26.jpg

Rzym (wł., łac. Roma) – stolica Włoch, miasto w środkowej części kraju w otoczeniu wzgórz, nad Tybrem, ośrodek administracyjny i polityczny (siedziba prezydenta, ministerstw i urzędów); stolica i główne miasto regionu administracyjno-historycznego Lacjum. Obszar administracyjny 1523 km², liczba ludności 2 748 809 (zespół miejski ok. 3 800 000).
Miasto położone w środkowych Włoszech, nad rzeką Tyber, w jej dolnym biegu, na wyżynnym, wapiennym obszarze niedaleko wybrzeża morskiego. Stolica kraju i siedziba najważniejszych instytucji życia politycznego i gospodarczego; drugi po Mediolanie ośrodek finansowy i gospodarczy państwa (ważny ośrodek przemysłu samochodowego, elektrotechnicznego, włókienniczego, spożywczego i innych). Wielki węzeł komunikacji lotniczej (2 porty lotnicze: Fiumicino oraz Ciampino), kolejowej (dworzec Termini) i drogowej. Rzym posiada także metro (obecnie 2 linie, trzecia aktualnie w budowie). Światowy ośrodek turystyczny z bardzo bogatymi zabytkami starożytności i średniowiecza (kościoły, bazyliki, Koloseum, pałace, akwedukty, fontanny i wiele innych budowli), niezwykle bogate muzea, nowoczesne osiedla mieszkaniowe na przedmieściach.
Siedziba licznych banków, tereny wystawowe (dzielnica EUR); domy generalne zakonów i zgromadzeń zakonnych. W 1960 roku organizował Letnie Igrzyska Olimpijskie. Częścią miasta jest Watykan – siedziba papieży (najmniejsze państwo świata). Corocznie odwiedzany przez kilkanaście milionów turystów.

Watykan, Państwo Miasta Watykańskiego (wł. Città del Vaticano, Stato della Città del Vaticano, łac. Status Civitatis Vaticanæ) – miasto-państwo europejskie, enklawa w Rzymie. Najmniejsze państwo świata pod względem powierzchni.
Watykan to siedziba najwyższych władz Kościoła katolickiego, gdzie rezyduje papież. Jest połączony unią personalną i funkcjonalną ze Stolicą Apostolską (łac. Sedes Apostolica, Sancta Sedes). Obywatele Watykanu to głównie dostojnicy kościelni, księża, zakonnice i Gwardia Szwajcarska. Oprócz tego do pracy przychodzi około 3000 osób mieszkających poza murami Watykanu (pracownicy poczty, radia, gazety, sklepów, dworca kolejowego i służby medycznej). Obywatelstwo watykańskie jest wyłącznie czasowe. Kardynałowie otrzymują je na czas pobytu w Rzymie.
Historia Wzgórza Watykańskiego sięga IV wieku, kiedy cesarz rzymski przekazał biskupom Rzymu jeden z pałaców. Państwo Kościelne, władane przez papieży, powstało później. Jego początek związany był z tzw. donacją Konstantyna, który miał darować papieżom Rzym wraz z okolicami.
Początkowo siedzibą papieży nie był sam Watykan lecz Lateran. Watykan był miejscem pielgrzymek do grobu św. Piotra. W pobliżu już w pierwszych wiekach chrześcijaństwa zbudowano klasztory, przytułki i schroniska. Powstały też liczne kramy kupieckie obsługujące podróżujących. Pierwsze umocnienia obejmujące bazylikę św. Piotra i Mauzoleum Hadriana zostały zbudowane podczas pontyfikatu papieża Leona IV pod koniec IX wieku. Watykan stał się miejscem, gdzie papież mógł się schronić przed najeźdźcami. Przeniesienia siedziby papieskiej do Watykanu dokonał Grzegorz XI 17 stycznia 1377 po powrocie z Awinionu, kiedy zastał Pałac Laterański w ruinie. W połowie XV wieku papież Mikołaj V powiększył i upiększył budowle watykańskie, założył również Bibliotekę Watykańską. Jego następcy kontynuowali rozbudowę Watykanu – Sykstus IV wzniósł Kaplicę Sykstyńską (1475-1483), Aleksander VI wybudował wieżę nad kaplicą (Torre del Borgia), Juliusz II natomiast zatrudnił Bramantego do zbudowania nowej Bazyliki św. Piotra.
Państwo to utrzymało się do 1870, kiedy to armia króla Włoch Wiktora Emanuela II włączyła je do nowo powstającego Królestwa Włoch. Papież nie zgodził się z tą decyzją i ogłosił się więźniem Watykanu. Dopiero w 1929 faszystowski rząd włoski Benito Mussoliniego i Stolica Apostolska podpisali tzw. traktaty laterańskie, kończące spór i gwarantujące istnienie państwa Watykańskiego w obrębie pałacu i ogrodów watykańskich.

Anzio - miejscowość i gmina we Włoszech, w regionie Lacjum, w prowincji Rzym.
Wg danych na rok 2004 gminę zamieszkuje 36 478 osób, 848,3 os./km². Jest to znany port rybacki i miejscowość wypoczynkowa posiadająca połączenie promowe z miejscowościami Ponza, Palmarola i Ventotene
W starożytności Antium było stolicą państewka Wolsków. Po przyłączeniu do Republiki Rzymskiej popularna miejscowość wypoczynkowa patrycjuszy szukających ucieczki z ogarniętego wiecznym wrzeniem Rzymu. Odwiedzali miasto cesarze, a bogaci obywatele (jak np. Mecenas) budowali tu swe nadmorskie wille. W Antium urodzili się Kaligula i Neron, który osadził tu weteranów i zbudował port, którego ślady są widoczne do dziś. Podobnie widoczne są pozostałości willi patrycjuszowskich, gdzie w czasach najnowszych znaleziono wiele cennych dzieł sztuki. Apollo Belwederski (Muzeum Watykańskie) czy Gladiator Borghese (Luwr) pochodzą z willi w Anzio.
Najsłynniejsza była willa Nerona, dziś trudna do zidentyfikowania, choć przypuszcza się, że znajdowała się w miejscu zwanym Arco Muto. Wiadomo jedynie, że Neron wzniósł ją na miejscu pałacu, w którym cesarz Oktawian August przyjmował z rąk delegacji Rzymian tytuł "Ojca Ojczyzny" (łac.: Pater Patriae). Willa zbudowana przez Nerona służyła kolejnym cesarzom aż po czasy Septymiusza Sewera (na przełomie II i III w ne).
W średniowieczu Anzio straciło na popularności na rzecz pobliskiego Nettuno. Dopiero w końcu XVII wieku papieże Innocenty XII i Klemens XI odbudowali port, jednakże nie w tym samym miejscu, a nieco dalej na wschód gdzie nieprzyjazne pływy powodują częste zamulanie basenów i kanałów. Anzio odzyskało swoją reputację i należne miejsce w czasach Borgiów (Villa Borghese).
W czasie II wojny światowej Anzio i Nettuno były miejscem wielkiej operacji desantowej sprzymierzonych pod kryptonimem Operacja Shingle w 1944.