Buczyniec i Kąty dwie bliźniacze pochylnie na kanale Elbląskim

Kanał Elbląski – żeglowna droga wodna na terenie województwa warmińsko-mazurskiego.
Kanał Elbląski to najdłuższy kanał żeglowny w Polsce. Jego długość wynosi 83,3km.
• 43,82 km - kanał sztuczny,
• 39,48 km - jeziora.
Całkowita długość kanału z odgałęzieniami wynosi 144,3 km.
Kanał łączy Jezioro Druzno z Drwęcą oraz z jeziorem Jeziorak. Z jeziora Drużno, poprzez rzekę Elbląg z Zalewem Wiślanym a także przez kanał Jagielloński, Nogat i Wisłę z Morzem Bałtyckim.
Część Kanału, od śluzy w Miłomłynie do jez. Druzno, nosi nazwę Kanału Warmińskiego. Ma długość 52 km oraz
5 pochylni i 2 śluzy.
Przy budowie Kanału Elbląskiego wykorzystano jeziora leżące na różnych wysokościach między Ostródą i Zalewem Wiślanym. Różnica poziomów sięga 100 m. Osobliwością na skalę europejską jest zespół 5 pochylni, po których przetacza się statki na specjalnych platformach ustawionych na szynach. Od kanału odgałęzia się kilka szlaków wodnych, m.in. Ostróda - jezioro Szeląg Mały, Ostróda - Jezioro Drwęckie - rzeka Drwęca - Wisła.
W IX wieku na terenie Mazur zaczął dynamicznie rozwijać się drobny przemysł. Sławę na skalę światową zdobyła sosna taborska służąca do wyrobu masztów i bardzo poszukiwana przez przemysł szkutniczy. Rozwój przemysłu wymagał utworzenia sieci komunikacyjnej łączącej Prusy z morzem Bałtyckim
Nad projektem kanału zaczęto pracować w 1837 a prace rozpoczęto w 1844 roku. Cztery pierwsze pochylnie suche: Buczyniec, Kąty, Oleśnica i Jelenie uruchomiono go w 1860 roku. Projektantem i realizatorem Kanału
był Georg Jacob Steenke, który przyjął zlecenie Fryderyka II, pragnącego połączyć szlakiem żeglownym Prusy Wschodnie z Bałtykiem.
Podczas robót hydrotechnicznych wyrównywano poziomy wód w zbiornikach na trasie kanału. Obniżono poziomy luster wody do poziomu Jezioraka (99,5 m n.p.m.). Takie działania były przyczyna obniżenia poziomu wód kilku jezior nawet o ponad pięć metrów.
Na Jeziorze Karnickim, (97,5 m n.p.m.), wybudowano akwedukt leżący powyżej lustra wody tego jeziora.
W latach 1872-1876 - uruchomiono trzy kolejne śluzy: Miłomłyn, Zielona, Mała Ruś. Ostatnia pochylnia Całuny (położoną najbliżej jeziora Drużno) budowana była w latach 1874-1881.
Pierwotna koncepcja budowy kanału opierała się na projekcie pokonania różnicy poziomów wód między jeziorem Pniewskim a jeziorem Drużno za pomocą śluz komorowych wykonanych z drewna. Jednak koncepcję tę zarzucono. Ostatnia pochylnia Całuny zastąpiła istniejące już śluzy. Przyczyną zmiany koncepcji był wydłużony czas śluzowania
i problemy z dostarczeniem wody do śluz.
Kanał w XIX wieku (1844-1860), jako szlak komunikacyjny, pełnił ważną rolę gospodarczą przyczyniając się do rozwoju pojezierzy Ostródzkiego i Iławskiego i ich komunikacji z portami w Gdańsku i Elblągu.

• Pobierz folder
• Zachomikuj folder