Adab al-Kātib.pdf

Tytuł: Adab al-Kātib (arab. أدب الكاتب)
Autor: Abū Muḥammad ˁAbd Allāh bin Muslim bin Qutayba, zm. 889 (arab. أبو محمد عبدالله بن مسلم بن قتيبة)
Wydanie: Wizāra aš-Šuˀūn al-Islāmiyya wa al-Awqāf wa ad-Daˁwa wa al-Iršād, ar-Riyāḍ 1987 (arab. وزارة الشؤون الإسلامية والأوقاف والدعوة والإرشاد، الرياض ١٩٨۷)

Also sprach Zarathustra: Wiebke Walther opisując ów podręcznik sekretarzy dworskich w Historii literatury arabskiej (2008: 136-137) pisze: "Znajdują się w nim pouczenia na temat doboru wyrazów w ważnych dla życia dworskiego dziedzinach, trudnych przypadków ortograficznych (w których do dziś wyraźne są wpływy dialektów), słowotwórstwa i właściwej wokalizacji, struktur zdaniowych, stylistyki i frazeologii. Napisany prozą rymowaną wstęp krytykuje sekretarzy dworskich za słabe wykształcenie oraz brak chęci do jego uzupełnienia. Uważają oni zapewne, że piękne pismo wystarczy do spełniania ich zawodowych powinności. Tutaj także anegdoty o usunięciu z funkcji zbyt słabo wykształconych sekretarzy mają pełnić funkcję ostrzegawczą. Pouczające w kwestiach etykiety są wskazówki na temat różnego sposobu zwracania się do adresata. Mówić o sobie w liczbie mnogiej może na przykład jedynie osoba należąca do elity, zwracając się do stojących niżej w hierarchii. Sam autor stosuje formę pluralis majestaticus w całym wykładzie, zwraca się bowiem do osób mniej od siebie wykształconych."

Ze wstępu Ibn Qutayby:
فإني رأيت كثيرا من كتاب أهل زماننا كسائر أهله قد استطابوا الدعة واستطابوا مركب العجز، وأعفوا أنفسهم من كد النظر وقلوبهم من تعب التفكر، حين نالوا الدرك بغير سبب، وبلغوا البغية بغير آلة؛ لعمري كان ذاك فأين همة النفس؟ [...] فلما رأيت هذا الشأن كل يوم إلى نقصان، وخشيت أن يذهب رسمه ويعفو أثره؛ جعلت له حظا من عنايتي، وجزءا من تأليفي؛ فعملت لمغفل التأديب كتبا خفافا في النعرفة، وفي تقويم اللسان واليد، يشتمل كل كتاب منها على فن، وأعفيته من التطويل والتثقيل.