Malleus Maleficarum Heinrich Kramer 1487

Malleus Maleficarum (Młot na czarownice) to tekst na temat magii, spisany przez dominikańskiego inkwizytora Heinricha Kramera, być może we współpracy z innym inkwizytorem z tego zakonu Jacobem Sprengerem. Tekst ten został po raz pierwszy opublikowany w 1487 i stał się znany jako podręcznik łowców czarownic od XV do XVII wieku. Był uważany za jedno z podstawowych kompendiów wiedzy o czarach, czarownicach i ich związkach z Szatanem. Dzieło to było wielokrotnie wydawane (do 1520 roku ukazało się jego 13 edycji, a w latach 1574 - 1669 było ono wydawane aż 16 razy zarówno w krajach katolickich, jak i protestanckich[1]).

Tradycyjnie za autorów uważani są dwaj dominikańscy inkwizytorzy Heinrich Kramer i Jakob Sprenger, tak jak sugeruje tekst książki i jak wprost podają drukowane wydania począwszy od 1519[2]. O ile autorstwo tego pierwszego nie budzi żadnych wątpliwości, o tyle udział Sprengera w powstaniu dzieła jest obecnie kwestionowany. Przypuszcza się, że Kramer posłużył się nazwiskiem bardziej znanego i cenionego współbrata bez jego upoważnienia. Wiadomo, że po publikacji Młota w 1487 Sprenger zainicjował wewnątrzzakonne śledztwo przeciwko Kramerowi, zakończone jego potępieniem przez władze zakonne w 1490. Nie zachował się jednak dokument potępiający Kramera, a jedynie jego regest, który określa jego przewiny bardzo ogólnikowo, stąd trudno stwierdzić, czy miało to jakiś związek z publikacją Młota. Obaj domniemani współpracownicy do końca życia pozostali wrogami. Serwatius Fanckel, wikariusz Sprengera, krótko po jego śmierci wprost zaprzeczył, jakoby miał on cokolwiek wspólnego z powstaniem Młota na czarownice. Kwestia ta nie została jak dotąd definitywnie wyjaśniona. W każdym razie nie ulega wątpliwości, że głównym autorem dzieła był Heinrich Kramer, a ewentualny współudział Sprengera ograniczał się do minimum[

Treść księgi podzielona jest na trzy części. Pierwsza dowodzi, że magia rzeczywiście istnieje, druga opisuje jej formy, a trzecia - sposoby wykrywania, sądzenia i pozbywania się wiedźm. W księdze niewiele jest oryginalności - jest to w większości kodyfikacja wierzeń i praktyk z tamtego okresu. Duże partie tekstu zaczerpnięto z wcześniejszych prac, takich jak: Directorium Inquisitorum Nicolasa Eymerica z 1376 czy Formicarius Johannesa Nidera z 1435.

Tekst zaczyna się dyskusją o naturze czarów. Zawiera ona dyskurs wyjaśniający, dlaczego kobiety w mniemaniu autorów, z powodu słabszej natury i pośledniego intelektu, są z natury bardziej podatne na pokusy Szatana. Autor wyjaśnia też, że niektóre rzeczy wyznane przez czarownice podczas procesów, jak np. przemiana w zwierzę, były tylko omamem wywołanym przez Diabła, by je usidlić. Inne z kolei rzeczy, jak latanie, wywoływanie burz i niszczenie zbiorów, miały być rzeczywiste. Ze szczegółami opisywane są lubieżne praktyki, którym czarownice miały się oddawać z Diabłem - poruszony został nawet problem pomiotu, który czarownice miałyby rodzić Szatanowi. Wszystko pisane jest najzupełniej poważnie, jeden z ustępów przytacza nawet antyklerykalny dowcip, tak jakby opisywano zdarzenie, które wydarzyło się naprawdę.

Ostatnia część opisuje praktyczne szczegóły wykrywania, sądzenia i eliminowania wiedźm. Rozważane są m.in. takie problemy jak zaufanie do zeznań świadków i potrzeba eliminowania złośliwych oskarżeń, ale z drugiej strony plotka jest uznawana jako przesłanka wystarczająca do oskarżenia, a żywa obrona jest świadectwem opętania podsądnej przez Diabła. Oprócz tego dzieło dostarcza wskazówek, jak chronić przeprowadzających proces przed mocami wiedźmy, deklarując, że osoby reprezentujące podczas procesu stronę Boga są niewrażliwe na moce Szatana. Szczegółowo wyłożone są sposoby wymuszania zeznań - z rekomendowaną kolejnością stosowania tortur włącznie. Wskazane jest używanie rozpalonego żelaza i golenie całego ciała podsądnej w poszukiwaniu znaków Diabła.

Hypnerotomachia Poliphili Francesco Colonna 1499 Wenecja

• Pobierz folder
• Zachomikuj folder