bibliotenka

Artur Lundkvist - Wola Nieba

"Wola Nieba" powstała jako wyraz fascynacji autora życiem i osobowością wielkiego mongolskiego wodza Dżyngis-chana, postaci wybitnej, obrosłej już legendą, utalentowanego, lecz okrutnego i bezwzględnego w realizowaniu swych dążeń dowódcy i organizatora, któremu nieobce jednakże były tak bardzo ludzie rozterki.

Sven Delblanc - Speranza

„Speranza" jest powieścią w formie dziennika podróży sprzed dwustu lat, jaki prowadził młody hrabia Malte Moritz von Putbus. Pod wpływem domowego nauczyciela hołduje on ideałom Rewolucji Francuskiej i próbuje wcielać je w życie. Aby wyleczyć syna z tego entuzjazmu, ojciec wysyła go do Indii Zachodnich, do wuja gubernatora. Statek, na którym młody człowiek płynie, ulega katastrofie i hrabia von Putbus dostaje się na „Speranzę", trójmasztowiec wiozący czarnych niewolników do pracy w koloniach. Pod presją okrutnej rzeczywistości na niewolniczym statku, młodzieniec porzuca swoje ideały, uznając je za nierealną mrzonkę.
Sposób, w jaki Delblanc analizuje proces stopniowej demoralizacji swego bohatera, oraz wiwisekcja metod, stosowanych przez deprawatorów wszystkich czasów, czynią z tej książki pełen dramatycznej wymowy moralitet o wartościach uniwersalnych.

Harry Mulisch - Zamach

"Zamach" to osiągający w Holandii rekordowe nakłady bestseller lat osiemdziesiątych; na motywach tej książki powstał film nagrodzony Oskarem. Punktem wyjścia powieściowej akcji, obejmującej lata 1945 - 1981, jest dokonany u schyłku wojny przez członków ruchu oporu zamach na inspektora policji, faszystę i kolaboranta. Złożoną prawdę o tym zdarzeniu, jego uczestnikach i konsekwencjach Mulisch odsłania stopniowo, posługując się techniką powieści sensacyjnej, psychologicznej i politycznej.

Toni Morrison - Dom

Powieść amerykańskiej noblistki z 1993 roku to poruszająca opowieść o człowieku na pozór pokonanym, który odnajduje swoją męskość, dobro, a wreszcie i dom.

Weteran wojny koreańskiej Frank Money wraca do rasistowskiej Ameryki. Okaleczony fizycznie i psychicznie złość, poczucie winy i nienawiść do samego siebie topi w alkoholu. Paraliżującą apatię przerywa dopiero konieczność ratowania zatrutej lekami młodszej siostry, która padła ofiarą eksperymentów medycznych. Frank wraca do rodzinnego miasteczka w stanie Georgia, którego nienawidził całe życie. Wspomnienia z dzieciństwa i wojny sprawiają, że odkrywa w sobie odwagę, którą – jak sądził – na zawsze utracił.

Dawid Grosman - Patrz pod: Miłość

Powieść składa się z kilku misternie powiązanych części. Pierwsza opowiada o dzisiejszym Izraelu, widzianym oczami dorastającego chłopca, Momika. Bohaterem drugiej jest Bruno Shulz. Narrator przyjeżdża do Polski w okresie "Solidarności" w celu poszukiwania zaginionej powieści swego duchowego mistrza. W tej części wyobraźnia Grossmana wznosi się na wyżyny, które każą stawiać go obok pisarzy tej miary, co Salman Rushdie czy Milan Kundera. Kolejna część rozgrywa się w obozie koncentracyjnym podczas drugiej wojny światowej. Pisarz Anszel Wasserman, dziadek Momika, z tajemniczych powodów nie umiera w komorze gazowej. Książkę zamyka encyklopedia wyrażeń hebrajskich, stanowiąca kodę całości.
Ostatnie zdanie: "O tak niewiele prosiliśmy: niech na świecie będzie jeden człowiek, który przeżyje życie od początku do końca, nie wiedząc nic o wojnie" nabrało nowego wyrazu w 2006 roku, kiedy syn Grosmana zginął w Libanie.

George Eliot - Miasteczko Middlemarch - Tom 2

*

Andreï Makine - Francuski testament

...Tak, do dzisiaj przytrafia mi się, że podczas ożywionej rozmowy po francusku nagle przypominam sobie daleki dzień, spędzony nad brzegiem ginącej w stepie rzeczki, i znów ogarnia mnie zdziwienie na widok siwiejącej damy o wielkich, spokojnych oczach i jej wnuka, którzy najprościej w świecie gawędzą po francusku w sercu pustej równiny, spalonej słońcem i bardzo rosyjskiej w swoim nieskończonym osamotnieniu... Ponownie widzę tamtą scenę i, zaskoczony, że mówię po francusku, zaczynam plątać się, bełkotać... Rzecz zdumiewająca, a raczej zupełnie logiczna: zdaje mi się, że w podobnych momentach, miotając się między dwoma językami, widzę i czuję bardziej intensywnie niż kiedykolwiek.

Książka jest autobiografią Rosjanina, urodzonego w latach pięćdziesiątych, którego babka, Francuzka, żyje na dalekiej Syberii i opowiada mu historię swojego życia.

Ludmiła Ulicka - Zielony namiot

Życie pod władzą radziecką toczyło się podziemnym nurtem, w skromnych mieszkaniach, w ciasnych kuchniach – tam spotykali się dysydenci, nie ci z pierwszych stron gazet, ale zwykłe „mrówki”, działające w samizdacie, rozpowszechniające zakazaną literaturę i zakazane idee. Bohaterowie Ulickiej przeżywają miłości i osobiste dramaty, zaczytują się Doktorem Żywago, odkrywają Galicza, Okudżawę, Wysockiego, potem Brodskiego, a wszystko w cieniu bezdusznej państwowej machiny, w nieustannej obawie przed KGB. Jak to się stało, zdaje się pytać autorka, że ludzie, którzy potrafili wówczas zachować niezależność, żyli innym, „niesowieckim” życiem, w nowej rzeczywistości wszystko to zmarnowali, że nie wychowali następców?
Książki Ludmiły Ulickiej bywają nazywane „encyklopedią rodziny rosyjskiej”. „Zielony namiot” jest tej encyklopedii kolejnym rozdziałem. Opisuje zwyczajne życie w cieniu Wielkiej Historii. Ale jak przedstawione!
Przenieśmy się zatem do ówczesnej Moskwy, z jej starymi ulicami, przypominającymi dawniejsze czasy, Pietrowką, mostem Kuznieckim i… więzieniem na Łubiance.

Ben Brown - Złodzieje piasku

"Wiem, że dziś umrę" – z tą myślą budzi się Danny Lowenstein. Dziś ma spotkanie z irackim przywódcą antyamerykańskiej rebelii. Ale przeczuciu śmierci nie towarzyszy podejrzenie, że umrze nie jako ofiara wojny, ale zawiści, nienawiści i zemsty jednego z najbliższych mu ludzi. Są nierozłączni. Razem przeszli przez piekło Bośni, Ruandy, Czeczenii. Uzależnieni od wojny – ćpuny wojny, jak siebie nazywają. Najlepsi korespondenci wojenni świata. I on – ich przyjaciel i sumienie, doskonały pisarz, wrażliwy dziennikarz, niedościgły wzorzec. To on pisze książki, on dostaje nagrody. To on nigdy się nie boi. Obie kobiety go kochają, obaj mężczyźni podziwiają. I teraz, kiedy został porwany i być może zamordowany, razem w hotelu w Bagdadzie sparaliżowani strachem i targani najskrajniejszymi emocjami wspominają i zadają sobie pytanie: czy to któreś z nich go zdradziło i wystawiło na śmierć?

T. Coraghessan Boyle - Drop City

Jest rok 1970, czas rozkwitu ruchu hippisowskiego. W słonecznej Kalifornii na ogromnej, zapuszczonej farmie powstaje komuna dzieci kwiatów. Młodzi, bajecznie kolorowi ludzie zatracają się w rock and rollu, eksperymentują z narkotykami, wierzą w pokój i wolną miłość. Dla Gwiazdy, byłej nauczycielki, dziewczyny, która porzuciła mieszczańską egzystencję komuna Drop City jest utopią, przestrzenią nieskalaną nakazami, materializmem i hipokryzją zewnętrznego świata. Lecz choć czas w Drop City odmierzają jedynie zachody słońca, wróżby I-ching i wypalone jointy, Gwiazda szybko orientuje się, że współistnieją one z rywalizacją i zażartymi konfliktami, które zagrażają wspólnocie. Równocześnie, w malutkiej osadzie na Alasce mieszka traper i pionier Sess Harder z żoną Pamelą. W przeciwieństwie do hippisów Sess rzeczywiście żyje z ziemi, poluje i łowi ryby. Gdy Sess i Pamela przeżywają małżeńską sielankę, kalifornijska komuna przeżywa kryzys. Szeryf, inspekcja sanitarna oraz konserwatywni mieszkańcy domagają się zamknięcia farmy. Norm, przywódca grupy postanawia przenieść komunę na Alaskę. Banda wyrośniętych hippisów z gitarami, kozami i psami wyrusza żółtym autobusem szkolnym na spotkanie z bezlitosną zimą, dziką przyrodą i hermetycznymi mieszkańcami Alaski. Dopiero tutaj, te duże dzieci stracą swoją niewinność. Powieść T. C. Boyla mówi o niewinnym marzeniu jakim był ruch hippisowski i o stopniowej degradacji wzniosłych, choć naiwnych ideałów dzieci kwiatów.

Vladimir Nabokov - Splendor

Nieznana u nas dotąd powieść Vladimira Nabokova (1899-1977), napisana w roku 1930. Sam autor w jednym z wywiadów umieścił ją wśród swych trzech najlepszych powieści rosyjskich, a jej bohatera nazywał jednym ze swych ulubionych. Rzecz o człowieku, którego marzenia się spełniają, o pokonywaniu strachu i bezinteresownym wyczynie, okupionym zapewne śmiercią. Z utworów Nabokova "Splendor" wydaje się najbliższy wzorom klasycznej powieści rosyjskiej, ale zarazem silnie przesycony jest tym, co u tego pisarza jedyne i niepowtarzalne.

António Lobo Antunes - Podręcznik dla inkwizytorów

"Zapominamy wszystko, zapominamy na zawsze" – mówi stary żołnierz o przeszło czterdziestoletnich rządach portugalskiego dyktatora Antónia de Oliveiry Salazara. Ale zapomnieć nie można, i dlatego właśnie powstał „Podręcznik dla inkwizytorów”, misterny kolaż wątków, których oś stanowi historia rodziny wysokiego dostojnika w salazarowskim rządzie. Pojedyncze głosy ministrów, weterynarzy, gospodyń domowych i pracowników socjalnych stopniowo splatają się w przejmującą, gęstą od znaczeń opowieść o społeczeństwie czasów przełomu. Dyktatura co prawda upadła, wszystkie tajemnice, emocje i napięcia zostały obnażone, jednak ci, którzy żyli w jej cieniu, nadal noszą piętno przemocy, paranoi i strachu.

Paweł Snajew - Pochowajcie mnie pod podłogą

Sasza Sawielew mieszka z babcią i dziadkiem. Jest chorowity, przez co odmawiane mu są wszelkie radości wieku dziecięcego. Wylewa się na niego z babcinych ust potok przekleństw, nakazów i zakazów; przytłacza go gehenna codzienności. Siłą prozy Sanajewa są postaci z krwi i kości, spenetrowane przez autora głęboko, odmalowane niezwykle barwnie; codzienne sytuacje opowiedziane z polotem i niebanalnym poczuciem humoru. Nie ma tu prostego podziału na biel i czerń. Babcia wszak kocha Saszę na śmierć.

Hans Fallada - Każdy umiera w samotności

Dowiedziawszy się o śmierci syna w wojnie prowadzonej przez Hitlera, Anna i Otto Quanglowie pragną wyrazić swój sprzeciw. Piszą antywojenne wiadomości na kartach pocztowych i podkładają je w ruchliwych miejscach Berlina.
Spokojni, rozsądni małżonkowie marzą, by ich poczynania wywołały wielki odzew, lecz nie wiedzą, że komisarz Escherich z gestapo już jest na ich tropie.
Niezwykła panorama życia w Berlinie w czasach nazizmu. Hans Fallada (pseudonim niemieckiego pisarza Rudolfa Dietzena) w imponujący i poruszający sposób przedstawił opór zwykłych ludzi przeciwko nazistowskiemu systemowi. Obecne wydanie to pierwsze bez skrótów redakcyjnych, oparte na oryginalnym, autorskim maszynopisie.

Jurij Drużnikow - Anioły na ostrzu igielnym

"Anioły…" – to satyryczna, obyczajowa i polityczna kronika życia breżniewowskiej Rosji. Akcja trwa sześćdziesiąt siedem dni, od 23 lutego do 30 kwietnia 1969 roku.

Minęło kilka miesięcy od wkroczenia wojsk Układu Warszawskiego do Czechosłowacji. Drużnikow portretuje w "Aniołach" sowiecką elitę władzy, wysokich funkcjonariuszy partii, agentów bezpieki, zwłaszcza zaś dziennikarskich prominentów, naczelnych redaktorów gazet, manipulujących społeczeństwem zgodnie z dyrektywami politbiura, przy pomocy coraz bardziej udoskonalanej technologii kłamstwa. Elita rządząca, jej brudne tajemnice, "kuchnia" rządów totalitarnych – wszystko to przedstawione jest sugestywnie, z mnóstwem dziś zapomnianych, a młodemu czytelnikowi w ogóle nie znanych realiów. Jednakże to nie przywódcy partii i rządu wydają się pisarzowi największym zagrożeniem, lecz idiotyczny, oparty na kłamstwie system, którego niepodobna zmienić. W końcu lat 60. wydawać się mogło, że będzie trwał wiecznie. Ci, którzy tęsknią za prawdą i chcieliby czegoś innego, są owymi scholastycznymi aniołami na ostrzu igielnym – ilu jest ich naprawdę, nie wiadomo.