Zzezowate szczęście

Zezowate szczęście – polska czarno-biała komedia filmowa (komediodramat) z 1960 w reżyserii Andrzeja Munka, nakręcona na podstawie scenariusza Jerzego Stefana Stawińskiego.

Bohaterem Zezowatego szczęścia jest Jan Piszczyk (Bogumił Kobiela), konformista próbujący osiągnąć akceptację społeczeństwa w burzliwych realiach ćwierćwiecza historii Polski, od rządów sanacji po czasy stalinizmu.

Dzieło Munka i Stawińskiego, gdy ukazało się na ekranach kin, wywołało poruszenie wśród krytyków. Z jednej strony reżyser i scenarzysta byli atakowani za ośmieszanie historii Polski, z drugiej zaś – recenzenci dostrzegali w Zezowatym szczęściu uniwersalną przypowieść o konieczności zachowania własnej podmiotowości. Mnożyły się interpretacje wskazujące na inspirację Munka – między innymi – stylem filmowym Charliego Chaplina oraz groteską Witolda

-----------------------
Fabuła
----------------------

Głównym bohaterem Zezowatego szczęścia jest Jan Piszczyk. Zwierza się on ze swoich dawnych perypetii naczelnikowi więzienia, do którego trafił i którego nie chce opuścić. Wspomnienia Piszczyka układają się w szereg epizodów.

Pierwszy epizod ukazuje dzieciństwo Piszczyka, spędzone pod opieką surowego ojca parającego się krawiectwem. Poniżany przez ojca Jan próbuje dowieść swojej wartości, gdy zaczyna uczęszczać do szkoły. Wtedy też po raz pierwszy awansuje na drabinie społecznej – staje się trębaczem w drużynie harcerskiej. Również wtedy przeżywa pierwszą życiową porażkę, kompromitując się podczas parady.

W kolejnym epizodzie swojego życia Piszczyk staje się studentem zakompleksionym z powodu wydatnego nosa. Zapisując się do studenckiej organizacji prorządowej, zyskuje szansę na udzielanie korepetycji, a więc również zdobywa zarobki umożliwiające kontynuację nauki. Jako korepetytor zatrudnia się u pani majorowej, nauczając jej córkę Jolę. Jednakże pewnej nocy, zagubiwszy się w tłumie demonstrantów – z jednej strony zwolenników sanacji, z drugiej zaś antysemickich nacjonalistów – zaczyna wykrzykiwać sprzeczne hasła. Gdy udziela w ferworze demonstracji wsparcia starej Żydówce, zostaje wzięty za Żyda i poturbowany, jednocześnie tracąc szansę na kolejne korepetycje.

Nie mogąc dalej studiować, Piszczyk próbuje tym razem zaistnieć jako wojskowy. Otrzymuje kartę powołania do szkoły podchorążych w Zegrzu – z datą stawienia się 30 września 1939 roku. Nie zważając na niebezpieczeństwo ze strony okupanta, dociera do Zegrza, gdzie w opustoszałych koszarach znajduje mundur podchorążego i zakłada go. Wtedy też zostaje pojmany przez Niemców i trafia do jenieckiego obozu. Wciąż próbuje jednak odnaleźć się w nowo przybranej roli, konfabulując na temat rzekomych własnych osiągnięć na polu bitwy. Gdy jego kłamstwo zostaje zdemaskowane, Piszczyk po raz kolejny przechodzi życiową kompromitację.

Zhańbiony Piszczyk zatrudnia się do pracy w fabryce amunicji, jednakże zostaje szybko zwolniony ze względu na zły stan zdrowia. Trafia pod opiekę dawnego kolegi, Jelonka, któremu niegdyś zazdrościł ostróg oficerskich. Jelonek prowadzi handel na czarnym rynku, wciągając Piszczyka w nielegalny proceder. Jan nie bardzo jednak odnajduje się w roli spekulanta, toteż przywdziewa on kolejną maskę – staje się konspiratorem w warszawskim ruchu oporu. Wnet zostaje zdemaskowany przez kolegę z jenieckiego obozu i ratuje się ucieczką.

Po wojnie Piszczyk zdobywa kolejny zawód. W Krakowie zrządzeniem losu zdobywa pracę w administracji, gorliwie wypełniając obowiązki urzędnika. Pnąc się po szczeblach biurokratycznej machiny kosztem swoich kolegów, za sprawą ich prowokacji zostaje aresztowany przez Urząd Bezpieczeństwa i wtrącony do więzienia.

Tutaj kończą się wspomnienia Piszczyka, który po kilku latach na mocy amnestii popaździernikowej zostaje zwolniony z więzienia. Jan jednak gwałtownie się wzbrania przed wyjściem na wolność i zostaje ostatecznie wyrzucony z zakładu karnego siłą.

-------------------------
Obsada
------------------------------
Bogumił Kobiela – Jan Piszczyk
Maria Ciesielska – Basia
Helena Dąbrowska – biuralistka Wychówna
Barbara Kwiatkowska – Jola
Krystyna Karkowska – matka Joli
Barbara Połomska – Zosia, żona Jelonka
Tadeusz Bartosik – Wąsik
Henryk Bąk – dyrektor
Aleksander Dzwonkowski – Cezary Piszczyk
Wojciech Lityński – Jan Piszczyk w dzieciństwie
Kazimierz Opaliński – naczelnik więzienia
Jerzy Pichelski – major Wrona-Wroński, ojciec Joli
Adam Pawlikowski – podchorąży Osewski
Wojciech Siemion – personalny Józef Kacperski
Irena Stalończyk – Kropaczyńska
Edward Dziewoński – Jelonek
Wiesław Gołas – UB-ek
Tadeusz Janczar – podchorąży Sawicki
Wojciech Skibiński – podchorąży Krawczyk
Stanisław Jaworski – zegarmistrz
Zygmunt Listkiewicz – sierżant, którego Piszczyk pyta o drogę do Zegrza
Zbigniew Cynkutis – oficer, którego Piszczyk pyta o drogę do Zegrza
Maria Kaniewska – Anastazja Makulec
Witold Sadowy – żołnierz w oflagu udający Hitlera
Mariusz Dmochowski – oficer z UB
Tadeusz Waczkowski[w innych językach] – naczelnik Kozienicki
Andrzej Krasicki – Witold Kropaczyński
Roman Polański – korepetytor Joli
Wojciech Pokora – podchorąży w obozie
Leonard Pietraszak – konspirator
Ewa Wiśniewska – studentka na wykładzie
Jerzy Dobrowolski – protokolant w więzieniu
Józef Nowak – Witold, szef siatki ruchu oporu
Zdzisław Leśniak – mężczyzna w bramie
Sława Przybylska – piosenkarka
Ryszard Ronczewski – żołnierz wiozący „tajną broń”
Roman Kłosowski – robiący interesy z Piszczykiem w restauracji
Danuta Wodyńska – Julcia, służąca Wrona-Wrońskich
Jakub Goldberg – żydowski kupiec z manekinem
Karolina Borchardt – kobieta na przymiarce u ojca Piszczyka
Leopold René Nowak – Franek, rikszarz wiozący Piszczyka i Jelonka
Czesław Piaskowski – granatowy policjant w mieszkaniu Jelonka
Krystyna Cierniak[w innych językach] – dziewczyna w auli uniwersyteckiej
January Krawczyk – konspirator
Henryk Kucharski – żołnierz niemiecki przyłapujący Piszczyka na przymierzaniu munduru podchorążego
Sylwester Przedwojewski – lekarz opatrujący Piszczyka w komendzie policji
Witold Skaruch – nauczyciel młodego Piszczyka
Kazimierz Stankiewicz – pasażer pociągu dźwigający na ramieniu kosz
Stanisław Wyszyński – więzień oflagu
Jan Tadeusz Stanisławski – zastępowy

• Pobierz folder
• Zachomikuj folder