08-Księga o ludziach i zwierzętach.mp3

Miniaturowa książeczka, którą przez ponad trzydzieści lat leżakowania na bibliotecznej półce wypożyczyło zaledwie parę osób - dzięki czemu, choć nasiąkła kurzem, a papier pożółkł, trzyma się nieźle - mieści w sobie kilkanaście opowiadań, będących w większości reminiscencjami Munthego z okresu jego studiów medycznych i pierwszych lat pracy, a także z odbywanych w tamtych czasach (tj. pod koniec XIX wieku) podróży.
Uderza w nich zwłaszcza troska, z jaką autor i narrator w jednej osobie pochyla się nad postaciami ludzi ubogich, nie na własne życzenie wegetujących w nędzy i upokorzeniu. I więcej niż troska - także wstyd i swego rodzaju poczucie winy: „w tej samej chwili zapytałem nagle sam siebie, dlaczego to właśnie ja jestem właścicielem ciepłego, wygodnego futra, podczas kiedy ten stary wlecze się przede mną w tej wyświechtanej kurcinie? Czemu w moim miłym pokoju pali się suty ogień, a ten stary człowiek ma cały dzień wędrować po ulicach w poszukiwaniu żywności, wieczorem zaś wrócić do jakiejś nędznej dziury i - bezbronny wobec chłodu zimowej nocy - przygotowywać się do jutrzejszej walki o chleb? (…) wstyd mi było niezasłużonej hojności życia wobec mnie i surowości wobec niego”. Socjalista, Boże uchowaj? Może i tak, zwłaszcza jeśli uznamy, że socjalistą jest każdy, kto traktuje serio pouczenia w rodzaju: „darmo otrzymaliście, darmo dawajcie!” czy „wszystko, czego nie uczyniliście jednemu z tych najmniejszych, i mnieście nie uczynili”…