►Akira Kurosawa

data urodzenia: 23 marca 1910
data śmierci: 6 września 1998 (odszedł w wieku 88 lat)
miejsce urodzenia: Tokio, Japonia
wzrost: 181 cm
stan cywilny: żona Yôko Yaguchi (21.05.1945 - 01.02.1985, jej śmierć), syn Hisao (ur. 20.12.1945) i córka Kazuko (ur. 29.04.1954)

Przyszedł na świat w rodzinie o tradycjach samurajskich, jako najmłodszy spośród sześciorga rodzeństwa. Jego ojciec, oficer wojskowy, był dyrektorem gimnazjum. Często zabierał dzieci do nowo powstałych kin na zachodnie filmy. Nie stronił także od seansów japońskich produkcji, gdyż jego zdaniem miały dobry wpływ na naukę dzieci i kształtowanie osobowości. Był mocno zżyty z bratem Heigo, uważał go za wzór do naśladowania. Po wielkim trzęsieniu ziemi w roku 1923, 17-letni Heigo i 13-letni Akira przechadzali ulicami Tokio, pośród ognia, ruin oraz porozrzucanych ciał ludzi i zwierząt. Akira chciał odwracać wzrok od okropności, lecz brat kazał mu patrzeć. Przyszły reżyser zrozumiał, że unikanie ciemnych stron życia prowadzi do strachu i zakłamania. Niedługo potem Heigo rozpoczął pracę benshi, lecz zawód ten znacznie stracił na popularności, prowadząc do masowych zwolnień. W 1933 popełnił samobójstwo, cztery miesiące później umarli pozostali bracia Akiry, na którego spadła odpowiedzialność za utrzymanie rodziny. W 1936, dzięki programowi dla początkujących filmowców, dostał angaż w studiu P.C.L. Był asystentem reżysera Kajiro Yamamoto, pracował też przy dziesiątkach scenariuszy. Jego samodzielny debiut stanowi "Saga o dżudo" z 1943 roku. Podczas wojny kręcił filmy propagandowe dla wojska. Po kapitulacji Japonii sięgnął po neorealizm, przedstawiając tematykę moralno-społeczną zniszczonego kraju. Następnie wstąpił do wytwórni Shintoho, produkującej filmy o tematyce współczesnej, co dawało pełną swobodę twórczą zrzeszonym w niej filmowcom. W 1948 poznał pracującego tam oświetleniowca i aktora, Toshiro Mifune. Tak rozpoczęła się 15-letnia współpraca, która przeszła do historii kina dzięki wybitnym filmom z niezwykłymi kreacjami aktorskimi. Zaprzyjaźnił się także z przyszłym reżyserem kaiju (filmy o wielkich potworach), Ishiro Hondą, który był jego asystentem we wczesnym i końcowym etapie twórczości. W 1950 nastąpił przełom w karierze Japończyka. "Rashomon", pierwszy dramat samurajski w dorobku Kurosawy, odkrył przed światem oblicze kina japońskiego. Reżyser otrzymał za niego Oscara i Złotego Lwa w Wenecji. Dalszy okres twórczości stanowią głównie jidai-geki (filmy historyczne) oraz adaptacje zachodnich klasyków literatury, doceniane na światowych festiwalach, jak np. "Siedmiu samurajów" (Srebrny Lew w Wenecji), "Ukryta forteca" (Srebrny Niedźwiedź w Berlinie), "Rudobrody" (Grand Prix w Moskwie). Na szczególną uwagę zasługują także autorskie adaptacje Szekspira: "Tron we krwi" ("Makbet"), "Zły śpi spokojnie" ("Hamlet"), "Ran" ("Król Lear"). Filmy reżysera nie cieszyły się popularnością w ojczyźnie, były jednak komercyjnym pewniakiem na zachodzie, przez co wytwórnie nie szczędziły mu funduszy. W 1964 wytoczył proces Sergio Leone o plagiat "Straży przybocznej" w filmie "Za garść dolarów". Japończyk wygrał, uzyskując 100 000 dolarów rekompensaty oraz 15% zysków filmu na rynku azjatyckim. Rok później zerwał bezpowrotnie współpracę z Mifune, głównie ze względów finansowych i coraz bardziej despotycznych rządów Kurosawy na planie. Realizacja "Rudobrodego" z planowanych 6 miesięcy wydłużyła się do 1,5 roku, co zmusiło aktora do porzucenia większości produkcji telewizyjnych, pociągając za sobą straty finansowe. Innym powodem były opinie krytyków, jakoby Mifune potrafił grać tylko w filmach Kurosawy. W roku 1970, po odsunięciu od realizacji "Tora! Tora! Tora!" i przybity klęską swojego pierwszego filmu kolorowego, Kurosawa podjął próbę samobójczą, podcinając sobie nadgarstki 36 razy. Cudem przeżył. W ZSRR nakręcił liryczny film przygodowy "Dersu Uzała", zdobywając kolejnego Oscara. Dzięki wsparciu Francisa Forda Coppoli i George'a Lucasa, pięć lat później stworzył "Sobowtóra", nagrodzonego Złotą Palmą w Cannes. W 1990 uhonorowano go Oscarem za całokształt twórczości. Nazywany "cesarz japońskiego kina" oraz "Szekspirem światowego filmu", Kurosawa znany był z autorytarnych rządów na planie. Był perfekcjonistą, który doskonale opanował język kina. Potrafił godzinami dublować pojedyncze ujęcia w poszukiwaniu doskonałości. Rozrysowywał na planszach odpowiednie kąty ustawień kamery i plany pojedynczych obrazów. Jidai-geki Kurosawy uznawane są za najwybitniejsze w dziejach filmu samurajskiego. Sięgał również po dzieła literatury europejskiej, pełne rozważań psychologicznych nad istotą ludzkości. Udało mu się zbudować most między pozornie niemożliwymi do połączenia kulturami wschodu i zachodu. Odcisnął niezatarte piętno na światowym kinie, inspirując kolejne pokolenia twórców. Podejmował zagadnienie humanizmu, w każdym ze swoich obrazów starał się zgłębić naturę człowieka. Portretował bohaterów na wielu płaszczyznach, od zagubienia społecznego, przez żądzę władzy i chęć zaspokojenia własnych pragnień, po walkę z zasadami rządzącymi światem. Zacierał podziały między dobrem i złem, jego bohaterowie niejednokrotnie musieli przyjąć metody działania wroga, z którym walczą. Toczyli tę walkę także wewnątrz własnego serca. Koncentrując się na mężczyznach stojących przed etycznymi wyborami, kreślił moralną panoramę o wymowie ponadczasowej. Kobietom często nadawał cały zbiór cech negatywnych, manipulowały mężczyznami, prowadząc ich do dalszych zbrodni. Zwracał uwagę także na poświęcenie dla drugiego człowieka, budowanie przyjaźni, walkę o lepsze jutro. Władzę ukazywał jako narkotyk zaślepiający umysł, sprowadzający człowieka do rangi "władczego prymitywa", lubującego się w sianiu śmierci i rozlewie krwi. Przynosiła zagładę zarówno przeciwnikom, jak i wiernym poddanym dowódcy.

1948.Pijany anioł	1949.Pojedynek w ciszy	1949.Zbłąkany pies
1952.Piętno śmierci	1957.Tron we krwi	1958.Ukryta forteca
1960.Zły śpi spokojnie	1961.Straż przyboczna	1962.Samuraj znikąd
1963.Niebo i piekło	1965.Rudobrody	1980.Sobowtór

Nie ma plików w tym folderze