Zamek_Ksiaz

Zamek Książ znany pierwotnie jako Frstenberg, Vorstinburg, Vorstenberech, Wistenberch został wybudowany w latach 1288-1292 przez księcia świdnicko-jaworskiego Bolka I Surowego. Stolicą Księstwa świdnicko-jaworskiego była Świdnica, a 14-ście warownych zamków chroniło księstwo przed wrogami między innymi Książ został przeznaczony na główną siedzibę księcia i stał się integralną częścią systemu obronnego księstwa świdnickiego.

Kolejnymi właścicielami Księstwa świdnicko-jaworskiego byli Bernard i jego syn Bolko II. Za panowania Bolka II Księstwo stało się ważnym ośrodkiem polityczno-gospodarczym i kulturalnym na Śląsku. Bolko II umarł w 1368 roku i na nim wygasła linia Piastów Ślaskich, ale dopiero po śmierci jego żony Agnieszki w 1392 roku Księstwo śwodnicko-jaworskie na mocy układu sukcesyjnego przeszło pod berło władców czeskich z dynastii Luksemburgów.

Zamek Książ stał się wówczas siedzibą Starostów np. Benesz Chusznik, Janko Chotlemitz. W 1464 roku Książ znalazł się w posiadaniu króla Czech Jerzego z Podlebradu. W 1482 roku właścicielem zamku został król węgierski Maciej Korwin w którego imieniu rządził Jerzy von Stein. Za jego rządów zamek umocowano oraz dobudowano skrzydło nazwane później "skrzydłem Macieja".

Po śmierci króla węgierskiego w 1490 roku Śląsk wraz z koroną Czeską i Węgierską przeszedł pod panowanie Jagiellonów. Władcą Śląska został Władysław Jagiellończyk, a Zamek Książ w latach 1491-1497 był jego własnością . Wkrótce jednak Władysław Jagiellończyk ponownie oddał zamek w lenno. W 1509 roku nękany kłopotami finansowymi oddał zamek w zastaw rodzinie Hobergów /dopiero później zmienili pisownię na Hochberg/ wraz z zamkami Rogowiec i Radosno, miastem Świebodzice, częścią gruntów Boguszowa i wieloma wioskami. W 1605 roku Hochbergowie wykupili swoje dobra lenne i od tego czasu Książ był wolną własnością dziedziczną tego rodu.

Okres wojny 30-to letniej /1618-1648/ to ciężkie czasy dla zamku. Uległ on wówczas kilkakrotnie częściowemu zniszczeniu. Po wprowadzeniu do działań wojennych broni palnej - armaty - stracił znaczenie twierdzy obronnej. Jego fortyfikacje nie były przygotowane do tego rodzaju broni. Stacjonowały na zamku na przemian wojska Szwedzkie i Saskie. Przez pewien czas kwaterował w Książu słynny wódz wojsk cesarskich Wallenstein ze swymi oddziałami.

23 września 1650 roku pierwszy z rodziny Hochbergów Hans Heinrich I otrzymał tytuł szlachecki i uzyskał dziedziczny tytuł barona, a następnie 12 lutego 1666 roku tytuł dziedzicznego hrabiego. 17 marca 1683 roku rodzinę Hochbergów zaliczono w poczet hrabiów Rzeszy Niemieckiej. Lata 1705-1732 za panowania na zamku Konrada Ernesta Maksymiliana von Hochber to dla zamku okres barokowej przebudowy . Wtedy to powstał wschodni fronton budowli z reprezentacyjną salą Maksymiliana. Zmieniono układ przestrzenny zespołu zamkowego, wytyczono nowy dojazd, zbudowano nowe pomieszczenia gospodarcze. Wybudowano pawilon letni na topolowym wzgórzu położonym na południowy wschód od zespołu budynków zamkowych. Utworzono bibliotekę, gabinet sztuki oraz gabinet zbiorów przyrodniczych.

W 1772 roku utworzono majorat w Książu. W 1847 roku ówczesny właściciel Książa Jan Henryk X uzyskał od swego wuja księcia Von Anhalt Kothen-Pless dobra pszyńskie na Górnym Śląsku. W rok później 1848 Hochbergowie otrzymali upragniony tytuł książęcy, umowę tą zatwierdził ówczesny król Fryderyk Wilhelm IV. 20 grudnia 1905 roku cesarz Wilhelm II przyznał Hochbergom godność arcyksięcia - Herzog von Pless.

Kolejną wielką przebudowę zamku przeprowadził książę Jan Henryk XV w latach 1908-1923. W jej efekcie wybudowano potężne skrzydło od strony północno-zachodniej, zamykając je dwiema cylindrycznymi wieżami. W wyniku przebudowy zasłonięto znaczny fragment najstarszej części zamku co spowodowało powstanie wydłużonego dziedzińca od strony północnej. Zmieniono również wygląd górnej części wieży i nakryto ją neorenesansowym hełmem. Przebudowano także tarasy, których jest 12 na różnych poziomach i zajmują ok. 2 ha. Do najpiękniejszych należy taras wodny, gdzie można podziwiać 27 fontann.

Żoną Jana Henryka XV była słynna angielka Maria Teresa Oliwia Cornwallis West zwana w salonach Europy Księżną Daisy. Mówiono o niej też najpiękniejsza kobieta na salonach europejskich. Pozostawiła po sobie dwa tomy pamiętników "Taniec na wulkanie" w których krytykuje sztywną etykietą dworu swego męża oraz konserwatyzm i zacofanie w państwie pruskim /W grudniu 2002 roku pamiętniki zostały przetłumaczone na język polski, a od marca 2003 roku można je kupić na Zamku Książ/.

Lata dwudzieste naszego stulecia to początek powolnego upadku znaczenia Książ, spowodowany trudnościami finansowymi i problemami rodzinnymi Hochbergów.

W latach II wojny światowej do znacznej dewastacji zamku przyczyniła się organizacja Todta, która miała przekształcić zamek w siedzibę sztabu. W tym celu skuwano sztukaterię, przemalowywano na jeden kolor pomieszczenia, wywożono wyposażenie z którego wiele cennych przedmiotów, a także cała niemal biblioteka przepadły bez śladu. Przed głównym wejściem do zamku wykuto w skale 50-cio metrowej głębokości szyb o średnicy 16 m, który zasypany został na początku lat 60-tych /na początku 2002 roku szyb wzmocniono i zabezpieczono/.

Po wojnie do dalszej dewastacji przyczyniły się stacjonujące na zamku wojska radzieckie oraz szabrownicy gromadnie odwiedzający po wojnie ziemie śląskie. Pierwsze prace zabezpieczające na zamku rozpoczęto dopiero w 1956 roku z tym, że do lat 70-tych przebiegały one bardzo powoli i z niewielkimi efektami. Dopiero w latach siedemdziesiątych prace przyśpieszono i wielu pomieszczeniom starano się nadać pierwotny wygląd, odrestaurowano między innymi Salę Maksymiliana i Salę Krzywą oraz Salony: Włoski, Różowy, Zielony, Złoty oraz kilka innych pomieszczeń.

Obecnie zamek jest udostępniony zwiedzającym przez cały rok. Można podziwiać zabytkowe wnętrza, wieżę, tarasy w stylu francuskim, park angielski, hipodrom, krytą ujeżdżalnię koni, ruiny starego zamku oraz pobliską palmiarnię.

• Pobierz folder
• Zachomikuj folder