-
5225 -
9463 -
27307 -
1967
44417 plików
3113,39 GB
Foldery
Ostatnio pobierane pliki
● LEKTOR PL
● ROK: 1997
● TYTUŁ POLSKI: Fat ...
● Część - 2/2
● Tytuł oryginalny: Il ...
● Część - 1/2
● Tytuł oryginalny: ...
FILM POLSKI
Horror Psychologiczny
W roli gł: Pszoniak, T ...
31 sierpnia 1939 roku w Gliwicach miała miejsce zorganiz ...
● LEKTOR PL
● ORGINALNY TYTUŁ: Jesus
● GA ...
● LEKTOR PL
● ORGINALNY TYTUŁ: Pilgrim's Progr ...
Życie za życie
„Wszyscy więźniowie stali nadal na baczność w szeregach poszczególnych bloków. Nagle zauważyłem, że z tylnych szeregów naszego bloku wyszedł jakiś nieznany mi więzień i wolnym krokiem podążył w kierunku grupy SS. Nikt nie zareagował na jego wystąpienie. Blokowy odpowiedzialny za dyscyplinę podległego mu bloku, inni blockführerzy nie usiłowali przeszkadzać więźniowi. Złamanie żelaznej dyscypliny porządku obowiązującego w obozie było dla wszystkich tak olbrzymim zaskoczeniem, że zarówno więźniowie, jak i esesmani patrzyli na to, co się dzieje, nie wierząc własnym oczom, śledząc powolny marsz więźnia. Podszedł do komendanta, stanął w przepisowej odległości przed nim, zdjął czapkę i coś do niego mówił. Imponowało nam to, że w obecności tylu esesmanów i więźniów funkcyjnych złamał dyscyplinę, że odważył się wystąpić”.
Adam Jurkiewicz, więzień numer 476, w taki właśnie sposób zapamiętał apel z końca lipca 1941 r. w Auschwitz-Birkenau. Nie wiedział wówczas, że osoba, która odważyła się wyjść przed szereg to przyszły święty – Maksymilian Kolbe. Franciszkanin nie zawahał się, by poświęcić życie dla drugiej osoby. Uratowanym człowiekiem był Franciszek Gajowniczek, który przeżył jeszcze 54 lata. Dopiero później dotarło do niego, co tak naprawdę się stało. Zanim wojna skrzyżowała drogi obydwu mężczyzn, każdy z nich miał w życiu inne priorytety.
Różne losy, wspólna katorga
Franciszek Gajowniczek urodził się 15 listopada 1901 r. w Strachominie koło Mińska Mazowieckiego. W wieku dwudziestu lat przeprowadził się do Warszawy, gdzie mieszkał aż do wybuchu wojny. Był wojskowym w stopniu sierżanta. Żona, dwoje dzieci. Służył w 36 Pułku Piechoty Legii Akademickiej. Na dwa dni przed atakiem Niemiec na Polskę dowodził batalionem w okolicach Wielunia. To właśnie na to miasto spadły pierwsze niemieckie bomby 1 września 1939 r. Niestety jeszcze tego samego dnia batalion został zdziesiątkowany, a Gajowniczek razem z ocalałymi wycofał się w kierunku Łodzi i Warszawy. Dotarł do twierdzy Modlin, biorąc aktywny udział w jej obronie. 28 września 1939 r. trafił do niemieckiej niewoli. Jak się okazało nie na długo.
Już w październiku razem z kilkoma żołnierzami udało mu się uciec. Przez jakiś czas ukrywał się na Podhalu. Zatrzymał się m.in. w pensjonacie rodziny Orawców, lokalnym punkcie przerzutowym Związku Walki Zbrojnej. Próbował przedostać się na Węgry. Nie zdążył. Zadenuncjowała go słowacka wieśniaczka. Gestapo wpadło i aresztowało go w pensjonacie (razem zresztą z właścicielami). Najpierw trafił do więzienia w Zakopanem, skąd przeniesiono go do Tarnowa, by we wrześniu 1940 r. wysłać ostatecznie do Auschwitz. Wytatuowano mu numer 5659 i przydzielono do pracy przy rozładunku materiałów budowlanych z wagonów. Miał niecałe 40 lat.
Niewiele starszy był Maksymilian Kolbe, rocznik 1894 (właść. Rajmund Kolbe – imię Maksymilian otrzymał w 1910 r. po wstąpieniu do zakonu franciszkanów). Do Auschwitz trafił 28 maja 1941 roku z więzienia na Pawiaku w Warszawie. W obozie otrzymał numer 16670. Trafił tam za „działalność wywrotową”, jak zwykli nazywać to okupanci. Jej początków należy szukać dwadzieścia lat przed wybuchem wojny.
W 1919 roku Kolbe wrócił do Polski ze studiów w Rzymie. Dwa lata wcześniej założył tam stowarzyszenie Rycerstwa Niepokalanej. Po powrocie do kraju zajmował się m.in. wydawaniem prasy, a w 1927 r. założył pod Warszawą klasztor Niepokalanów, który z czasem stał się największym klasztorem katolickim na świecie. Dalej wydawał prasę katolicką, mając już własne wydawnictwo. W 1931 roku wyjechał na misję do Japonii, skąd wrócił na trzy lata przed wybuchem wojny. We wrześniu 1939 r. działalność klasztoru zawieszono, a 19 września aresztowano pozostałych w nim zakonników. Wśród nich był Kolbe. Wypuszczono go jednak po trzech miesiącach, nie znajdując w nim żadnej winy.
Po wyjściu na wolność wrócił do Niepokalanowa. Zorganizował tam schronienie dla osób wysiedlonych z Wielkopolski. Od tej pory Niepokalanów pełnił funkcję ośrodka różnego rodzaju usług dla miejscowej ludności. 17 lutego 1941 r. ponownie został jednak aresztowany i przewieziony do więzienia na Pawiaku. Stamtąd trafił ostatecznie do Auschwitz.
Przykładnie ukarać...
Gajowniczek i Kolbe nie znali się, choć ten pierwszy wiedział o istnieniu franciszkanina, który dodawał ludziom otuchy w obozie. Gdy Kolbe trafił do obozu, jako katolicki ksiądz od razu padł ofiarą prześladowań i szyderstw ze strony esesmanów. Sam Gajowniczek wspominał po latach, że był świadkiem szczucia go psem i pobicia przez strażnika. „Kościół musi upaść, aby Niemcy mogły żyć” - głosiło jedno z haseł hitlerowskiej propagandy, co bezwzględnie egzekwowano w obozowej rzeczywistości.
Do dramatycznego apelu opisanego we wstępie przez Adama Jurkiewicza doszło pod koniec lipca (nie ma precyzji co do daty – miało to być między 29 lipca a 1 sierpnia). Wówczas to jeden z więźniów, niejaki Kłos, piekarz z Warszawy wykorzystał sytuację i uciekł z obozu. Esesmani wpadli w szał. Jak zwykle w takich sytuacjach postanowili przykładnie ukarać pozostałych. Wszystkich z baraku uciekiniera trzymali na apelu cały dzień i całą noc. Wreszcie zapadła decyzja o skazaniu na śmierć dziesięciu więźniów. Śmierć tym bardziej straszliwą, że przez zagłodzenie.
„Wolałbym oszczędzić sobie przypominania szczegółów tej przerażającej sytuacji. Opowiem, jak wyglądała selekcja – wspominał po latach jeden z ówczesnych więźniów, Michał Micherdziński (nr obozowy 1261). „Cała grupa poszła na początek pierwszego szeregu, na przodzie dwa kroki przed nami stał niemiecki kapitan. Patrzył w oczy jak sęp, mierzył każdego i co chwilę podnosił prawą rękę i mówił: »du!«, czyli »ty«. To »du!« oznaczało, że to ty umrzesz śmiercią głodową. I szedł dalej. Esesmani wywlekali biedaka z szeregu, zapisywali numer i odstawiali pod strażą na boku. »Du!« brzmiało jak uderzenie młota w pustą skrzynię. Każdy bał się, że za chwilę palec może pokazać na niego. Przeglądnięty szereg szedł kilka kroków naprzód, tak że między szeregiem przeglądniętym a szeregiem do przeglądu powstało coś w rodzaju korytarzy, wolnych pasów o szerokości 3–4 metrów. W ten korytarz wchodzili esesmani i znowu padały słowa: »du! du!«. Serca waliły nam jak młotem. W głowie szum, krew pulsowała w skroniach, zdawało się nam, że krew wyskoczy nosami, uszami i oczami. Coś tragicznego” opowiadał Micherdziński w rozmowie z tygodnikiem „Niedziela”.
Szok i niedowierzanie
Dowódca obozu Karl Fritzsch wybrał dziesięciu więźniów. Wybór padł także na Gajowniczka, który westchnął z żalem, że nie zobaczy już żony i dzieci. Usłyszał to Maksymilian Kolbe i bez chwili wahania wyszedł przed szereg, prosząc, by pozwolono mu umrzeć za niego.
Nicet Włodarski, z zawodu lekarz, numer obozowy 1982, tak zapamiętał ten moment.
„Kolbe zdjął czapkę i stanął na baczność przed kierownikiem obozu Fritzschem. Fritzsch odezwał się do ojca Kolbe tymi słowami: »Was will das polnische Schwein?«, tzn. »Czego chce ta polska świnia?«. Ojciec Kolbe wskazał ręką na wybranego na śmierć Franciszka Gajowniczka i odpowiedział Fritzschowi »Ich bin ein polnischer katholischer Priester, ich bin alt und will für ihn sterben, denn er hat Frau und Kinder«, tzn. »Jestem księdzem katolickim, jestem stary, chcę umrzeć za niego, on ma żonę i dzieci«. Fritzsch chwilę się zastanowił”.
Nie trwało to długo. Zgodził się. Wszystkich wyselekcjonowanych więźniów odprowadzono do bloku nr 11, rozebrano do naga i wrzucono do celi. Tam wszyscy musieli umierać z głodu i zimna. Gajowniczek, podobnie jak pozostali więźniowie był zszokowany ofiarnością ojca Kolbego.
„Ja nie mogłem nic powiedzieć ani podziękować, tylko się obydwaj patrzyliśmy na siebie i tak on odszedł” wspominał Franciszek Gajowniczek.
Życie po życiu
Ojciec Maksymilian Kolbe męczył się dwa tygodnie. Zginął 14 sierpnia 1941 r. jako jeden z ostatnich, dobity zastrzykiem z kwasu karbolowego. Gajowniczek w Oświęcimiu przebywał do 25 października 1944 r. Potem przetransportowano go do obozu w Sachsenhausen, gdzie został wyswobodzony przez wojska amerykańskie w maju 1945 roku. Przebywał jeszcze krótko w Lubece i Szczecinie. Niestety, kiedy dotarł do Rawy Mazowieckiej (17 października 1945 r.) okazało się, że przeżyła jedynie jego żona. Ich dwaj synowie - Bogdan i Janusz - zginęli 17 stycznia 1945 r., podczas bombardowania miasta w czasie sowieckiej ofensywy.
Razem z żoną przeprowadzili się do Brzegu nad Odrą. Franciszek Gajowniczek wziął oczywiście udział w beatyfikacji Maksymiliana Kolbego przez papieża Pawła VI w 1971 roku (jedenaście lat później został kanonizowany). Zmarł śmiercią naturalną 13 marca 1995 r. Pochowano go na cmentarzu przyklasztornym franciszkanów w Niepokalanowie.
Pisząc tekst, korzystałem z następujących źródeł: zbiory Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau; wspomnienia Franciszka Gajowniczka spisane przez Ferdynanda Kasza, 7 listopada 1949 r. w Niepokalanowie; wywiad z Michałem Micherdzińskim w tygodniku "Niedziela" (31/2005); H. Adamkowska, "Męczennik z bloku nr 11", "Focus Historia" (2010); M. Philippe, "Maksymilian Kolbe. Kapłan, dziennikarz, męczennik (1894-1941)", przekł. J. M. Kłoczowski, Noir Sur Blanc, 2013.
Autor: Kamil Nadolski
- sortuj według:
-
0 -
2 -
0 -
0
2 plików
128 KB
Chomikowe rozmowy
Pokaż wszystkie
Pokaż ostatnie
Deebra napisano 23.07.2024 20:50
) ... Deebra napisano 28.07.2024 17:29
) ... 
Tiili napisano 29.07.2024 10:53
Witam, pozdrawiam i zapraszam do mnie 
Filmy, ciekawe Filmy Dokumentalne, Seriale, TV Show, Książki, Artykuły, Teledyski, Tapety, Emotki i wiele innych. 
Filmy, ciekawe Filmy Dokumentalne, Seriale, TV Show, Książki, Artykuły, Teledyski, Tapety, Emotki i wiele innych. Tiili napisano 29.07.2024 10:53
Witam, pozdrawiam i zapraszam do mnie Filmy, ciekawe Filmy Dokumentalne, Seriale, TV Show, Książki, Artykuły, Teledyski, Tapety, Emotki i wiele innych.
Filmy, ciekawe Filmy Dokumentalne, Seriale, TV Show, Książki, Artykuły, Teledyski, Tapety, Emotki i wiele innych. Deebra napisano 4.08.2024 22:04
) ... Deebra napisano 21.08.2024 19:27
) ...Deebra napisano 23.08.2024 19:22
Deebra napisano 28.08.2024 12:21
) ... Deebra napisano 4.09.2024 17:11
) ... 
Zaprzyjaźnione i polecane chomiki (442)
