►SAS

Special Air Service –
Brytyjska jednostka specjalna założona w 1941 r. przez Davida Stirlinga. Początkowo pomyślana do przeprowadzania ataków dywersyjnych za liniami wroga w trakcie działań w Afryce północnej.

Osią myślenia taktycznego Stirlinga był zespół czterech komandosów, wszechstronnie przygotowanych, uzupełniających się wzajemnie. Na takich zespołach miał opierać się każdy większy oddział.

Motto jednostki brzmi Who Dares Wins, co można przetłumaczyć na: Śmielszy zwycięża.

SAS jest tajną jednostką specjalną uznaną przez światowych specjalistów za jedną z czołowych. Wraz z innymi brytyjskimi jednostkami specjalnymi, tj. Special Boat Service – obecnie liczebnie odpowiadający 22 Regimentowi zawodowemu SAS i Special Reconnaissance Regiment (SRR), tworzy trzon sił specjalnych Wielkiej Brytanii.

Istnieją trzy jednostki o nazwie SAS: 22 Professional Regiment of the Special Air Service – zawodowa jednostka wojskowa oraz 21 SAS (The Artists) i 23 SAS będące formacjami Armii Terytorialnej (ang. TA). Dwie pozostałe skupiają osoby zgłaszające się ochotniczo do służby w armii terytorialnej, stanowią naturalną bazę uzupełniania stanów osobowych w sytuacjach tego wymagających, na rzecz jednostki zawodowej. Służą w nich ludzie, którzy w swym czasie wolnym – a są to najczęściej wybrane weekendy – odbywają przysposobienie do działań bojowych. Podobny system przyjęli Australijczycy dla swojej bliźniaczej jednostki SASR.

Pułk SAS (22 SAS) jest główną formacją specjalną Armii Brytyjskiej, pełni także bardziej specjalistyczną rolę szeroko rozumianej formacji do walki z terrorem i organizowania przedsięwzięć ratunkowych. Pomimo, iż nie jest jednostką ściśle kontrterrorystyczną, ukierunkowaną wyłącznie na operacje o profilu CT/HRU zalicza się do liderów tej formy działań specjalnych.

Swego rodzaju wielozadaniowość w zakresie operacji specjalnych o najwyższym priorytecie stanowi inspirację dla centralnie podporządkowanych formacji specjalnych tworzonych współcześnie, tj.: polski GROM, kanadyjski JTF2, niemieckie KSK. Zdolność do wykonywania szerokiego spektrum działań bojowych o najwyższym priorytecie poza obszarem kraju, możliwości prowadzenia wywiadu we własnym zakresie (do pewnego stopnia), to idee leżące u podstaw tworzenia ww. formacji.

Brytyjczycy są cenionymi konsultantami w swej dziedzinie, czego jednym z powodów jest olbrzymi zapas doświadczeń i intensywne, wszechstronne szkolenie. Nawet pomimo tego, że wobec rosnącego wyrafinowania i skomplikowania sposobów walki terrorystów, obecnie przeważają poglądy o koniecznej specjalizacji, np. w dziedzinie uwalniania zakładników. Wyrazem czego są chociażby operacje zwane przez Francuzów PROM: na dużych obiektach ze znaczną liczbą zakładników.

Realizm, wysokie wymagania i poznawanie wszelkich środowisk walki pozwalają w toku szkolenia osiągnąć wysoką sprawność poszczególnych żołnierzy (zwanych współcześnie w takich jednostkach operatorami bojowymi) i zgranie wszelkich ogniw bojowych. Specyficznym testem takich umiejętności jest walka w bliskim dystansie, gdzie szybkość manewru i skuteczność ognia mają zasadnicze znaczenie. Walka w bliskim dystansie zaś następuje głównie w toku operacji wymierzonych w terrorystów i przy uwalnianiu zakładników – takie sytuacje weryfikują kunszt każdego operatora.

Doświadczenie bojowe we wszelkich formach działań specjalnych sprawia, że jednostka jest wszechstronna. Pomaga to wydatnie w prowadzeniu działań związanych z uwalnianiem zakładników, czego przykładem jest udział i rola oddziału w operacji "Feuerzauber" w 1977 r. Anglicy nie tylko dostarczyli granaty ogłuszające, ale i pomogli wypracować plan ataku oraz nadzorowali ćwiczenia ataku już w trakcie pościgu za samolotem Lufthansy na Bliskim Wschodzie, dzieląc się swą wiedzą w zakresie walki w ograniczonej przestrzeni. Następnie sami wzięli udział w natarciu na porwany samolot. Kreatywność doświadczonych instruktorów i wiedza wyniesiona z operacji w różnych środowiskach na całym niemal świecie okazała się bezcenna. Wymieniona elastyczność sprawia, że użycie formacji brane jest pod uwagę w każdej kampanii, w jaką zaangażowana jest Wielka Brytania.

Najbardziej znana akcja jednostki to uwolnienie 19 zakładników przetrzymywanych w irańskiej ambasadzie w Londynie. Akcja miała miejsce 5 maja 1980 roku i nosiła kryptonim "Nimrod". Po 6 dniach przetrzymywania zakładników komandosi SAS uwolnili 19 osób. Dwoje zakładników poniosło śmierć podczas akcji odbijania ambasady. Istnieją pewne przesłanki, by twierdzić, że podczas ataku doszło nie tyle do zabicia w walce dwu spośród terrorystów, co do ich rozstrzelania. Na filmie nagranym podczas akcji widać, jak z pokoju w którym się znajdowali wyrzucana jest broń (prawdopodobnie polski PM-63) i wywieszana jest biała flaga. Prowadzone postępowanie wyjaśniające nie potwierdziło tej wersji wydarzeń, jednak świadkowie-zakładnicy przedstawiają swoją wersję tego zdarzenia (jeden z irańskich dyplomatów). Niezależnie od faktycznego przebiegu zdarzeń 22SAS nieraz udowodnił swą bezkompromisowość w walce z terrorem, chociażby w toku tak kontrowersyjnych operacji jak: zasadzka w Loughall i "Flavius" na Gibraltarze, obie w 1988 r.

SAS, jako jedyne oprócz izraelskiego Sayeret Matkal, może pochwalić się operacją odbicia zakładników na terytorium wroga w toku operacji "Barras" zrealizowanej w Sierra Leone w 2000 r.

Do gamy tzw. profili działań składających się m.in. na możliwości 22SAS, dodać należy tzw. działania wyprzedzające, związane z czynnym przeciwdziałaniem aktom terroru. Z uwagi na wysokie ryzyko stwarzane przez zdeterminowanych terrorystów, akcje takie charakteryzują się znaczną brutalnością, która bywa różnie interpretowana i wykorzystywana w kampaniach politycznych. Jaskrawy przykład stanowią ww. akcje z 1988 r.

Nie ma plików w tym folderze