Przebysław (Sophienhof)

Kreis Arnswalde

Przybysław (niem. Sophienhof) – osada sołecka w Polsce położona w województwie zachodniopomorskim, w powiecie choszczeńskim, w gminie Krzęcin. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa gorzowskiego. W roku 2007 osada liczyła 241 mieszkańców.

Klasycystyczny pałac z początków XIX wieku. Podwórze folwarczne składa się z dwóch prostopadłych względem siebie dziedzińców o formie odwróconej litery T. Pałac w Przybysławiu usytuowany jest pomiędzy parkiem a dziedzińcem z zabudową folwarczną. Fasada (płn) od strony dziedzińca poprzedzona brukowanym podjazdem Pałac klasycystyczny zbudowany w 1 ćwierci XIX w., stanowił jedną z siedzib rodu von Borcke (właścicieli majątku w Kąkolewicach na Pomorzu Zachodnim). Architekt wywodził się prawdopodobnie ze środowiska berlińskiego. W latach 80-tych XIX w. za kolejnego właściciela dobudowano oficynę i przebudowano wnętrze pałacu. Murowany z cegły, otynkowany. Budynek parterowy z mezzanino i obszernym poddaszem. Przykryty dachem naczółkowym. Rozplanowany na rzucie wydłużonego prostokąta. Elewacje symetryczne. Fasada 9-osiowa. Zaakcentowana szerokim (3-osiowym i II-kondygnacyjnym) ryzalitem pozornym o formie pseudoportyku spiętego pilastrami wielkiego porządku, zwieńczonego frontonem. Wejście główne poprzedzają schody. Na osi elewacji ogrodowej 3-osiowy ryzalit. Elewacje symetryczne. Klasycystyczny detal architektoniczny. Układ wnętrz dwutraktowy. Zachowało się cenne eklektyczne wyposażenie wnętrz w tym o motywach neogotyckich i neobarokowych a także stolarka okienna i drzwiowa, szafy wnękowe, parkiety.Oficyna murowana z cegły, na rzucie prostokąta, 2-osiowa, dostawiona od strony wsch., na całej szerokości budynku pałacu II-kondygnacyjna, przykryta odrębnym dachem. Wystrój architektoniczny ujednolicony z elewacjami pałacu. Obiekty gospodarcze folwarku tworzą jednorodne wnętrze architektoniczne (m.in. gołębnik, owczarnia, stajnia, obora). Nie należą one jednak do obecnego właściciela parku. Pałac znajduje się w narożniku południowo-wschodnim "głównego" dziedzińca. Zwrócony jest fasadą północno-zachodnią w kierunku dziedzińca gospodarczego. Dwór reprezentuje siedzibę szlachecką, klasycystyczną, murowaną, z zachowanym wartościowym wyposażeniem. W chwili obecnej właściciel uzyskał zgodę na wyburzenie oficyny, która przylegała do pałacu i szpeciła go. Park przylega do pałacu i zabudowy folwarku od strony południowej i zajmuje teren równinny o powierzchni około 4,00 ha. Wejście do parku zlokalizowane jest w narożniku północnym pałacu. Jest ono usytuowane w murze ogrodzeniowym przebiegającym na odcinku ok. 120 m wzdłuż granicy wschodniej, równolegle do brukowanej drogi, prowadzącej do pobliskiego lasu, oddalonego o ok. 0,5 km. Przybysław niegdyś nosił miano Sophienhof czyli Dwór Zofii. Nazwa ta pochodzi od imienia przedstawicielki rodu von Dohna, do której należała okolica. Folwark w Przybysławiu wymieniany jest w dokumentach w 1802 roku, a założony został przez hrabiego von Dohna w latach 1743-1756 na polach opuszczonej wioski Blockhagen. Następnym właścicielem był szambelan von Blanckensee, a w 1790 roku został sprzedany księżnej Anhalt-Dessau. Przez następnych kilkadziesiąt lat wielokrotnie zmieniali się właściciele i na dłużej w 1842 roku folwark stał się własnością rodziny Glahn z Krzęcina (do 1945 r.). Po II wojnie światowej majątek został upaństwowiony i przejęty przez AWRSP. Siedzibą dawnych właścicieli Przybysławia był zachowany do czasów obecnych klasycystyczny pałac z początków XIX wieku. Od 1945 roku dwór oraz przylegający park należał do kolejnych właścicieli, będących pracownikami PGR. Przypuszcza się, że założenie parkowe w obecnych granicach istniało już na początku XIX wieku. Wskazuje na to wiek pojedynczych drzew, ich rozmieszczenie i układ gatunkowy. Park założono prawdopodobnie ze względu na walory krajobrazowe, a jego ozdobą był pałac usytuowany w miejscu przecięcia dwóch podłużnych dziedzińców z drogą dojazdową. Wnętrze parku wypełniały polany, ogrody warzywne, sady, drzewa i stawy. Utworzono liczne alejki spacerowe, przebiegające przez polany, obrzeża ogrodów i sadów. Kolejni właściciele rodu Glahn dbali o park i pielęgnowali go. W 1842 roku nabył go wraz z całą posiadłością zarządca dóbr państwowych Wilhelm Glahn. W 1850 r. majątek przypadł synowi Wilhelmowi Edwardowi Glahnowi, a w 1890 r. odziedziczył go Friedrich Glahn. Już w 1905 r. należał do wdowy po nim, Herminy Glahn z domu Witte, która posiadała go jeszcze w 1937 roku. Po 1945 roku dwór był wykorzystywany na siedzibę sekcji PGR i mieszkania. Do lat 60-tych XX wieku park zachował swój pierwotny wygląd. Niepielęgnowany, opuszczony i nieużytkowany, zarastał krzewami i dziczał. Powoli odzyskiwał czasy swojej świetności w latach 80-tych i 90-tych, kiedy kolejnym właścicielem parku i pałacu był Jan Pasternak. Ostatni do tej pory właściciel sprawuje opiekę nad parkiem od początków roku 2000. Być może w przyszłości park będzie ogólnodostępny. Na razie trwają prace remontowe w przylegającym dworku. Z tego względu wstęp do parku jest praktycznie uniemożliwiony. Od 1963 roku park jest objęty ochroną konserwatorską, znajduje się w ewidencji Zachodniopomorskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków.Najcenniejsze w pałacu to drewniana klatka schodowa z galeryjką i balustrada, liczne szafy wnękowe, kominek z kamienia imitującego neogotycki piec kaflowy czy winda kuchenna.

Herby Byłych Właścicieli Majątku

• Pobierz folder
• Zachomikuj folder