Było nie minęło -2010- Sekrety Szlacheckiego Gniazda.avi

2010-12-18

Sekrety Szlacheckiego Gniazda

Są takie miejsca na wschodnim pograniczu, gdzie historia występuje w postaci stężonej i syntetycznej. Jadąc tam nie sposób wytyczyć sobie jednego celu badawczego, raczej zabieramy pakiet relacji i dokumentów, których prawdziwość zamierzamy poddać testom. Hieronimowo – w dawnej guberni grodzieńskiej, gdzie zmierzamy – do takich enklaw występowania stężonej historii właśnie należy.Generał Dziekoński, Hieronimiowo wykupił na początku XIX w. Od założyciela tego majatku – Hieronima Franciszka Radziwiłła. Generał to postać mało znana, choć jego zasług wojennych wystarczyłoby na kilka świtnie wyglądających wojskowych życiorysów. Przewojował całą insurekcje kościuszkowską, ale prawdziwy rozkwit jego kariery przypada na czasy napoleońskie. Virtuti Militari za wojnę przeciw prusom, błyskawiczne awanse. W bitwie narodów pod Lipskiem do końca osłania księcia Józefa Poniatwoskiego. Potem już w stopniu generała odnajdujemy go w galerii dowódców powstania listopadowego. Po powrocie z zesłania generał powrócił na grodzieńszczyznę i zajął się budową ostatniej spokojnej przystani – Hieronimowa.

Dziekoński życzył sobie być pochowanym w samym środku parku w Hieronimowie. Dzis stoimy przy kapliczce, przy której według lokalnych podań mieści sie krypta – ostatnie miejsce spoczynku naszego bohatera. Nie mamy czasu na szczegółowe badania, ale mamy w pamięci to miejsce i przy najbliższej okazji zamierzamy to sprawdzić. Na razie jednak przeskakujemy do innych wątków. Hieronimowo ściśle wpisane jest w dzieje jednej z najsławniejszych jednostek partyzanckich polskiego podziemia niepodległościowego – V Brygady Wileńskiej Armii Krajowej. W kwietniu 1945 r. Komentant okręgu Białystok powierzył jej dowódcy – mjr. Zygmuntowi Szendzielarzowi – Łupaszce, formowanie oddziałów z partyzantów wypchniętych z grodzieńszczyzny i wileńszczyzny przez sowietów. Hieronimowo było jedną z baz brygady. Przyjechaliśmy do Hieronimowa, ponieważ mamy za pazuchą tajemnicę. Dotyczy ona właśnie oddziału Łupaszki, który jesienią – zgodnie z rozkazem, rozwiązując swoja brygadę tutaj właśnie ukrył część swojej broni. Zamierzamy sprawdzić te miejsca, ale to nie koniec naszych zadań. Chcemy sprawdzić, czy pod ruinami pierwotnego majątku nie kryją sie podziemne kondygnacje. Dla nas każdy materialny ślad tamtego czasu ma rangę skarbu.