Wyjaśnienie podstawowych pojęć
GRAFIKA - WYJAŚNIENIE PODSTAWOWYCH POJĘĆ

*
DITHERING to symulacja przejść między kolorami (odcieniami szarości). Poszczególne piksele generowane są na bazie matryc 2x2, lub 3x3. Wadą ditheringu jest to, że im więcej zostanie wygenerowanych odcieni kolorów (szarości), tym niższa będzie rozdzielczość takiego obrazka. Standardowo Photoshop wykorzystuje dithering wzorzysty, przez co na ekranie może pojawić się regularny wzór jaśniejszych i ciemniejszych obszarów. Z kolei dithering dyfuzyjny, dzięki wykorzystaniu sąsiadujących pikseli w czasie mieszania kolorów, eliminuje dithering wzorzysty. Dithering dyfuzyjny może wywoływać wrażenie niespójności obrazu, jeżeli odświeżana jest jedynie część obrazu (podczas przewijania, zmieniania, malowania). Pamiętaj, że efekt ditheringu pojawia się wyłącznie na ekranie, a nie w druku. Wzór dyfuzji tworzy złudzenie odcieni szarości, wykorzystując tylko białe i czarne piksele.

*
GRAFIKA BITMAPOWA umieszcza dane na siatce pikseli. Składa się z wielu -kwadracików- (pikseli). Grafika -bitmapowa -rastrowa -pikselowa- powstaje na skutek nakładania na siebie plam barwnych. Zalety: dobrze oddaje półcienie, przejścia między kolorami, subtelne cieniowanie obrazów ciągłotonowych. Wady: źle wygląda po dużym powiększeniu (piksele ujawniają kwadracikową strukturę obrazka). Stosuje się do przedstawiania fotografii.

*
GRAFIKA WEKTOROWA przedstawia elementy tworzone wzorami matematycznymi. Grafika -wektorowa -rysunkowa -matematyczna- powstaje na bazie rysunku z linii wektorowych. Zalety: idealnie znosi powiększanie i pomniejszanie utrzymując gładkość linii. Wady: słabo (bez płynności) oddaje przejścia między kolorami. Stosuje się do tworzenia ilustracji, napisów, grafik typu logo, które będą zmieniane wymiarowo. Grafika PostScriptowa (wektorowa) pochodzi od programów takich jak Adobe Ilustrator.

*
INTERPOLACJA to sztucznie podniesione rozdzielczość uzyskiwana dzięki metodzie zwanej -ponowne próbkowanie-. Oprogramowanie skanerów może sztucznie podwyższyć rozdzielczość skanowanego obrazu ponad rzeczywiste mechaniczne i elektroniczne możliwości urządzenia. Odbywa się to na drodze matematycznych obliczeń metodą zwaną -interpolacją-. Między dwa punkty obrazu wstawiane są kolejne, których jasność i kolor są wyliczane (interpolowane) na podstawie parametrów punktów sąsiednich. W programie Photoshop są 3 metody ponownego próbkowania:
*

-Najbliższy sąsiad-
-Dwuliniowa-
-Dwusześcienna- (daje najlepsze rezultaty).

Interpolacja umożliwia powiększanie obrazka bez nadmiernego uwidocznienia struktury pikseli.

* MODEL ADDYTYWNY istnieje w przypadku trybu RGB. Dodanie 100% wartości wszystkich kanałów daje biel.

* MODEL SUBTRAKTYWNY istnieje w trybie CMYK. Odjęcie zawartości wszystkich czterech kanałów daje biel (co wynika z zakładanej barwy papieru).

*
RASTERYZOWANIE to konwertowanie informacji wektorowych na dane mapy bitowej (czyli tworzenie pikseli z elementów wektorowych). Dane rastrowane to dane w postaci grafiki bitmapowej.
*

Siatka Rastra - pozorna siatka linii poziomych i pionowych. Linie te zbudowane są z -punktów- (pikseli). Przyrost punktu rastra (drukarskie) - współczynnik określający jak mocno zwiększy się raster (czyli tutaj plamka farby drukarskiej) po wydrukowaniu na papierze. Farba trochę przecież się rozleje i z punktu rastra powstanie nieco większa plamka.

* ROZDZIELCZOŚĆ to liczba pikseli (w obrazku) lub kropek (w urządzeniach).
*
o PPI (pixels per inch) ilość pixeli na cal w obrazku. Jednostka podobna do dpi, jednak zamiast ilości kropek (plamek farby drukarskiej) liczymy w niej ilość pikseli. Rozdzielczość obrazka ustawiamy w zależności od przeznaczenia (sposobu prezentacji):
o - WWW, Microsoft PowerPoint - 72 ppi.
- Druk offsetowy - 2x ilość linii rastra.
o LPI (lines per inch) ilość linii punktów rastra (pikseli, lub plamek) na cal. Inna nazwa to liniatura rastra. Jest to parametr ustalany w drukarni (zależy od sprzętu drukarskiego, jakości papieru, techniki druku - tutaj zajmujemy się techniką offsetową).
o

Uwaga 1:
Możemy mieć do czynienia z różnymi liniaturami: liniaturą rastra w obrazku - czyli liniaturą pikseli = liczba pikseli na cal (czyli lpi = ppi) oraz liniaturą druku - czyli liniaturą kładzionych plamek na papier w drukarce.
Uwaga 2:
Ponieważ drukarka pobiera do analizy dane z 2 pionowych i 2 poziomych pikseli na obrazku tworząc jedną plamkę farby, należy wykonać obrazek o rozdzielczości ppi 2x większej niż przewidywana rozdzielczość drukarki dpi.
Gdy tworzymy obrazek to ustalamy jaką potrzebujemy drukarkę (rozdzielczość urządzenia = dpi). 2 x ppi obrazka = lpi druku. Powinniśmy mieć drukarkę o rozdzielczości minimum 2x większej od liniatury druku (patrz Rysunek 7), więc lpi x 2 = dpi urządzenia drukującego. Rozmiar punktu rastra zależy od lpi. Jeżeli linie rastra są gęsto -upchane-, to naturalne, że punkt rastra będzie malutki i odwrotnie.
o DPI (dots per inch) ilość kropek na cal, czyli rozdzielczość urządzenia wyjściowego.
o

Wykaz urządzeń i ich rozdzielczości: monitor - 72 dpi; drukarka 150 - 1200 dpi; naświetlarka 2400 dpi.

Słowniczek

Aliasing
zjawisko polegające na pojawianiu się tzw. ząbkowanych krawędzi na obrazkach, które zawierają dostatecznie wiele informacji, by zapewnić gładkie przejścia linii krzywych i zaokrągleń. Czasami nazywa się ten efekt schodkowaniem, bo krawędzie wyglądają jak rysunek schodków, a nie jak krzywizny.
ASCII
ang. American Standard Code for Information Interchange (standardowy amerykański kod wymiany informacji). Wymyślny sposób na powiedzenie, że coś zawiera wyłącznie tekst. Pliki ASCII mogą zostać odczytane przez procesory dokumentu i edytory tekstu.
Barwy
są to kolory, w ludzkim rozumieniu opisywane takimi terminami jak na przykład purpurowy czy zielononiebieski.
Bichromia
obrazek złożony z dwóch barw, z których każda odwzorowuje część skali szarości (poziomów jasności) obrazka.
Binarny
system binarny, czyli dwójkowy, korzysta z dwóch cyfr: O i l.
Cienie
najciemniejsze obszary obrazka.
Cień
efekt umieszczenia cienia za tekstem lub innym elementem obrazka, powodujący postanie złudzenia trójwymiarowości.
CLUT
ang. Color LookUp Table (tabela kolorów). Jest to tabela wykorzystywana do dopasowywania barw z jednej przestrzeni kolorów do innej. W przypadku skanerów dane gęstości są dopasowywane do odpowiednich wartości RGB, w wyniku czego powstaje czytelny obrazek. Termin CLUT może też oznaczać tabelę kolorów zapisaną na dysku do wykorzystania w przyszłości.
CMYK
akronim ten oznacza cztery kolory farb (cyjan, magenta, żółty i czarny -ang. Cyan, Magenta, Yellow, blacK) używanych przez drukarzy do tworzenia pełno kolorowych obrazków.
Cyfrowy aparat fotograficzny
aparat przechowujący zdjęcia na twardym dysku lub karcie pamięci, znajdującej się wewnątrz tego urządzenia. Zdjęcia można następnie przesłać na dysk twardy komputera.
DPI
punkty na cal (ang. Dots Per Inch). Jest to rozdzielczość urządzeń wejściowych, takich jak skanery i cyfrowe, aparaty fotograficzne, a także rozdzielczość takich urządzeń wyjściowych, jak drukarki laserowe i naświetlarki.
Filtry
są to sekwencje przetwarzania obrazków w Photoshopie, służące do uzyskiwania danego efektu na całym obrazku lub na zaznaczonym obszarze.
Freeware
programy i moduły dodatkowe, z których można korzystać za darmo.
Gęstość siatki rastra
liczba linii (lub punktów rastra) na cal na siatce rastra; nazywana także liniaturą.
Jasność
wartość luminancji (poziomu szarości) w przestrzeni koloru HSB.
JPEG
ang. Joint Photographic Experts Group (połączona grupa ekspertów fotografii). Technika kompresji stratnej, używanej do upakowywania informacji o kolorach obrazka.
Kanały
informacje w skali szarości, reprezentujące rozkład barw na obrazku. Kanały mogą także opisywać zachowane zaznaczenia i szybką maskę.
Kanały Alfa
dodatkowe kanały wymieniane na palecie Kanały. Opisują one zaznaczenia, korzystając z informacji w skali szarości.
Kerning
zwiększanie i zmniejszanie odstępów między parami znaków, w celu poprawy wyglądu danego fragmentu tekstu.
Kilobajty
- 1024 bajty danych komputerowych.
Klin szarości
pasek fotograficzny, który zawiera odcienie szarości, na ogół zwiększające się z krokiem dziesięcioprocentowym. Można go kupić w wielu sklepach z artykułami graficznymi i fotograficznymi.
Klonowanie
czynność powielania fragmentów obrazka, polegająca na określeniu punktu odniesienia i malowaniu po obrazku pobieranymi stamtąd informacjami.
Kolaż
zestaw nałożonych na siebie obrazków. W Photoshopie obrazki te mogą być na siebie nałożone przy wykorzystaniu różnych trybów mieszania i masek warstw.
Kolor aktywny
barwa wyświetlana w danym momencie jako kolor narzędzia.
Koloru głębia
Każdemu pikselowi mapy bitowej jest przypisany określony kolor zapisywany w pamięci komputera przy użyciu liczby bitów od 2 do 24. Liczba bitów warunkuje tzw. głębię koloru, czyli ilość barw. Ilość bitów na piksel obrazu to Głębia koloru. (2-2; 4-16; 8-256; 24-16,7 mln kolorów)
Kompozycja
- połączenie kilku różnych obrazków w celu uzyskania nowego dzieła.
Kompresja bezstratna
metoda kompresji, taka jak ta, którą stosuje format GIF, polegająca na upakowaniu obrazka w celu zmniejszenia rozmiaru pliku, przy jednoczesnym zachowaniu wszystkich danych oryginału. Nie następuje tu żadne pogorszenie jakości obrazka.
Kompresja stratna
metoda kompresji wykorzystywana na przykład przez format JPEG, która zmniejsza rozmiar pliku, usuwając niektóre informacje z obrazka. Powoduje to pogorszenie jego jakości.
Kontrast
różnica odległości między wartościami światła i cienia obrazka.
Kurz i rysy
filtr usuwający z obrazka szum poprzez odnajdywanie obszarów o wysokim kontraście i rozmywanie granic między nimi.
Kwadrychromia
obrazek w skali szarości wydrukowany za pomocą mieszaniny czterech farb w celu odwzorowania przebarwionych szarości zamiast kolorów.
Linia bazowa
termin typograficzny, określający wyobrażoną linię poziomą, na której usadowione są litery.
Liniatura rastra
jednostka miary wykorzystywana przy tworzeniu obrazków rastrowanych dla potrzeb druku. Wyższa liniatura na ogół odpowiada lepszej rozdzielczości.
LPI
linie na cal (ang. Lines Perinch). Rozdzielczość obrazka wydrukowanego techniką offsetową, zdefiniowana jako liczba linii 50-procentowych punktów rastra na cal.
Luminancja
poziomy szarości (jasności) obrazka, wyświetlanego na ekranie monitora, gdzie różne natężenia światła odpowiadają różnym poziomom szarości.

Maksymalne nafarbienie
maksymalna ilość farby, określona wartością procentową, jaka może się pojawić w jednym miejscu obrazka drukowanego na maszynie offsetowej. Maksymalne nafarbienie o wartości 300% oznacza na przykład, że połączenie farb cyjan, magenta, żółtej i czarnej nie może w żadnym miejscu obrazka przekroczyć wartości 300%.
Maska warstwy
dynamiczna maska dodawana do warstwy w celu umożliwienia maskowania (zakrywania) jej fragmentów.
Megabajty
1024 bajty danych komputerowych.
Miniaturka
mały obrazek, który przedstawia zawartość większego dokumentu. W Photoshopie miniaturki pojawiają się na paletach Warstwy, Kanały, Historia i Ścieżki. Model koloru - model wykorzystywany do opisania danego zestawu kolorów. Na przykład model koloru RGB opisuje wszystkie barwy za pomocą trzech składowych: czerwonej, zielonej i niebieskiej.
Mora
niepożądane zjawisko zachodzące po nałożeniu na siebie dwóch różnych wzorków, co powoduje powstanie wyraźnego deseniu. Zachodzi ono w przypadku punktów rastra, przez co na wydrukowanym obrazku powstaje powtarzający się deseń.
Nasycenie
intensywność danej barwy w przestrzeni kolorów HSB; poziom czystego koloru obecny na obrazku. Pojęcie czystości koloru oznacza nieobecność czerni czy bieli, które przyciemniają i rozjaśniają kolor.
Pikselacja
grupowanie pikseli o podobnych barwach w komórki o rozmaitym kształcie.
Plik EPS
format pliku graficznego o nazwie Encapsulated Postscript.
Plugin
moduły dodatkowe, czyli miniprogramiki, które dołącza się do Photoshopa w celu uzyskania dodatkowych funkcji.
PostScript
język opisu strony (PDL) stosowany w urządzeniach drukujących o dużej rozdzielczości. Krótkie rozwinięcie: istnieją programy przetwarzające dane ze zwykłego sposobu opisu strony na kod postscriptowy. Następnie kod taki jest przesyłany do urządzenia wyjściowego, gdzie interpreter PostScriptu tworzy obraz zgodny z pierwowzorem. Zalety: niezalezność sprzętowa - można dowolny plik wydrukować na dowolnej drukarce z interpreterem PostScriptu. PostScript Level 2 - ulepszona i szybsza wersja obsługujące kolorowe wydruki i kompresję plików. PostScript Level 3 - uwzględnia optymalizację kolorowych wydruków oraz publikowanie dokumentów w sieci (np. WWW). Patrz na: grafika postscriptowa (wektorowa).
Półcienie
środkowy zakres tonów obrazka, przypadający między światłami a cieniami.
PPI
piksele na cal (ang. Pixels Per Inch). Rozdzielczość obrazka elektronicznego, na przykład obrazka w Photoshopie.
Próbkowanie kompensacyjne
( przy powiększaniu obrazka ) - dodatkowe piksele wstawiane są w procesie nazywanym próbkowaniem, który mierzy wartości koloru każdego piksela i na uzyskane wyniki wykorzystuje do utworzenia nowych pikseli.
Próbkowanie redukcyjne
zmniejszenie wymiarów obrazka - piksele usuwane są w procesie nazywanym próbkowaniem, który mierzy wartości koloru każdego piksela i na podstawie uzyskanych wyników albo całkowicie usuwa piksel, albo uśrednia grupę kilku pikseli w jeden.
Przeglądarka Internetu
aplikacja wykorzystywana do oglądania stron WWW, utworzonych w języku HTML (ang. Hypertext Markup Language - język hiper-tekstowego znakowania informacji).
Przyrost punktu rastrowego
zmiana wielkości punktu wydrukowanego na papierze w stosunku do punktu obecnego na kliszy. Wartość ta jest określana procentowo, mierzy się ją dla 50-procentowego punktu rastra.
Punkt kontrolny
punkt na ścieżce, który definiuje jej kształt i umożliwia zmianę kierunku linii. Tworzy się go poprzez użycie narzędzia Pióro.
Punkt narożny
punkt, który zmienia kierunek ścieżki o 90 stopni.
Punkt źródłowy
punkt odniesienia, wykorzystywany przez narzędzie.
Stempel
narzędzie do pobierania danych przy klonowaniu obrazka.
Quick Time
aplikacja Apple, która steruje odtwarzaniem i kompresją plików wideo i dźwiękowych.
Radialny
wzór, który rozchodzi się od punktu środkowego na zewnątrz, tworząc kolisty kształt.
Pasteryzacja
proces tworzenia pikseli z elementów wektorowych.
Rendering
w trakcie przekształcania grafiki wektorowej na rastrową ustalany jest rozmiar mapy bitowej (długość i szerokość w pikselach).
RGB
przestrzeń koloru wykorzystująca składowe czerwoną (ang. Red), zieloną (ang. Green) i niebieską (ang. Blue). Jest to system tworzenia koloru używany przez monitory.
Rodzimy
w odniesieniu do filtrów termin ten oznacza po prostu, że dany filtr stanowi część programu Photoshop, w przeciwieństwie do filtrów dodatkowych (Plugin), takich jak Eye Candy czy Kai's Power Tools, które kupuje się oddzielnie i instaluje na własną rękę.
Rozdzielczość
termin ten oznacza liczbę szczegółów zawartych w obrazie cyfrowym, określaną przez liczbę punktów lub pikseli na cal.
Rozmycie gaussowskie
rozmycie o kontrolowanej intensywności, tworzone przez zastosowanie dla każdego piksela średniej ważonej. Wartość tę uzyskuje się na podstawie równania krzywej Gaussa.
Równowaga szarości
termin ten na ogół oznacza ilości farb cyjan, magenta i żółtej potrzebne do uzyskania neutralnej szarości. Czasami określa się w ten sposób równoważenie poziomów jasności całego obrazka w celu wydobycia pełnego zakresu szczegółów.
Rzutowanie koloru
ogólna zmiana koloru, która powstaje wskutek niezamierzonego na ogół dodania pewnego tonu barwy.
Shareware
programy i moduły dodatkowe, które można za darmo wypróbować, ale po upływie określonego terminu lub po użyciu ich określoną liczbę razy należy za nie zapłacić.
Skala szarości
tryb koloru, który wykorzystuje 8-bitowe informacje o jasności, dając w efekcie obrazek w 256 odcieniach szarości.
Sterownik drukarki
niewielki plik, zawierający informacje charakterystyczne dla danej drukarki. Sterowniki zawierają informacje wykorzystywane przez okna dialogowe: Ustawienia strony i Drukuj.
Sylwetka
obiekt wyizolowany z tła obrazka przez zaznaczenie lub ścieżkę odcinania.
Ścieżka
kontur obrysowujący część obrazka lub tworzący kształt.
Ścieżki odcinania
ścieżki utworzone w Photoshopie za pomocą narzędzia Pióro, obwodzące tę część obrazka, która ma zostać wykorzystana w aplikacji DTP, takiej jak PageMaker czy QuarkXPress.
Światła
najjaśniejsze obszary obrazka.
Światło tekstu
jest to funkcja umożliwiająca zmniejszanie i zwiększanie odstępów między wszystkimi znakami we fragmencie tekstu, łącznie ze znakami spacji.
Tabela kolorów
tabela zawierająca wszystkie barwy występujące w obrazku. Tabele kolorów tworzy się głównie dla obrazków w trybie koloru indeksowanego, które mogą zawierać do 256 różnych barw.
Trichromia
obrazek złożony z trzech kolorów, z których każdy reprezentuje część skali szarości tego obrazka.
Tryby mieszania
w Photoshopie są to filtry koloru, które zmieniają sposób mieszania się barw nakładanych z istniejącymi, zwłaszcza przy korzystaniu z narzędzi malarskich i warstw.
Uchwyty
punkty i linie kierunkowe połączone z punktem kontrolnym ścieżki. Przesunięcie uchwytu powoduje zmianę krzywizny segmentu ścieżki związanego z danym punktem kontrolnym.
Video Capture Board
karta komputerowa, która umożliwia importowanie i eksportowanie obrazu wideo z różnych źródeł, na przykład kamer VHS i BETA.
Wartości neutralne
kolory nie zawierające tonu barwy, takie jak czerń, biel i wszelkie szarości.
Winieta
efekt wtopienia obrazka w tło; krawędzie obrazka na ogół mają postać jakiegoś kształtu geometrycznego, na przykład owalu.
Wtapianie
efekt powstawania wokół konturu zaznaczenia obszaru łagodnego przejścia, uzyskany przez rozmycie pikseli w określonym promieniu.
Wygładzanie
metoda redukowania aliasingu, czyli schodkowatych krawędzi, polegająca na rozmyciu konturów grafiki czy tekstu w taki sposób, aby wyglądały na gładkie.
Zaznaczenie
termin ten oznacza aktywny obszar obrazka, podlegający edycji. Zaznaczony obszar obrazka oznaczony jest przez migającą linię przerywaną.
Zdjęcie
w Photoshopie termin ten oznacza utrwalenie stanu obrazka na danym etapie edycyjnym, na ogół po to, aby można było w przyszłości powrócić do tego stanu. Zdjęcia przechowywane są na palecie historii.

Skalowanie monitora - pomocny drobiazg
http://photoshop.pl/node/7549

Optymalizacja grafiki pod kątem Internetu
http://www.pawelzakrzewski.pl/archives/1014#more-1014