Kajko i Kokosz – seria komiksów autorstwa Janusza Christy, która stała się jego najpopularniejszym dziełem. Bohaterami komiksu są tytułowi Kajko i Kokosz, dwaj słowiańscy wojowie, mieszkający w grodzie kasztelana Mirmiła. Ich głównymi wrogami są Zbójcerze pod komendą Hegemona i jego zastępcy Kaprala. Do innych ważnych bohaterów komiksu należą żona Mirmiła, Lubawa, mały smok Miluś, czarownica Jaga i jej mąż – zbój Łamignat, oraz ciamajdowaty zbójcerz Oferma.
Pierwszy pasek z ich przygodami ukazał się w Wieczorze Wybrzeża w 1972 i zawierał części historii Złote prosię, wydanej później pod zmienionym tytułem Złoty puchar. Kolejnymi wydanymi w ten sposób tomami były Szranki i konkury i Woje Mirmiła. Wkrótce autor przeszedł do Świata Młodych. Jedna historia ukazała się w magazynie Relax, dwie kolejne zostały od razu wydrukowane w formie albumowej. Kolejne albumy wydawano do roku 1990. Niedługo później twórca przestał rysować ze względu na pogarszający się stan zdrowia. W lutym 2003 roku wydawnictwo Egmont Polska rozpoczęło reedycję serii.

Komiksy z cyklu Kajko i Kokosz

Szkoła latania (1975 – początkowo w Świecie Młodych; edycja śląska pt. Szkoła furganio)[1]
Wielki turniej (1975; edycja góralska pt. Ogromniasto gońba)
Zamach na Milusia (1977; 1989 – wydanie rozszerzone)
Skarby Mirmiła (1980)
Festiwal czarownic (1982)
Na wczasach (1983; edycja kaszubska pt. Na latowiskù)
Cudowny lek (1984)
Dzień Śmiechały (1984)
Złoty puchar (1985 – 2 części; w wersji Wieczoru Wybrzeża pt. Złote prosię)
Szranki i konkury (1985 – 2 części)
Urodziny Milusia (1986; 2004 – w zbiorach komiksów Fortuna Amelii i Urodziny Milusia)
Łaźnia (1986; 2004 – w zbiorach komiksów Fortuna Amelii i Urodziny Milusia)
Rozprawa z Dajmiechem (1987 – c.d. Wojów Mirmiła)
Koncert Kaprala (1987; 2004 – w zbiorach komiksów Bambi i Urodziny Milusia)
W krainie borostworów (1987; też jako dodatek do gry komputerowej Kajko i Kokosz)
Woje Mirmiła (1988; c.d. w Rozprawie z Dajmiechem)
Profesor Stokrotek (1988; 2004 – w zbiorach komiksów Wygnaniec i Urodziny Milusia)
Mirmił w opałach (1990)
Pasowanie (1993 – w magazynie Super Boom nr 4/93; 2004 – w zbiorze komiksów Urodziny Milusia)
Srebrny denar (2004 – w zbiorze komiksów Urodziny Milusia)

Pierwsze wydanie albumów Szkoła latania oraz Wielki turniej było wydaniem łączonym i miało dwie okładki tytułowe. Z jednej strony była Szkoła latania, z drugiej Wielki turniej.

Komiksy Złoty puchar, Szranki i konkury oraz Woje Mirmiła (razem z Rozprawą z Dajmiechem) w wydaniu wydawnictwa Egmont zostały podzielone na trzy części. Komiksy wydawane przez Egmont są wzbogacone m.in. o kalendarz z lat 80. z ilustracjami z serii. Dodatkowo Egmont wznowił trzy komiksy w kaszubskim języku regionalnym oraz gwarze ślaskiej i gwarze podhalańskiej.

Bohaterowie

Kajko – niski, bardzo inteligentny i odważny. Najlepszy przyjaciel Kokosza. Uosobienie cech pozytywnych, choć od czasu do czasu, podobnie jak Kokosz, ulega różnym pokusom (np. w Skarbach Mirmiła wraz z kompanem ukradł magiczną maść Jagi). W niektórych historiach nosi miecz.

Kokosz – dość tęgi i łysy przyjaciel Kajka. Jest obżartuchem, dość tchórzliwym, a także przesądnym (np. w Złotym Pucharze wierzy, że jego siła zależy od długości jego cienia); nie lubi, gdy mu się przeszkadza podczas posiłku.

Mirmił – kasztelan (w pierwszych komiksach książę) Mirmiłowa o długich rudych wąsach (przypomina posturą i wyglądem Władysława Łokietka). Mimo że z natury jest miły, łatwo popada w depresję i czasami miewa myśli samobójcze (poleca wtedy żonie Lubawie, by zasadziła na jego grobie orchidee). Czasem zdarza mu się też puszyć, traktować innych z wyższością i być upartym. Ma syna, występującego tylko w Pasowaniu

Jaga – czarownica, ciotka Kokosza (w pierwszych komiksach nazwana Zielachą). Jest bardzo mądra i dysponuje magicznymi mocami (między innymi lata na miotle i przygotowuje czarodziejskie eliksiry). Od albumu Woje Mirmiła żona Łamignata. Ma gadającego kruka imieniem Gdaś.

Łamignat – zbój, przyjaciel Kajka i Kokosza o bardzo życzliwej, wrażliwej i przyjaznej naturze. Jego ulubione powiedzonko to Lelum polelum. Zawodowo okrada bogatych i wspomaga biednych. Ma maczugę, którą nazywa Bacikiem, i którą tylko on jest w stanie podnieść (lub osoba, która wymówi odpowiednie zaklęcie). Mimo prawie nadludzkiej siły często czuje się słaby; by dodać mu otuchy jego żona, wiedźma Jaga, podarowała mu fujarkę mówiąc, że jej muzyka zwielokrotni jego siły (w rzeczywistości nie ma ona właściwości magicznych). Łamignat czasem działa na nerwy Kokoszowi. Po raz pierwszy pojawia się w Wojach Mirmiła.

Lubawa – żona Mirmiła i kuzynka księcia Popiela. O wiele wyższa i potężniejsza (fizycznie) od swojego męża, który jest jej często bardzo posłuszny. Zwykle stara się wybijać mu z głowy głupie pomysły strasząc go, że wyprowadzi się do swojej matki.

Zbójcerze – gromada wyglądających nieco jak Krzyżacy rycerzy-rozbójników, których głównym celem jest złupienie i zdobycie Mirmiłowa. Pod wpływem piwa mają skłonności do bójek. Najważniejsi zbójcerze to:
Hegemon – wódz zbójcerzy. Z natury władczy i przebiegły. Żywi nienawiść do wszystkich mieszkańców Mirmiłowa.
Kapral – prawa ręka Hegemona. Z wyglądu przypomina nieco Adolfa Hitlera. Gdy nadarzy się okazja, próbuje zdetronizować Hegemona. Często mu się podlizuje.
Oferma – gruby (początkowo nie), niezbyt inteligentny zbójcerz o dobrotliwej naturze. Zawsze wybierany jako ochotnik do wykonywania niewdzięcznych zadań. Często działa na nerwy Kapralowi, choć Hegemon bywa wobec niego bardziej sympatyczny. To on często najlepiej wykonuje rozkazy i ma najlepsze pomysły, ale nikt go wtedy nie słucha. Wzorowany na Szwejku.
Siłacz - wysoki i najsilniejszy ze zbójcerzy. Pojawia się w komiksach Szkoła Latania i Wielki turniej.

Walwuch – dowódca bandy Rarogów. Silny i dobrze zbudowany, razem ze swoimi zbójcami próbował zdobyć Mirmiłowo.

Smok Miluś – smok, który wykluł się z jajka znalezionego w lesie przez Kajka i Kokosza. Boi się małych zwierzątek, gdy je widzi zieje ogniem. Po pewnym czasie wyrosły mu skrzydła i nauczył się startować, ale tylko z powierzchni wody (Skarby Mirmiła). Ostatecznie spotkał smoczycę i razem z nią odfrunął do krainy smoków. Pojawia się w albumach Zamach na Milusia, Skarby Mirmiła, Cudowny Lek i Urodziny Milusia.

Wit – woj, przyjaciel Kajka i Kokosza. Spotkali go w czasie swoich przygód w komiksie Szranki i konkury (gdzie początkowo mówił rymem), a następnie powrócił w Na wczasach (gdzie zachowaniem przypominał nieco Don Kichota). Po tej drugiej historii zamieszkał w Mirmiłowie i od tego momentu występował głównie jako postać epizodyczna. W albumie Mirmił w Opałach powrócił do mówienia rymem. Na początku miał obsesję na punkcie dokonywania walecznych czynów, potem zajął się tworzeniem wynalazków (w Mirmile w Opałach wynalazł proch). Początkowo towarzyszył mu jego koń.

Wojmił – brat Mirmiła. Jak wskazuje jego imię, ma wojowniczą naturę, ale jest zarazem honorowy. Pojawia się w albumach Szranki i konkury i Woje Mirmiła

Borostwory – stwory zamieszkujące dzikie lasy. Bardzo boją się cywilizacji. Występują w komiksie W krainie borostworów, strzegą Pani Przyrody.

Podobieństwo do serii o Asteriksie i Obeliksie

Seria komiksów o Kajku i Kokoszu pod wieloma względami przypomina francuskie komiksy o Asteriksie i Obeliksie. Fani często stawiali zarzuty o plagiat po obu stronach. Seria Christy Kajtek i Koko powstała przed Asteriksem, jednak średniowieczna wersja owych bohaterów – Kajko i Kokosz – powstała długo po pierwszych przygodach Galów. Christa przez lata zapierał się twierdząc, że podobieństwo jest jak najbardziej przypadkowe jednak po latach w pewnych wywiadach otwarcie wspominał, iż inspirował się właśnie Asteriksem.

Kajko i Kokosz w kulturze

Film
Na przełomie lat 80. i 90. XX wieku w Bielsku-Białej podjęto próby stworzenia serialu animowanego, jednak zakończyły się one niepowodzeniem. W 2001 roku rozpoczęły się zdjęcia do filmu fabularnego na podstawie albumu Dzień Śmiechały ale zarzucono ten projekt. Zrealizowany został również krótkometrażowy film animowany oparty na albumie Zamach na Milusia. 16-minutowy film został wyemitowany w kinach w 2006 roku i spotkał się z negatywnymi reakcjami fanów[potrzebne źródło]. Głosu Kajkowi użyczył Maciej Stuhr, a Kokoszowi Cezary Żak, który miał także grać postać Kokosza w wersji fabularnej, projekt ten jednak także zarzucono.

Gry
Komiks stał się podstawą do stworzenia wielu gier komputerowych. Pierwszą z nich była stworzona w 1994 gra Kajko i Kokosz, wydana na komputery Amiga. Jej rozszerzona konwersja na komputery PC, Kajko i Kokosz w Krainie Borostworów, trafiła do sprzedaży 15 czerwca 1998. 11 kwietnia 2005 wydana została pierwsza gra 3D nawiązująca do komiksu – Kajko i Kokosz: Szkoła latania, a 15 maja 2006 Kajko i Kokosz 2: Cudowny lek. W 2011 roku powstała gra przygodowa Kajko i Kokosz: Mirmiłowo Wielkie, przygotowana przez zespół Dagiel i Honey Flavour. Na koniec 2011 roku planowana jest premiera gry Kajko i Kokosz: Twierdza Czarnoksiężnika, opartej na tomie pod tym samym tytułem.
Jesienią 2009 roku wydawnictwo Egmont wydało grę planszową p.t. Kajko i Kokosz – Wielki wyścig. Zadaniem graczy jest zwyciężyć w organizowanym przez księcia Bolka wyścigu dookoła grodu. Autorem gry jest Adam Kałuża. Kolejną grą planszową wydaną przez tą samą firmę była Kajko i Kokosz – Wyprawa śmiałków, której autorem jest Roberto Fraga.

Teatr
W grudniu 2010 roku, w Teatrze im. Stefana Jaracza w Olsztynie, odbyła się premiera przedstawienia Kajko i Kokosz będącego sceniczną adaptacją tomu Festiwal Czarownic. Reżyserem przedstawienia była Marta Ogrodzińska.

Park rozrywki
Władze Sopotu, wieloletniego miejsca zamieszkania Janusza Christy, planują utworzyć w mieście gród Kajka i Kokosza, by mogli stać się jednym z symboli kurortu.

Zabawki
Polska firma TissoToys wyprodukowała figurki z postaciami z komiksu Kajko i Kokosz w serii poświęconej bohaterom polskich komiksów. Firma otrzymała Medal Targów Kielce za figurki przedstawiające kultowe postacie z polskich bajek. Autorem projektów w 3D Milusia, Kajka, Kokosza, Hegemona, Kaprala oraz Zbójcerza jest Grzegorz Kupiec. Oficjalna premiera figurek odbyła się na Międzynarodowym Festiwalu Komiksu i Gier w Łodzi w 2012 roku.

• Pobierz folder
• Zachomikuj folder