Drezdenko (Driesen)

Kreis Friedeberg

Drezdenko (Driesen)

POŁOŻENIE GEOGRAFICZNE

Jest takie jedno miejsce na świecie, zupełnie wyjątkowe. Znajdziesz je na mapie 52°50" na północ od równika i 15°50" na wschód od Greenwich. Nazywa się Drezdenko. Jest to niewielkie, lecz urocze miasteczko w północno-zachodniej Polsce, na pograniczu Pojezierza Wielkopolskiego i Pomorskiego. Otoczone lasami, wśród jezior, położone jest nad Notecią, 40 km na wschód od Gorzowa Wielkopolskiego. Obszar gminy Drezdenko (około 400 km2, z czego 75% to lasy) zajmuje centralną część Kotliny Gorzowskiej rozciągając się w poprzek Pradoliny Noteci od skraju Puszczy Drawskiej do granic Puszczy Noteckiej. Żyje tutaj prawie 18 tysięcy mieszkańców, w tym w samym Drezdenku niemal 11 tysięcy.

Według obecnego podziału administracyjnego, obowiązującego od 1 stycznia 1999, Drezdenko stanowi część powiatu strzelecko-drezdeneckiego i należy do województwa lubuskiego. Wcześniej, od czerwca 1946 znajdowało się ono w województwie poznańskim, zaś już od czerwca 1950 należało do województwa zielonogórskiego. Przez następne 24 lata, od czerwca 1975 do stycznia 1999 było częścią województwa gorzowskiego.

NAZWA

Nie zawsze nazwa tego miasta brzmiała tak jak dzisiaj. W różnych historycznych dokumentach można spotkać różne nazwy: Drizina, Drecen, Driesen, Dersen, Droczen, Dirzen, Drezen, Dirczen, Drczen, Drdzen. Jednak najbardziej znaną jest Drzeń lub Drżeń. Najprawdopodobniej pochodzi ona od nazwy drzewa, leśnej miejscowości składającej się z drewnianych domów bądź też zbudowanej na palach. Kojarzyła się też z rdzeniem drzewnym. Być może o przyjęciu tej nazwy przesądziło leśne i bagniste otoczenie tego grodu. Niektórzy polscy uczeni wywodzą tę nazwę od imienia Drzesław, czyli dziarski, sławny. Obecna nazwa Drezdenko została utworzona od niemieckiej nazwy Driesen.

HISTORA

W początkach istnienia państwowości polskiej Drezdenko odgrywało znacznie ważniejszą rolę niż obecnie. Gród ten zbudowany został na wyspie, a jego mieszkańcy mieli za zadanie kontrolować ruch na jednym z najważniejszych w Polsce szlaków komunikacyjnych: prowadzącym z Poznania do Szczecina.
Nie wiadomo dokładnie, kiedy powstało Drezdenko. Chociaż niektórzy historycy sugerują jego istnienie przed XI wiekiem, pierwsze o nim wzmianki (mówiące o roku 1092) znaleźć można w "Kronice" Galla Anonima. Jednak najważniejsze dokumenty potwierdzające istnienie tego grodu sięgają nie dalej jak do 1233 r. kiedy odnotowano w Drezdenku pobyt Władysława Odonicza - jego nazwa wymieniona została w formie "in Drzina". Dokumenty z 1234 mówią także o "Castrum Drecen". W 1251 Drezdenko było już prawdopodobnie kasztelanią - dokumenty z tego okresu mówią o kasztelanie Bogucie. Po nim kasztelanami mieli być kolejno Dzierżykraj i Włost. Ilu ich tak naprawdę było, tego nie wiemy.
Wiemy natomiast, że po okresie walk polsko-niemieckich, w 1296, Drezdenko zostało przyłączone do Brandenburgii. Istnieje hipoteza, że w 1309 wróciło na krótko do Polski, po czym w 1314 zostało z powrotem odebrane przez Brandenburczyków. Panowali oni tutaj prawie sto lat. Najważniejszym wydarzeniem z tego okresu było nadanie Drezdenku praw miejskich. Uzyskało je w 1317 roku. Właścicielem grodu została rodzina von der Ost - rycerze z Pomorza. W 1356 Drezdenko stało się lennem Polski. W 1402 Ulrich von der Ost, właściciel grodu, złożył hołd Władysławowi Jagielle, jednak później odmówił oddania Drezdenka. W 1405 wkroczyli na te tereny Krzyżacy i zmusili von der Osta do sprzedaży zamku. Władysław Jagiełło oskarżył ich w tzw. "memoriale wolbromskim" (1409) o zabór Drezdenka. Ciągnące się latami spory o gród były jedną z przyczyn wojny polsko-krzyżackiej (1409-1411).

Stare miasto otoczone było murami obronnymi z trzema bramami. W latach 1444-1455 odbudowywano zamek i mury. W 1455 miasto zostało sprzedane elektorowi brandenburskiemu Fryderykowi II. Zakończył się najgorętszy okres dla Drezdenka, ustały walki. Nastąpiło kilka wieków panowania niemieckiego i rozwoju miasta. W 1600 roku otwarto warzelnię soli, bito grosze drezdeneckie na potrzeby handlu z Polską. W latach 1603-1605 zbudowano twierdzę. Następnie miały miejsce dwie plagi: pierwsza to pożar w 1622, który zniszczył prawie wszystkie zabudowania, a druga to najazd Szwedów w 1637 i całkowite zniszczenie miasta. Szwedzi nękali mieszkańców tego miasta przez 10 lat. Później nastąpiły lata względnego spokoju. Dopiero w 1758 przybyli do Drezdenka Rosjanie i stacjonowali tutaj przez 4 lata - jeszcze długo potem Drezdenko było miastem garnizonowym. Oprócz tego znaczne spustoszenia spowodowało też 7 epidemii, które wybuchły na tych terenach w latach 1758-1866. W 1763 założono nowe miasto - usytuowane między starym miastem a twierdzą. W 1766 na gruzach części twierdzy zbudowano pałac w stylu późnogotyckim. Dziś mieści się tam Gimnazjum Nr 1.
Wiek XIX przyniósł jeszcze szybszy rozwój miasta. W 1812-1819 powołano "Gwardię obywatelską" strzegącą porządku publicznego w Drezdenku. Wybudowano nowy budynek szkolny, przeniesiono siedzibę władz miasta do nowego ratusza, oddano do użytku szpital i więzienie, uruchomiono rzeźnię miejską, ukończono budowę gmachu sądu oraz zbudowano wiele nowych dróg, m.in. drogę Drezdenko-Międzychód. Uruchomiono fabrykę ceramiki, dwa tartaki i fabrykę zapałek. Nie ominęły Drezdenka też epidemie cholery: w 1831 i 1855. W 1901 oddano do użytku pocztę oraz gazownię. Miasto uzyskało oświetlenie uliczne. W 1902 ukończono budować kościół, a w 1904 szkołę podstawową (obecnie Szkoła Podstawowa im. Janusza Korczaka). Od 1907 w Drezdenku funkcjonowała sieć wodno-kanalizacyjna. Rok później otworzono dom starców i ochronkę dla dzieci. Od 1933 Drezdenko posiadało już własną stację kolejową.
II wojna światowa była przełomem dla miasta. W 1945 Drezdenko znalazło się w granicach Polski. W tym też roku otwarto Liceum im. Stefana Żeromskiego oraz kino. W 1958 rozpoczął działalność Miejski Dom Kultury, a w 1967 przyłączono do miasta Nowe Drezdenko. Ważnym wydarzeniem było też zapewne zdobycie w 1967 i w 1976 tytułu "Mistrza gospodarności" wśród polskich miast.

Nowe Drezdenko (Vordamm)

Zdjęcia Powojenne

• Pobierz folder
• Zachomikuj folder