bibliotenka

Eginald Schlattner - Czerwone rękawiczki

Eginald Schlattner (ur. 1932) dzieciństwo i młodość spędził w Fogaraszu u stóp Karpat. Pochodzi z zamożnego mieszczaństwa saskiego. W 1957 roku, pod zarzutem uczestnictwa w spisku antypaństwowym, aresztowany i więziony przez Securitate. By ocalić przed prześladowaniami kilkuset studentów – członków kółka literackiego, składa zeznania obciążające pięciu literatów. Występuje jako świadek oskarżenia w procesie pokazowym. Po wyjściu na wolność, naznoczony piętnem zdrajcy, z trudem powraca do normalnego życia. Kończy studia teologiczne i od 1978 jest pastorem we wsi w pobliżu Hermannstadt/Sibiu, gdzie opiekuje się garstką starych Niemców. Długo nie powraca do literatury. Dopiero po latach zaczyna pisać powieści wyraźnie autobiograficzne, w którym przywołuje najbardziej tragiczne momenty życia.
Zadebiutował w wieku 65 lat powieścią „Kogut bez głowy”. „Czerwone rękawiczki” to jego druga książka.

Siedmiogród, Transylwania, Sibenburgen, Erdely — tyle nazw w różnych językach nosi dziwna i piękna kraina leżąca wewnątrz karpackiego łuku. Przez osiemset lat żyli w niej obok siebie Niemcy, Rumuni i Węgrzy. Eginald Schlattner opisuje rozpad tego jedynego w swoim rodzaju świata. W „Czerwonych rękawiczkach” nie ma martyrologii. Jest za to dystans, epika i pasjonująca, chwilami sensacyjna opowieść o krainie leżącej raptem o 250 kilometrów od naszej granicy.
Andrzej Stasiuk

Primo Levi - Układ okresowy

Układ okresowy Primo Leviego to dwadzieścia jeden błyskotliwych opowiadań, których tytuły stanowią nazwy pierwiastków chemicznych.

Żelazo, potas, cyna, rtęć… potraktowane jako metafora, stają się kluczem do interpretacji ludzkich losów i charakterów. Portrety ludzi, których autor znał zarówno w czasach faszystowskich Włoch, jak w okresie Holokaustu i po wojnie – tworzą barwną autobiograficzną opowieść o człowieku wciągniętym w wir historii i przypadku, o przyjaźni i miłości, o wierności zasadom i poszukiwaniu sensu.

W Układzie okresowym, który po raz pierwszy ukazuje się w Polsce, Primo Levi łączy swoją pasję chemika z talentem literackim i niebywałym zmysłem obserwacji. Krótka forma pozwala mu wyrazić literacko doświadczenia, których był uczestnikiem, w najbardziej autentyczny i przejmujący sposób. Kondycja chemika natomiast okazuje się uniwersalną formułą życia człowieka, który musi stale określać swoje miejsce wobec Natury – bezlitosnej Materii, losu i historii.

W 1975 roku Primo Levi otrzymał za Układ okresowy włoską nagrodę Premio Prato.

Italo Calvino - Niewidzialne miasta

Oto na dwór Kubłaj-chana, wnuka Czyngis-chana i pierwszego mongolskiego cesarza Chin, przybywa sławny podróżnik i kupiec z Wenecji, Marko Polo. Chcąc opisać świat, którym włada imperator, pokonuje barierę komunikacyjną przy pomocy gestów, szarad i przedmiotów przywiezionych z najdalszych zakątków cesarstwa. Gdy już wprawnie posługuje się językiem chana, wdaje się z nim w wielowątkowy intelektualny dialog o istocie życia i śmierci. Italo Calvino zabiera nas w pełną wrażeń podróż w głąb niemożliwego, wyimaginowanego cesarstwa. 55 opisów miast, 55 poetyckich impresji przeplatanych rozmowami dwóch myślicieli to jedna z tych prób badania granic literatury, które przyniosły włoskiemu pisarzowi sławę. Baśniowe krainy, nieistniejące egzotyczne miasta pojawiające się za sprawą opowieści na mapie wyobraźni w wielkim atlasie Kubłaj-chana stanowią jedyne w swoim rodzaju świadectwo potęgi języka.

RTF + PDF + EPUB

Jérôme Ferrari - Kazanie o upadku Rzymu

Dwaj młodzi przyjaciele z dzieciństwa, rozczarowani studiami filozoficznymi na Sorbonie i przekonani, że są w stanie sami zbudować najlepszy z możliwych światów w obrębie tej żałosnej ziemskiej egzystencji, porzucają życie akademickie w Paryżu i wracają do rodzinnego miasteczka na Korsyce, aby przejąć w dzierżawę mały podupadający bar. Początkowe sukcesy sprawiają, że to miejsce staje się dla nich nie tylko źródłem wspomnień, ale i nadziei na doskonalszy kształt ich przyszłości. A jednak gdy tylko zdobywają się na odwagę przypisać ich kruchemu i iluzorycznemu królestwu walor wieczności, mroczna i okrutna strona lokalnej rzeczywistości odziera ich z wszelkich marzeń i planów. Zupełnie jakby zapomnieli o przestrodze św. Augustyna, który w 410 roku w kazaniu do lamentujących nad upadkiem Rzymu wiernych powiedział: „człowiek buduje na piasku. Jeśli chcecie objąć to, co zbudował człowiek, schwytacie w ramiona jedynie wiatr. Wasze dłonie pozostaną puste, a serca smutne. I jeśli tak bardzo kochacie świat, zginiecie wraz z nim”.

DOCX + ODT + PDF + EPUB

D.B.C. Pierre - Vernon

Vernon Gregory Little używa inicjału swego drugiego imienia w zależności od nastroju i fantazji. Czasem jest to Geniusz, czasem Godzilla, a czasem nawet God, czyli Bóg.
Jest zamkniętym w sobie piętnastolatkiem żyjącym z oderwaną od świata matką w znanym jako grillowa stolica Teksasu miasteczku Martirio.
Jego najlepszy przyjaciel, Jose Navarro, pod wpływem narkotyków wywołuje w szkole krwawą jatkę, zabijając 16 kolegów z klasy i popełniając samobójstwo. Niekompetentne miejscowe organy ścigania, nie potrafiąc wytłumaczyć tego, co się stało, obciążają Vernona odpowiedzialnością za nieszczęście. Chłopiec jednak ucieka podczas przesłuchania i wyrusza w drogę do Acapulco w Meksyku.
Ta sensacyjna opowieść jest tłem dla wnikliwej analizy trudnego procesu dorastania w ekstremalnej sytuacji i okazją do ukazania groteskowego świata pełnego niezrównoważonych policjantów, żądnych sensacji karierowiczów i ogólnej niemożności we współczesnej Ameryce. Amerykański sen bywa koszmarem.

RTF + PDF + EPUB

Anna Jörgensdotter - Córki gór

Sandviken, niewielkie miasto w Szwecji, lata 1938-1958. Splecione losy kilkunastu osób, na które wpływa pamięć o nieżyjącej Karin. Sofia, świetnie zapowiadająca się narciarka, odrzuca zaloty nieśmiałego Miltona, by wyjść za mąż za Arvida, co okazuje się największą pomyłką jej życia. Emilia, od dzieciństwa chodząca swoimi drogami, utrzymuje się z pracy własnych rąk, nie rodzi obowiązkowych dzieci i jest w wolnym związku. W niekonwencjonalny sposób żyje również Edwin, płaci jednak za to najwyższą cenę. Irma jest działaczką związkową, komunistką, prawdopodobnie lesbijką. Barbara przyznaje się do bezpłodności spowodowanej nielegalnym usunięciem przedmałżeńskiej ciąży. Jörgensdotter kreśli pojedyncze ludzkie historie na tle wielkich wydarzeń, pisze o uwarunkowaniach społecznych, które podcinają skrzydła, pokazuje różne oblicza miłości. W jednym z wywiadów nazwała Córki gór „brutalną mieszanką faktów i fikcji". W trakcie pracy nad książką przeprowadziła kwerendę w archiwum miasta, wykorzystała też opowieści swojej babci.

Danilo Kiš - Grobowiec dla Borysa Dawidowicza. Siedem rozdziałów wspólnej historii

Opublikowany w 1976 roku "Grobowiec dla Borysa Dawidowicza" to książka o historii, o komunistycznym totalitaryzmie. Opowiada o ironii i okrucieństwie ludzkich losów i o piekle świata, z którego wybawienie wiedzie jedynie przez śmierć. Rytm tej prozy hipnotyzuje od pierwszego do ostatniego zdania.

William S. Burroughs - Ćpun

Pierwsza powieść Williama S. Burroughsa (1914-97) jest w zasadzie najbardziej autobiograficznym z jego utworów. Autor – uznawany za jednego z najwybitniejszych amerykańskich pisarzy, a choćby J.G. Ballard nie miał co do tego najmniejszej wątpliwości – słynny z niezwykłej struktury swoich utworów, mieszania wątków, wizji, rzeczywistości, poszczególnych myśli, z łamania klasycznej struktury narracji powieściowej, w wypadku „Ćpuna” nie ekperymentuje jeszcze tak bardzo. Jest to faktycznie niezwykły zapis uzależnienia od opiatów oraz o wychodzeniu/wracania z/do nałogu. Żeby nie było jednak niejasności – Burroughs, o którym mówiono, że próbował chyba wszystkich możliwych narkotyków i to w takich ilościach, że wykończyłoby to „pluton wojska” nie napisał wcale hymnu pochwalnego na cześć narkotyków. Jak pisze Bartek Chaciński: „Trudno napisać podręcznik szkolny odstraszający od narkotyków bardziej niż “Ćpun” – autobiografia Burroughsa z heroinowego okresu. “Opiaty nie są ‘dobrym kopem’” – czytamy w niej. – “W opiatach istotne dla narkomana jest to, że powodują uzależnienie. Nikt nie wie, czym są opiaty, póki nie zazna głodu”.

László Krasznahorkai - Melancholia sprzeciwu

Do małego środkowoeuropejskiego miasteczka przybywa trupa cyrkowa z największym na świecie (wypchanym) wielorybem oraz enigmatyczną postacią Księcia. Cyrk budzi niepokój miejscowych. Mieszkańcy z trwogą śledzą złowróżbne znaki na niebie i ziemi, mówi się o zagładzie, końcu świata, sądzie ostatecznym.
W tej pełnej napięcia surrealistycznej scenerii rozwija się przyjaźń Esztera, emerytowanego dyrektora miejscowej szkoły muzycznej, oraz Janosa Valuski, młodego roznosiciela gazet, uważanego przez innych za nieszkodliwego dziwaka. Ich losy, a także historię obracającego się w ruinę miasta, naznaczy wkrótce najazd tajemniczych wandali i brawurowa akcja wojska. Przestają świecić latarnie, na chodnikach zalegają sterty śmieci, a po ulicach grasują watahy bezpańskich kotów. Czy mieszkańców czeka zagłada? Czy odzyskają ład i porządek? A jeśli tak, co dalej?
Melancholia sprzeciwu jest zarówno traktatem filozoficznym, jak i brawurowo napisaną powieścią. Wydarzenia toczą się wartko, a niezwykle plastyczne opisy budują niezapomniany, groteskowy nastrój opowieści. Krasznahorkai łączy pietyzm dla szczegółu z wizjonerskim rozmachem, subtelny dyskurs filozofii z rozmaitymi potocznymi odmianami języka. Powstał utwór wielowarstwowy, mądry oraz – mimo odległej daty premiery – aktualny i uniwersalny.

Julio Cortázar - 62. model do składania

"62. Model do składania" to protest Julia Cortázara przeciwko tradycyjnej powieści psychologicznej. Zdaniem autora w kontaktach między ludźmi to nie psychika, ale ich wzajemne powiązania decydują o zachowaniu. Pojedynczy człowiek to zaledwie element większej całości, drobny trybik składający się na mechanizm - nazwany przez Cortázara figurą - w którym każdy czyn, podejmowany na pozór samodzielnie i niezależnie, wywołuje reakcję łańcuchową i wpływa na losy pozostałych. Być może taka interpretacja tytułu tej "antypsychologicznej" powieści zachęci do refleksji nad własnym życiem i rolą, jaką ma się do odegrania w swoim najbliższym otoczeniu.

Robertson Davies - Świat czarów

Ostatnia część trylogii deptfordzkiej. Tym razem wydarzenia znane z poprzednich części ukazane są z perspektywy Paula Dempstera, który jako Magnus Eisengrim został znanym magikiem. Narratorem jest, jak w przypadku pierwszej części trylogii, Dunstan Ramsay.

Vladimir Nabokov - Ada albo Żar. Kronika rodzinna

Czternastoletni Van Veen poznaje swoją kuzynkę Adę, kiedy przyjeżdża na wakacje do Ardis wiejskiej posiadłości ciotki. Oboje zakochują się w sobie do szaleństwa, ich uczucie jest niezwykle silne, gwałtowne i nasycone zmysłowością. Ojciec chłopaka postanawia natychmiast przerwać ten związek. Młodzi rozstają się na wiele lat spotkają się dopiero jako ludzie starsi ale wszystkie życiowe wybory, a zwłaszcza miłosne przygody będą naznaczone przez ich młodzieńcze, płomienne uczucie. Powieść ma formę kroniki rodzinnej spisanej ręką Vana. To utwór pełen aluzji literackich, malarskich i filmowych, gier słownych, fałszywych tropów, zabaw z gatunkami literackimi. Uczta dla miłośników literatury, a szczególnie twórczości Nabokova. Pierwszy polski przekład ostatniej powieści Nabokova ukoronowanie twórczości pisarza, najbardziej erotyczna, a zarazem najambitniejsza jego powieść.

Martin Andersen Nexø - Matka

"Matka" (1901) jest powieścią społeczno-obyczajową osadzoną w realiach duńskiej Jutlandii przełomu XIX i XX wieku. Dwie zamożne kobiety, matka i dorastająca córka, pani Anna Berg i panna Helga, osiedlają się w wiejskim dworku. Autor opisuje sielankowe życie na wsi oraz przedstawia okolicznych mieszkańców. W pewnej chwili w życiu kobiet zjawia się mężczyzna, wieczny student, literat Halvor Nielsen-Purgsenius...

RTF + PDF + EPUB

Robertson Davies - Mantykora

Historia Davida Stauntona, jedynego syna Boya, którą poznajemy, gdy bohater poddaje się w Zurychu psychoanalizie wg szkoły jungowskiej. David stara się zrozumieć relacje łączące go z ojcem i jego własne życie.

Patrick Modiano - Willa TRISTE

Willa „Triste", jedna z najwcześniejszych książek Patricka Modiano.to powieść o poszukiwaniu straconego czasu. Jej bohater podąża śladami swej młodości, próbując od tworzyć i zrozumieć wydarzenia sprzed dwunastu lat. Raz jeszcze powraca we wspomnieniach do pew nego małego kurortu nad jeziorem, w Sabaudii, gdzie w latach sześć dziesiątych spędził jedno piękne, niezwykłe lato. Victor Chmara - prawdziwe nazwisko nieznane ma osiemnaście lat i ukrywa się w tym miasteczku, ponieważ żyje w ciągłym strachu. Przed czym? Spotyka tu różne sobliwe postaci, przydające scenerii owego lata atmosfery niezwykłości i pogłębiające uczucie zagrożenia, w jakim żyje. Przeżywa miłość. Wyjeżdża - nigdy się nie dowiedziawszy, kim naprawdę byli tajemniczy towarzysze jego letniej przygody. W 1994 roku na podstawie książki Willa „Triste"powstał film w reżyserii Patricka Lecomte'a, zatytułowany Parfum d'Yvonne.