Dukat Jana III Sobieskiego 1676

XVII wieczny dukat gdański to małe arcydzieło

Dukat gdański 1677 D-L
No czyż nie jest piękny? Mennicza, złota moneta, której przecież stuknęło już ponad 340 lat! I choć nie jest to ani najrzadszy dukat gdański tego króla, ani najpiękniejszy jaki widziałem, to zdołał zawrócić mi lekko w głowie…
Pierwszy raz zobaczyłem ten egzemplarz, gdy trafił do mnie do sfotografowania podczas prac nad aukcją GNDM. I choć przybył w doborowym towarzystwie m.in. donatywy Władysława, efektownych, dużych medali Höhna i Dadlera, to właśnie od niego nie mogłem długo oderwać wzroku. Nic dziwnego. Nieobiegowe złoto Rzeczpospolitej Obojga Narodów to coś cudownego, a to wybito w okresie, gdy w Gdańsku pracowali prawdziwi geniusze medalierstwa. Jak opowiadał autor „Dukaty Rzeczpospolitej„:
„W XVII w rytownicy gdańscy wspięli się na wyżyny umiejętności. W dziedzinie technik medalierskich, używanych narzędzi, precyzji przedstawiania popiersi królewskich, detali herbów miast, czcionek i ozdobników, a co również istotne – polerowania i przygotowania stempla do użycia, sięgnęli absolutu. Po prostu niczego nie dawało się już zmodyfikować czy ulepszyć… Sława gdańszczan sięgnęła daleko poza granice RP. Książęta niemieccy, królowie skandynawscy, oraz liczni emitenci z zachodniej Europy zamawiali stemple monet a zwłaszcza donatyw i medali, upajając się pięknem tych małych dzieł sztuki…„
Dukat gdański 1677 a 1676

Porównanie dukatów 1677 i 1676 – awersy

Rewersy dukatów gdańskich 1677 i 1676


Między pierwszym, a drugim rokiem ich bicia zachodzi wiele zmian w rysunku i legendzie monety. Dukat z 1676 jest znacznie subtelniejszy w wykonaniu, liternictwo jest mniejsze. Na awersie popiersie króla jest bogatsze w drobne detale, które możemy zauważyć choćby na ramieniu, na paskach zbroi. Mniejsze liternictwo pozwala na zapis pełnego imienia króla (IOANNES zamiast IOAN). Na rewersie znika lewek spod tarczy herbowej, znak przypisywany dzierżawcy mennicy gdańskiej Danielowi Lesse (który objął tę funkcję w 1656 roku po Gerhardzie Rogge). Wyraźnie inne są lwy trzymające tarczę, prawy jest też inaczej zwrócony (ku tarczy, zamiast na wprost).
To jednak styl z 1677 jest kontynuowany w kolejnych latach. W 1682 wykorzystują nawet stemple 1677, przerabiając jedynie ostatnie cyfry dat. Większe zmiany, choć na stemplu z tej samej ręki, zachodzą dopiero w 1683 roku.

Nie ma plików w tym folderze