Sława i chwała

Adaptacja niegdyś bardzo głośnej, dziś już nieco zapomnianej książki Jarosława Iwaszkiewicza. "Sława i chwała" to najobszerniejsza powieść autora "Brzeziny". Napisana z epickim rozmachem, kreśli dzieje polskiej inteligencji od "pierwszych dni lipca 1914 roku" do jesieni roku 1947. Jest zarazem epitafium dla duchowego oblicza kultury polskiej, a po trochu i europejskiej, ukształtowanego w XIX wieku. Nad "Sławą i chwałą" pisarz pracował w latach 1956-1962, choć pierwsze szkice utworu powstały już pod koniec lat czterdziestych. Mimo upływu czasu także dzisiaj powieść Iwaszkiewicza stanowi interesujący zapis osobistych doświadczeń autora oraz jego rozważań filozoficznych, dotyczących zwłaszcza estetyki i moralności. Admirator Iwaszkiewiczowskiego stylu odnajdzie w "Sławie i chwale" zarówno niezrównane, pełne zmysłowego uroku opisy, jak i wnikliwe portrety psychologiczne. Napotka barwną panoramę uczuć i emocji, od dojmującej nostalgii i bólu przemijania do pełnej mądrego dystansu ironii. Historyczne przełomy i kataklizmy sąsiadują bowiem w książce autora "Panien z Wilka" z równie burzliwymi dziejami miłości, zdrad i tragedii, których doświadczają poszczególni bohaterowie. Przymiarki do ekranizacji "Sławy i chwały" trwały od dawna. Telewizyjna wersja z lat siedemdziesiątych firmowana przez Lidię Zamkow nie wytrzymała konfrontacji z książką. Blisko dziesięć lat później z powieścią Iwaszkiewicza chciał zmierzyć się Jerzy Hoffman. Skończyło się jednak na zamiarach. Wkrótce potem powstał scenariusz pióra Krzysztofa Teodora Toeplitza. I on musiał odleżeć swoje, zanim na poważnie zainteresował się przedsięwzięciem Kazimierz Kutz. Po mozolnych zabiegach reżyserowi udało się zgromadzić niezbędne środki i produkcja ruszyła. Ze względów oszczędnościowych sceny "paryskie" kręcono w Krakowie, "kresowe" w Lublinie, a "czarnomorskie" nad Bałtykiem. Kutzowi udało się zebrać doborową obsadę z Joanną Szczepkowską, Teresą Budzisz-Krzyżanowską, Olgierdem Łukaszewiczem, Zbigniewem Zamachowskim, Janem Fryczem i Krzysztofem Globiszem na czele. Zaangażował też sporo wykonawców nieznanych, lecz obiecujących. Niektórzy z nich zdołali jeszcze przed ukończeniem serialu zapewnić sobie mocną pozycję na aktorskiej giełdzie. Dotyczy to zwłaszcza Michała Żebrowskiego (Konrad w Englertowskiej "megainscenizacji" "Dziadów"), Piotra Adamczyka (ważna rola w "Cwale" Zanussiego, liczne występy w Teatrze TV), czy Anny Radwan (tytułowa kreacja w "Damie kameliowej" Jerzego Antczaka). Ogółem w siedmioodcinkowym serialu Kutza wzięło udział około 150 aktorów, nie licząc statystów. Mimo że scenariusz jest wierną adaptacją powieści, liczne wątki literackiego oryginału musiały ulec redukcji. Wydaje się to zrozumiałe, jeśli w siedmiu godzinach emisji chce się zmieścić tysiąc pięćset stron prozy. Kutz i Toeplitz skupili się więc przede wszystkim na dziejach kolejnych pokoleń trzech rodów: Myszyńskich, Royskich i Gołąbków. Niestety, z powodu bardzo okrojonego budżetu cykl zrealizowano na taśmie szesnastomilimetrowej, co umożliwia prezentowanie go wyłącznie na małym ekranie.

Nie ma plików w tym folderze