Afryka i zachodnia Azja. W Polsce na południu kraju, w górach w niższych położeniach. Rośnie w zaroślach, na miedzach, przydrożach, porębach, na glebach zasobnych w wapń i azot. Kwitnienie : VI-VII
Roślina lecznicza i trująca.
Sambucus ebulus
Gatunek bzu, występujący naturalnie na terenie Polski, szczególnie dużo jest go na południu. Rośnie dziko również w zachodnich częściach Azji, na Kaukazie oraz w Afryce Północnej. W krajach o cieplejszym klimacie wyrasta nieco większy niż u nas, ale w sprzyjających warunkach może w naszych ogrodach dorastać do wysokości 2-3 metrów oraz podobnej szerokości. Jest łudząco podobny do bzu czarnego, szczególnie dla osób niezajmujących się roślinami na co dzień. Nie tworzy jednak zimotrwałych krzewów lub niewysokich drzewek, a jego pędy obumierają na zimę, corocznie wybijający dynamicznie z początkiem wiosny.
Krzew w czerwcu wytwarza ładne, białe kwiatostany, których zapach najczęściej opisywany jest jako przytłaczający lub zwyczajnie brzydki. Nie mniej jednak zapach ten jest przyjemny o ile nie występuje w zbyt dużym natężeniu – jeden lub dwa krzewy posadzone w klombie, średniej wielkości ogrodu roztoczą charakterystyczną woń w dużym promieniu, a niezbyt miłe doznania będą odczuwalne jedynie w samym pobliżu rośliny. Jest to roślina polecana do naturalistycznych ogrodów, najlepiej o większej powierzchni – nadaje takim nasadzeniom dużo naturalności, dzikości, doskonale imitując naturalny krajobraz. Rośnie nawet na słabszych glebach, nie powinny one jednak przesychać na dłuższe okresy. Jest to roślina lubiąca pełne nasłonecznienie, ale świetnie sprawdzi się także w półcieniu, wkomponowana w większe klomby. Dziki bez hebd powinien być z rozwagą sadzony w ogrodach, w których przebywają małe dzieci, wszystkie części rośliny są bowiem trujące!
W lecznictwie wykorzystuje się; kwiat, owoc i liść - Flos, Fructus et Folium Sambuci ebuli (hebdu) vel racemosae (kalinki). Z hebdu pozyskuje się też niekiedy korę - Cortex Sambuci ebuli. Owoce suszy się w temp. 60-80°C. Liście i kwiaty w temp. 20~40°c. Korę należy pozbawić wody w temp. ok. 60° C.
Skład chemiczny
Korzeń, kora, liście i owoce hebdu zawierają olejek eteryczny w ilości ok. 0,075%, saponiny, garbniki, kwasy (ursolowy, chlorogenowy, szikimowy, kawowy, siarkowy), sole (siarczki, siarczany, węglany, octany, szczawiany), alkaloidy (?), glikozyd - sambunigrynę, flawonoidy. Kalinka posiada w swych organach dużo kwasu ursolowego, saponiny, garbniki, glikozydy fenolowe,, nitrylozydy, alkaloidy (sambucynę), emulsynę, sole i in. Owoce zawierają ok. 3% cukrów, ok. 2% kwasów organicznych, kwas askorbinowy - ok. 30-50 mg/100 g, pektyny, karoten, antocyjaniany (np. chryzanteminę). Skład chemiczny obu gatunków wymaga dokładniejszego sprawdzenia.
Działanie: głównie napotne, przeciwgorączkowe, moczopędne, odtruwające, przeczyszczające, wykrztuśne, odkażające, żółciopędne, przeciwreumatyczne, przeciwartretyczne, przeciwzapalne, uspokajające, pobudzające wydzielanie soku żołądkowego, przeciwrobacze i przeciwobrzękowe. Stare źródła podają, że obie rośliny regulują przemianę materii i działają przeciwbólowo.
Wskazania: zaparcia, skąpomocz, kamica moczowa i żółciowa, zastoje żółci, gorączka, przeziębienie, otyłość, reumatyzm, dna, obrzęki zastoinowe, nadciśnienie, bóle nerwowe, nieżyt układu oddechowego.
Przeciwwskazania: nudności, biegunka.
Preparaty, dawkowanie, stosowanie:
odwar (kora, owoc, korzeń) gotowany 10 minut - 100 ml 3 razy dz.; w gorączce - 50 ml 4 razy dz.; odwar z owoców osłodzić miodem; stosować jako płukankę i do okładów na rany, owrzodzenia, liszaje i ropnie.
napar (liść, kwiat) - 50 ml 3-4 razy dz. (z kwiatów - max. 100 ml 4 razy dz.), można z miodem; do płukania jamy ustnej i gardła przy stanach ropnych i zapalnych.
- sortuj według:
-
1 -
12 -
0 -
0
13 plików
2,04 MB