Produkcja: Polska
Rok produkcji: 1979-1981
Premiera: 06.02.1982
Gatunek: Film historyczny
Dane techniczne: Barwny.
Plenery: Poznań, Turew, Śrem
Reżyseria: Jerzy Sztwiertnia
Scenariusz: Andrzej Twerdochlib (odcinki: 1-7), Stefan Bratkowski (odcinki: 8-13)

Obsada aktorska: Krzysztof Kolberger (Chłapowski Dezydery), Gustaw Lutkiewicz (Bismarck Otto von), Igor Przegrodzki (Ledóchowski Mieczysław , arcybiskup Poznania i Gniezna), Andrzej Seweryn (Cegielski Hipolit), Kazimierz Kaczor (Ludwik (lub Henryk; imię Ludwik pada w kilku odcinkach serialu, imię Henryk widnieje w napisach odcinków 4-8) Franke, komisarz policji; w odcinku 3 nie występuje w napisach), Piotr Machalica (Wawrzyniak Piotr), Barbara Grabowska (Joanna Frankowska, kuzynka Stefańskiego, żona Jana Frankowskiego), Anna Nehrebecka (Matylda Hausner-Frankowska, żona Władysława), Jerzy Bińczycki (Szamarzewski Augustyn), Andrzej Chrzanowski (Władysław Bentkowski), Witold Dębicki (Władysław Frankowski, syn Macieja), Józef Duriasz (Maciej Frankowski, syn Józefa i Katarzyny, starszy brat Jana), Eugeniusz Kamiński (radca; w rzeczywistości wystąpił tylko w odcinku 7), Krzysztof Kowalewski (Jackowski Maksymilian), Wiesław Rudzki (Stefański Walenty Maciej , księgarz, przywódca "Związku Plebejuszy"), Helena Kowalczykowa (dozorczyni w kamienicy Frankowskich), Hanna Kulina (wnuczka Chłapowskiego), Leonard Andrzejewski (mężczyzna pożyczający książki od Stefańskiego), Bogumił Antczak (sekretarz Bismarcka; w odcinku 8 w rzeczywistości nie wystąpił), Jerzy Czupryniak, Ryszard Dembiński (Napoleon III , cesarz Francji; w odcinku 8 w rzeczywistości nie wystąpił), Henryk Dudziński, Andrzej Grzybowski, Lech Jagiełło, Jerzy Kozakiewicz (komisarz policji), Jan Mayzel (ojciec przełożony klasztoru), Rafał Mickiewicz, Ryszard Nadrowski, Józef Para (nadprezydent prowincji poznańskiej, rozmówca arcybiskupa Ledóchowskiego), Andrzej Prus (sekretarz Henryka Franke), Remigiusz Rogacki (gość Bismarcka; w rzeczywistości w odcinku 7 nie wystąpił; w odcinku 9 nie występuje w napisach), Piotr Skarga (gimnazjalista niemiecki), Krzysztof Szuster, Tadeusz Teodorczyk (poseł), Janusz Zakrzeński (nadprezydent prowincji poznańskiej, rozmówca Bismarcka; w rzeczywistości wystąpił tylko w odcinku 7), Zygmunt Zintel (w rzeczywistości w odcinkach tych nie wystąpił), Władysław Dewoyno (polityk niemiecki u Bismarcka; w rzeczywistości wystąpił w odcinku 7; w odcinku 7 nie występuje w napisach), Roman Kosierkiewicz (karczmarz; nie występuje w napisach), Edward Rauch (karczmarz w Turwi; nie występuje w napisach)

Filmowa saga ukazująca na przykładzie kilku rodzin walkę Polaków z naporem germanizacyjnym w Wielkopolsce w okresie od 1815 do 1918 roku. Wielu krytyków zaliczyło "Najdłuższą wojnę..." do "najmądrzejszych i najważniejszych polskich seriali". "Oto historia jedynej polskiej wojny w XIX wieku, konsekwentnie przeprowadzonej i do końca wygranej, o której jednak głucho w podręcznikach historii. Czy dlatego, że jej największe batalie stoczono nie na koniu i z szablą, ale w zaciętej, organicznikowskiej pracy na wszystkich polach społecznej aktywności, od handlu, bankowości i wzorowej organizacji życia gospodarczego poczynając, a na wysokiej kulturze rolnej chłopa wielkopolskiego kończąc? Czyżby ten rozdział naszej historii był wstydliwy, niedorównujący barwnością stuleci spisków, powstań i klęsk, jakie w świadomości narodowej wyżłobiła romantyczna tradycja spod znaku wieszczów? Serial Jerzego Sztwiertni likwiduje te białe plamy w społecznej świadomości" - pisał recenzent "Filmu". Twórcy serialu zastosowali znakomicie sprawdzającą się w tym gatunku metodę narracji - vie romanc#e, biografie autentycznych bohaterów, przedstawiając w formie zbeletryzowanej i umieszczając ich w tłumie postaci fikcyjnych. Dzięki temu ten gigantyczny fresk historyczny pulsuje życiem, widz równie mocno przejmuje się i wzrusza losami bohaterów wymyślonych przez scenarzystów i głośnych postaci, jak hr. Dezydery Chłapowski, dr Karol Marcinkowski, hr. Edward Raczyński, Walenty Stefański, Maksymilian Jackowski, Hipolit Cegielski i wielu innych, znanych z kart historii. A właściwie - nieznanych. Stefan Bratkowski, autor scenariuszy trzech ostatnich odcinków, wspomniał, że nawet jeden z członków komisji kolaudacyjnej był przekonany, iż ks. Piotr Wawrzyniak to postać fikcyjna. Niepodważalną zasługą autorów serialu jest przywrócenie narodowej pamięci zapomnianych bohaterów. "Zapis dziejów ich wojny stanowił dla mnie - pisał Stefan Bratkowski - swoisty podręcznik polskości, nieco innej niż ta znana z doświadczeń ziem Królestwa Polskiego czy Galicji, rzekłbym - polskości na inne warunki. Przeciwnik nie dawał im szans w otwartej wojnie. Miał za sobą miażdżącą przewagę siły zbrojnej, aparatu administracyjnego, pieniędzy i oświaty (...) Trafił na polskość gotową do każdego poświęcenia, ale zaradną, umiejącą wytrwale, ciężko pracować. Ci Polacy potrafili skutecznie zrównoważyć przemożną siłę fizyczyną Prus oporem, który zbudowali z mądrości i zręczności, z umiejętności i odporności nerwowej, z pogody ducha i wierności sobie. Przetrzymali w końcu nie byle kogo - Bismarcka i Hakatę, wrogów silnych, zdeterminowanych, przebiegłych i zaciekłych. Udowodnili, że na ich polskość nie ma mocnych?

Nie ma plików w tym folderze