Daniel Grinberg - Anarchizm 1870 - 1914.pdf

Daniel Grinberg - Ruch anarchistyczny w Europie Zachodniej 1870-1914 - (1994) PL

Niniejsza książka powstała na podstawie pracy habilitacyjnej prof. Daniela Grinberga. Ambicją autora, było ukazanie anarchizmu ? w całej złożoności i różnorodności ? takim, jakim był w istocie; we właściwych proporcjach, nie pomijając stron ciemnych czy wstydliwych, ale też nie zapominając o jego teoretycznym i praktycznym dorobku zachowującym do dziś aktualność.

Wymaga to wkroczenia na obszary penetrowane przez naukę historyczną stanowczo zbyt rzadko. Ogromna większość dotychczasowej literatury przedmiotu koncentruje się na wątkach ideologicznych okraszonych elementami biografii kilku czołowych teoretyków oraz sugestywnymi opisami zamachów. Podejście tego rodzaju zamazuje całkowicie społeczny wymiar anarchizmu i ? co gorsza ? sprzyja pośrednio zakorzenianiu się fałszywych stereotypów. W odróżnieniu od prac z tego nurtu prezentowana rozprawa dotyczy zasadniczo anarchizmu jako ruchu społecznego, z wszystkimi konsekwencjami takiego wyboru. Wypada więc z góry uprzedzić czytelników, że nie znajdą tu żelaznych punktów repertuaru wielu innych publikacji: omówienia konfliktu między Marksem a Bakuninem, sprawy Nieczajewa, rozbudowanych opisów krwawych zamachów bombowych, życiorysu Ravachola itp. Co więcej, tradycyjny model historii anarchizmu rozumianej jako chronologiczny wykład wydarzeń zastąpiony został ujęciem problemowym. W ten sposób, za cenę nieuchronnego powtarzania się niektórych wątków występujących w coraz to nowych kontekstach, można było przedstawić sprawy zazwyczaj przez historyków anarchizmu pomijane. Pozwoliło to również uniknąć istotnego przy podejściu diachronicznym niebezpieczeństwa dopatrywania się ciągłości poczynań tam, gdzie jej w rzeczywistości nie było. Analiza anarchizmu jako ruchu społecznego wymagała zarazem szerszego niż zazwyczaj uwzględniania elementów z zakresu pokrewnych nauk społecznych ? socjologii, politologii czy psycholo