klasyka

Piotr Gourdon kochał Boga całym swym uczciwym, dzielnym sercem, a w to słoneczne, lipcowe popołudnie doznawał wprost wrażenia, że wielka głusza kanadyjska, która się rozpościera wokół, zanosi wraz z nim korne modły do stóp najwyższego Stwórcy. Piotr bowiem był synem leśnego włóczęgi, człowieka, którego ojciec również zmierzył bory przepastne, i przepłynął rzeki burzliwe, toteż zamiłowanie do przygód i natury miał we krwi; jedynie na łonie przyrody, śród dzikich ostępów i mateczników czuł jak jego dusza zespalała się z Bogiem, które to poglądy wywoływały lekki sprzeciw poczciwego katechety z St. Anne de Beaupre.

Powieść Saula Bellowa będąca ukrytą autobiografią, w której za wzór posłużyła pisarzowi powieść pikarejska z jej rozlicznymi środowiskami i przygodami, oryginalnymi postaciami i żywiołowością opowiadania. Tytułowy bohater, Augie March, to niepozorny Żyd z Chicago, który przeciwstawia się próbom ukształtowania go przez dorosłych i wybiera niezależność. Jest kolejno sprzedawcą, złodziejem książek i zawodowym związkowcem. W Meksyku, gdzie zabiera go bogata kochanka, poluje na iguany, zostaje też służącym ekscentrycznego milionera, który pisze traktat o szczęściu z pozycji bogaczy. W czasie wojny Augie zaciąga się do marynarki handlowej, a po storpedowaniu okrętu dryfuje na tratwie w towarzystwie marynarza cieśli – genialnego szaleńca, wyrzucanego za kontrowersyjne poglądy z kilku uczelni. Spokój Augie odnajdzie w Paryżu, gdzie po wojnie zamieszka wraz z żoną Stellą, dzięki której uda mu się umknąć przed meksykańską policją. Po obfitującym w przygody życiu bohater, pełen zrozumienia dla człowieczej doli, przyjmie postawę optymistycznego stoicyzmu.

Po niebie latają odrzutowce z głowicami atomowymi, ludzie spędzają czas przed telewizyjnymi ścianami, a strażacy – zamiast gasić – wzniecają pożary. Najchętniej palą książki… do tego zostali powołani.

Świat wtórnego analfabetyzmu wyzbyty „wysokiej kultury”, zdominowany przez opery mydlane, wirtualną rzeczywistość, tanią rozrywkę dla mas. Nie ma w nim miejsca na rozmowę, miłość, szczęście. Zastępują ją dragi, ogłupiająca telewizja, przemoc, samotność w tłumie.

Wizja Bradbury’ego, szokująca przed półwieczem, dzisiaj także budzi dreszcz realnego przerażenia – oto na własne oczy widzimy, jak futurystyczne i groźne założenia autora stają się rzeczywistością. Dobrowolne odrzucenie dorobku kultury, schedy po pokoleniach przodków szokuje, ale przykład strażaka Guya Montaga pokazuje, że nie jest łatwo zabić człowieczeństwo, a to co dobre, zawsze w człowieku na wierzch wypłynie.