lucretius-sm.jpg 73. Lukrecjusz(ur. ok. 99 p.n.e., zm. ok. 55 p.n.e.) - rzymski poeta i filozof.jpg

Titus Lucretius Carus (ur. ok. 99 p.n.e., zm. ok. 55 p.n.e.) – rzymski poeta i filozof. Jeden z wąskiej grupy – obok Katullusa oraz komediopisarzy Plauta i Terencjusza – poetów republikańskiego Rzymu, których utwory zachowały się do naszych czasów.

Jedyne, znane nam dzieło Lukrecjusza to napisany heksametrem poemat De rerum natura (tytuł ten jest różnie tłumaczony O naturze wszechrzeczy, O rzeczywistości itp.), w sześciu księgach o łącznej objętości prawie 7500 wersów.

Utwór ten uważa się za arcydzieło literatury łacińskiej, podkreśla się też jego wpływ na rozwój całej następującej po Lukrecjuszu poezji, włącznie z Wergiliuszem. Jest to wykład filozofii epikurejskiej, a jego przesłaniem jest wyzwolenie człowieka od przesądów i strachu przed śmiercią. Lukrecjusz stara się to osiągnąć przechodząc stopniowo od etycznych aspektów nauki Epikura do jego fizyki i psychologii. Lukrecjusz nie ukończył jednak swego poematu, wydał go po jego śmierci Cycero.

O życiu Lukrecjusza wiadomo niewiele, jednym ze źródeł informacji jest Chronica Eusebia św. Hieronima. Według niej Lukrecjusz urodził się w roku 94 p.n.e., oszalał po przedawkowaniu napoju miłosnego, podczas przebłysków rozsądku napisał szereg ksiąg, które zostały prze-edytowane przez Cycerona, a Lukrecjusz popełnił samobójstwo w 44 roku swojego życia.

Przekaz św. Hieronima można podważać: epikureizm Lukrecjusza przedstawiony w jego dziele jest silnie racjonalistyczny i trudno przypuszczać, by traktował truciznę jako środek do rozwiązywania jakichkolwiek problemów[potrzebny przypis]. Ponadto, Hieronim był wrogiem epikureizmu, który zaprzeczał istnieniu życia pozagrobowego, jego relacje należy więc traktować z ostrożnością. Z drugiej strony, polski tłumacz De rerum natura, Adam Krokiewicz, uznał informację o samobójstwie Lukrecjusza za prawdopodobną, biorąc pod uwagę melancholię, jaką przesiąknięty jest cały poemat, a w szczególności jego III księga[1].

W jednym z listów do brata sprawę poematu Lukrecjusza poruszał Cycero. Jest to ostatnia napotykana w źródłach wzmianka o dziele Lukrecjusza aż do uwagi Donata z IV wieku, który w biografii Wergilego pisząc o przywdzianiu przez niego togi virilis jako znaku pełnoletności dodaje: "tego samego dnia (tj. 15 października 55 p.n.e.) zmarł poeta Lukrecjusz". Przyjmując za prawdę informację Hieronima, że Lukrecjusz żył 44 lata otrzymujemy stąd datę jego urodzenia jako ok. rok 99 p.n.e.[potrzebny przypis]

Jedyne co z całą pewnością można stwierdzić o życiu Lukrecjusza to fakt, że był przyjacielem lub klientem poety Gajusza Memmiusza, któremu dedykował swój poemat.
Linki zewnętrzne
Zobacz w Wikicytatach kolekcję cytatów z Lukrecjusza

"De rerum natura" w originale na stronie "The Latin Library"

Język angielski:

Projekt Gutenberg
Stanfordzka Encyklopedia Filozofii
Lukrecjusz
Wikipedia Wolna Encyklopedia.
Domena publiczna.