Gruszecki Artur

Artur Gruszecki syn Benedykta (ur. 24 sierpnia 1852 w Samborze, zm. 16 kwietnia 1929 w Warszawie) – polski dziennikarz, powieściopisarz, krytyk literacki , ziemianin.

Studiował na Wydziale Prawa we Lwowie, a później historię, archeologię i literaturę w Krakowie. Publikował w Przeglądzie Tygodniowym. Od 1884 roku był redaktorem Wędrowca i współredaktorem Wisły. Jako korespondent Tygodnika Ilustrowanego przebywał na Ukrainie i w Brazylii.

W swojej twórczości literackiego wzorował się na doświadczeniach i warsztacie Emila Zoli. Jego powieści to monografie określonych zjawisk społecznych lub bohaterów środowiskowych, najczęściej zbiorowych. Zarzuca mu się publicystyczną tendencyjność, co obniża wartość literacką jego dzieł. Jego córką była pisarka Aniela Gruszecka.

Tuzy (1893) - konflikt między plantatorami buraków a rozwijającym się przemysłem cukrowniczym, Krety (1897), Hutnik (1898) - niebezpieczne warunki pracy górników i hutników, Szarańcza (1898-1899), Zwyciężeni (1901) - walka z germanizacją, Tam, gdzie się Wisła kończy (1903) - życie rybaków kaszubskich, W starym dworze (1898) - nobilitacja społeczna ukraińskiego chłopa, Nad Wartą (1905), Maryawita (1912) - powstanie kościoła mariawickiego.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Gruszecki Artur (1852-1929), polski powieściopisarz i publicysta. Studiował we Lwowie prawo, na Uniwersytecie Jagiellońskim literaturę, historię i archeologię. Od 1878 w Warszawie. Współpracownik wielu czasopism, właściciel księgarni wydawniczej. 1884-1888 kupił i redagował Wędrowca. Od 1887 założył miesięcznik etnograficzny Wisła, prowadzony wraz z A. Dygasińskim. Debiutował opowiadaniami 1882. Badał życie polskiej emigracji w Brazylii. 1901 zamieszkał w Krakowie, zaś po I wojnie światowej w Zakopanem.

Początkowo zwolennik naturalizmu w literaturze, m.in. w powieści Tuzy (1893), poświęconej kresowemu ziemiaństwu. Owa warstwa społeczna występuje także w Starym dworze (1898), uważanym za jeden z najlepszych utworów Gruszeckiego.

Ponad 50 jego powieści podejmuje bardzo szeroki wachlarz tematów, np. o proletariacie Zagłębia Dąbrowskiego: Krety (1897) i Hutnik (1898), o rybakach kaszubskich: Tam gdzie się Wisła kończy (1903), o giełdzie: Szachraje (1899), o przemyśle naftowym w Drohobyczu: Dla miliona (1900), o rewolucji 1905: Na wulkanie i Bojownicy (1907), o legionach J. Piłsudskiego: O wolności i godności (1916), Dla niej (1918). Reprezentują nierówne wartości literackie.

Także utwory dla młodzieży, np. Przygody chłopca w Brazylii (1912). Gruszecki miał skłonności do tendencyjności i dydaktyzmu.

• Pobierz folder
• Zachomikuj folder