Inne

Od samego początku istnienia helleńskiej kultury, a więc od czasów dających się określić cezurami chronologii tylko w przybliżeniu, Grecy patrzyli w kierunku Wielkiej Niedźwiedzicy z uczuciami ambiwalentnymi. Północ, zarówno jako kategoria czasowa, jak i geograficzna, była groźna. To pora władania potężnych demonów i przestrzeń, gdzie znajdowała się „rodnia ludów". To kraina gryfów i złotego runa. Istniała wreszcie, skryta w podświadomości i tkwiąca podskórnie w kulturze, wiara w „nadpółnoc-na", apollińską i hiperborejską ojczyznę Achajów, gdzie trwały modele pra-rzeczy, które - tak jak model świątyni Apollona - według tradycji przynoszą z Hyperborei na świętą wyspę Delos pszczoły lub kapłanki określane nazwą perfery. Mityczną ojczyzną świętego drzewa oliwki też miała być Północ.

Zbiór interesujących i atrakcyjnych tematycznie opowiadań mitologicznych i historycznych starożytnego Rzymu, opartych na autentycznych przekazach historyków i poetów rzymskich (Wergiliusz, Liwiusz, Propercjusz i in.). Pracę wzbogacają liczne ilustracje.

Co łączy współczesny ruch Wicca ze starożytną tantrą, jaka była rola kobiety w społeczeństwie na przestrzeni wieków, czym były i są czarownice? Na te i pytania odpowiada w swej pasjonującej książce znany buddolog John Myrdhin Reynolds.

John Myrdhin Reynolds (Vajranatha) odbył studia z historii religii, antropologii, arabistyki, sanskrytu, języka tybetańskiego oraz buddologii na Uniwersytetach Columbia, Berkeley oraz na Uniwersytecie Waszyngtona w Seattle. Doktoryzował się z filozofii buddyjskiej u profesora Edwarda Conze, znanego na całym świecie uczonego specjalizującego się w buddyjskiej literaturze pradżniaparamity. Reynolds jest autorem kilku wysoce cenionych książek z zakresu buddyzmu.
Czarownice i dakinie. Tantra na Wschodzie i Zachodzie to wyjątkowa książka. Jej tematem jest bowiem porównanie tantry hinduskiej i buddyjskiej z tymi nurtami duchowości zachodniej, które związane są z aspektem żeńskim, znajdującym na przestrzeni wieków swój wyraz w wielu archaicznych kultach, czarownictwie, a także we współczesnym ruchu wicca.
Niezwykła erudycja, szerokość intelektualnych horyzontów Reynoldsa, a także jego zmysł syntezy, sprawia, że lektura Czarownic i dakiń stanowi nie tylko fascynującą podróż przez wiele epok i tradycji duchowych, ale może być również ważnym przyczynkiem do zrozumienia fenomenu religii, a nawet źródłem inspiracji dla własnych poszukiwań duchowych.

Książka Lucjana Buchalika „Dogon ya gali. Dawny świat Dogonów” w swoim założeniu chce być monografią szeroko prezentującą dawną i współczesną kulturę Dogonów – jednego z najbardziej znanych ludów afrykańskich, żyjącego na pograniczu Mali i Burkiny Faso. Ostatnie całościowe omówienie kultury Dogonów ukazało się w połowie XX w. i dotyczyło ono Dogonów zamieszkujących w tzw. „Falezach” i na Płaskowyżu Bandiagary. Od tego czasu nikt nie podjął próby przedstawienia w miarę pełnego obrazu tego ludu. Natomiast w języku polskim opublikowano tylko jedną obszerną pracę o Dogonach autorstwa Marcela Griaule’a, najwybitniejszego ich badacza. Z pewnością to wszystko uzasadnia powstanie monografii o Dogonach w języku polskim. Wydaje mi się także, że do realizacji tego zadania dobrze przygotowany jest Lucjan Buchalik, autor książki, doceniany w środowisku polskich afrykanistów badacz tego regionu i ludu. Przemawia za tym jego dobre opanowanie bazy źródłowej, a szczególnie wykorzystanie własnych badań terenowych, które zostały przeprowadzone podczas kilku sezonów badawczych, począwszy od 1985 r. do dzisiaj.

Fascynująca historia krzyża, pełna anegdot i opowieści. Autor barwnie opisuje historię stworzenia z krzyża znaku chrześcijaństwa, śmiało zestawia przeróżne jego wyobrażenia, wreszcie nie byłby sobą, gdyby w tych opowieściach nie zawędrował do Etiopii. Książka zdecydowanie warta polecenia, zaś wiedza w niej zawarta pozwala na lepsze zrozumienie różnorodnej symboliki krzyży, także etiopskich.

Legendarna książka Shunryu Suzukiego, jedna z najważniejszych pozycji zachodniego zen, podręcznik dwóch pokoleń nauczycieli i uczniów tradycji zen soto. Umysł zen, umysł początkującego to pozycja podstawowa, obowiązkowa w każdej biblioteczce zachodniego buddysty, szczególnie podążającego drogą zen.

Książka zawiera zbiór mów Dharmy wielkiego Japończyka, w przejrzanym i uzupełnionym tłumaczeniu, z opuszczonym przez poprzedniego wydawcę oryginalnym wstępem Zentatsu Richarda Bakera oraz nowym, napisanym specjalnie dla polskiego wydania wstępem innego ucznia roshiego Suzukiego, roshiego Jakusho Kwonga.

„Elementarz Zen Soto przedstawia niektóre z nieformalnych mów wielkiego patriarchy Zen Dogena, mistrza, któremu przypisano założenie sekty Soto w Japonii i którego uważa się za jeden z najbardziej brzemiennych w skutki umysłów w całym japońskim Buddyzmie. Mowy zostały spisane przez głównego ucznia Dogena i jego spadkobiercę dharmy, Koun Eijo. Niestety w książce brakuje zarówno indeksu jak i sensownego spisu treści, jednakże gdy chodzi o koncentrację na zasadniczych elementach prawdziwej praktyki, trudno jest dorównać temu zbiorowi krótkich lecz treściwych mów dopingujących.”

Wybór listów, które były jedną z ważnych metod nauczania Mistrza Zen Seung Sahna. Seung Sahn otrzymywał miesięcznie setki listów, a odpisywał odobiśćie na każdy z nich. Jego szczery i zabawny styl jawi się tutaj w najbardziej intymnej formie. Odpowiada na pytania o nauczanie i praktykę zen, oraz ukazuje jak powiązać je z zagadnieniami pracy, związków, cierpienia oraz relacji uczeń-nauczyciel.

Wierzenia mazurskie Maxa P. Toeppena ukazują się jako dwunasty tom serii "Moja Biblioteka Mazurska" dąbrówieńskiej Oficyny "Retman".

Niniejsza edycja oparta została o dwa niemieckojęzyczne wydania pracy Toeppena. Pierwsze ukazało się drukiem w 1866 roku w "Altpreussische Monatsschrift", drugie - uzupełnione i wzbogacone o zbiór podań i baśni - opublikowane zostało rok później w formie książkowej. Wstępy do obu wydań, autorstwa samego Toeppena, zostały tu przypomniane.

Uwspółcześnienia tekstu podjął się Tadeusz Ostojski. Podstawą jego pracy był przekład Wierzeń Toeppena dokonany przez Eugenię Piltzównę, zamieszczony w VI i VII tomie czasopisma "Wisła".

Sprecyzowano i uzupełniono niepełne zapisy aparatu naukowego, opracowując je w sposób zrozumiały dla współczesnego czytelnika. Przypisy sporządzone przez Toeppena oznaczone są liczbami arabskimi, przez Piltzównę liczbami rzymskimi, redaktorów gwiazdkami. Uwspółcześniono nazwy miejscowości, choć - dla zachowania autentyczności opracowania - pozostawiono tradycyjne nazwy mazurskich miast (Jańsbork - w miejsce Pisza, Ządźbork - Mrągowa, Margrabowa - Olecka etc.).

Dopełnieniem niniejszego tomu jest edycja, dzisiaj właściwie zupełnie zapomnianego, Jakuba Turowskiego, Klucz do bardzo ważnych Tajemnic. Tekst, na który kilkakrotnie powoływał się Toeppen, przytoczony został według wydania z 1937 roku.

Kultowa książka opisująca wierzenia, podania, legendy, obrzędy, zwyczaje i ceremonie związane ze zjawiskiem wilkołactwa. Autor, posługując się bogatym i zróżnicowanym materiałem źródłowym, poddaje historyczno-kulturowej analizie fenomen likantropii, odnajdując wspólne motywy powstałe wokół zjawiska wilkołactwa, od czasów antycznych, poprzez średniowiecze, do XX wieku. Szeroko i przystępnie pokazuje wierzenia w przemianę człowieka w dzikie zwierzę, zarówno w europejskiej kulturze ludowej, jak i w kulturach ludów azjatyckich, afrykańskich czy amerykańskich. Genezy zjawiska doszukuje się w występujących w pierwotnych wspólnotach plemiennych tajnych związkach młodych wojowników.

Gnoza, jako swoisty fenomen religijny, w swej klasycznej źródłowo najlepiej poświadczonej postaci pojawia się w II i III wieku po Chr. Zaraz też staje się poważnym problemem dla młodego wówczas Kościoła, problemem tak religijnym jak i teologicznym, a w swej doktrynalnej postaci (gnostycyzm) urasta do poważnego oponenta, w znacznym stopniu wpływając na rozwój nauki kościelnej. Gnoza - "osiągnięcie zbawienia dzięki wiedzy i poznaniu siebie” - oto zagadnienie, które kiedyś poruszało umysły i wyobraźnię członków pseudochrześcijańskich sekt i wielkich odstępców: Bazylidesa, Walentyna czy Marcjona. Po odkryciu oryginalnych tekstów gnostyckich z Nag Hammadi problem tyn intensywniej rozpatrywany jest przez badaczy przedmiotu. Holenderski uczony Gilles Quispel (urodzony w 1916 r.) jest profesorem historii pierwotnego Kościoła na uniwersytecie w Utrechcie, wykłada też na uniwersytecie w Louvain. Należy do najwybitniejszych badaczy gnozy. Książka "Gnoza" jest zbiorem wykładów, jakie wygłosił w 1951 r. w Instytucie Carla Gustava Junga w Zurychu. Wykłady te stanowią popularne, lecz i bardzo oryginalne wprowadzenie w problematykę gnostycyzmu. Doskonała znajomość przedmiotu i zastosowanie metody fenomenologicznej sprawiły, że książka Quispela zdobyła na Zachodzie znaczny rozgłos.

Dziesięć lat po.śmierci Gurdżijewa jego uczniowie postanowili opublikować całość jego idei, do których dotychczas tylko oni mieli dostęp.
Drugi tom, stanowiący to, co Gurdżijew nazwał drugim cyklem swoich pism, został opublikowany we Francji w 1960 roku, a następnie w Anglii w 1963 pod tytułem Spotkania z wybitnymi ludźmi. Niniejsze drugie wydanie w języku polskim zostało przygotowane na podstawie pierwszego tłumaczenia, które ukazało się w 1994. Jak powiedział sam Gurdżijew, jego zadaniem w tym cyklu było dostarczenie „materiału potrzebnego do stworzenia odczucia nowego świata" - odczucia rzucającego inne światło na życie człowieka. Jednocześnie jest to książka autobiograficzna, która zawiera jedyne dostępne informacje na temat wczesnych etapów jego życia oraz źródeł posiadanego przez niego poznania.
Autor zaczyna od opisu zdarzeń ze swego dzieciństwa, szczególnie zaś wpływu ojca, jednego z ostatnich ludzi, którzy przechowali ślady pradawnej kultury, przekazywanej drogą tradycji ustnej. Gurdżijew dostawszy się w młodości pod kuratelę dziekana Katedry w Karsie, otrzymał od tego człowieka - który wiedział, jak pielęgnować zamiłowanie do ważkich wartości - zarówno przeszkolenie religijne, jak i nowoczesne wychowanie naukowe.
W miarę jak Gurdżijew dorastał, jego pragnienie zrozumienia sensu ludzkiego życia stało się tak silne, że zaczął przyciągać do siebie grupę „wybitnych ludzi" - wśród nich inżynierów, lekarzy, archeologów itd. Wyruszył z nimi do wielu krajów Bliskiego Wschodu i Azji Środkowej w poszukiwaniu poznania, które, jak czuli, na pewno kiedyś istniało, ale którego prawie wszystkie ślady gdzieś zaginęły.
Po wielu ogromnych i nieprzewidzianych trudach Gurdżijew odnalazł, wraz ze swoimi towarzyszami, zaledwie kilka osób i odizolowanych grup - za każdym razem otrzymując od nich fragmenty owego poznania - aż do chwili, w której wrota pewnej szkoły, gdzie wreszcie pojął, jak można połączyć wszystkie zasady ezoterycznego nauczania, stanęły przed nim otworem. Gurdżijew szkołę tę nazywa po prostu Bractwem Światowym i nic poza tym o niej nie mówi.
Od tego momentu, aż do samej śmierci, Gurdżijew zaczyna „żyć" tymi zasadami, wystawiając je na próbę najsurowszych dyscyplin wewnętrznych.
Trzeci cykl pism Gurdżijewa ukazał się pod tytułem Życie jest rzeczywiste tylko wówczas, gdy „Ja jestem". Jego celem w tym cyklu było „asystowanie przy powstawaniu w myśli i czuciu człowieka prawdziwego obrazu rzeczywistego świata zamiast świata iluzorycznego, który człowiek postrzega obecnie".

Książka autorstwa ks. kard. José Maria Caro Rodrigueza to jedno z niewielu dzieł rzetelnie traktujących o istocie działania masonerii. Organizacja ta, dzisiaj w wielu krajach już wychodząca z ukrycia, stara się pokazywać tylko jedno swoje oblicze. Jest ono korzystne dla wolnomularstwa do osiągania doraźnego celu, jakim jest zdobycie przychylności dla siebie i głoszonych przez siebie idei. Ze względu na potęgę tej tajnej organizacji i niezbadane do końca skutki działalności masonerii, przeciwnicy wolnomularstwa powinni poznać jego prawdziwe korzenie i wartości, łączące członków lóż masońskich. Jak dowodzi kardynał Rodriguez, za kurtyną dobroczynności i pomocy bliźnim, masoneria skrywa swoje związki z ateizmem, a nawet z satanizmem. Trudno więc się dziwić, że polityka wolnomularstwa jest z zasady antykościelna i wspiera nurty polityczne oraz organizacje walczące z moralnością katolicką. Podając liczne fakty z działalności masonerii oraz przeprowadzając analizę wolnomularstwa i organizacji jej pokrewnych lub zbudowanych dla propagowania wartości masońskich ks. kardynał Rodriguez wskazuje nam niebezpieczeństwa, czyhające na osoby nieświadome potęgi masonerii.

Niewiele jest zjawisk religijnych, które cieszyłyby się większą popularnością od szamanizmu, zwłaszcza odkąd pojęcie to rozpropagowały publikacje na temat nowej duchowości. Niniejsza pozycja w niezwykle barwny i sugestywny sposób przedstawia na szerokim tle początki szamanizmu, jego miejsce w życiu religijnym, jak również obrzędy z nim związane. Autor kreśli ponadto obraz kosmologii szamańskiej i omawia renesans tego zjawiska, który nastąpił w latach 60-tych XX w., kiedy to szamanizm przestał być antropologiczną ciekawostką, a stał się swoistym wzorem przeżyć duchowych.