sosel

Prezent
Ulubiony
Wiadomość

Mężczyzna morys

widziany: 6.06.2021 02:12

13944
9511
2053
10912

47775 plików
13787,23 GB

Foldery

sosel

! Dzieciom - Kolorowanki

!Dzieciom

» Norris Chuck

► Audiobooki

Adam Mickiewicz, tv Dziady cz.1,2

Akwizycja - Uczenie się języka

Audiobooks Ang

	Anding Roberta - Nutrition Made Clear (Anding R.) - 2013(80kbps)
	Harry potter
	KINDLE kolekcja 1365 [ang]

	Historia MP3
	J. Stiglitz - Ekonomia sektora publicznego
	Książki Popularnonauko we
	Z Archiwum IPN

EDGARD

Egzamin na tłumacza przysięgłego

El-glish

Film

Movies

Finanse, rachunkowość, bankowość

	Bankowość podręcznik akademicki - Jaworski Zawadzka
	Unia Europejska - Ewa Kawecka Wyrzykowska [2004]

FIZYKA

Galeria

Gazety

Historia okiem publicystów

język POLSKI

Języki obce

KRAWCZUK ALEKSANDER

Krucjaty ,wyprawy krzyżowe

Quo Vadis - Serial PL

Aikido, BJJ, Karate, etc

Teoria języka

Teoria literatury

The world through English

Wywiad - Służby specjalne

Ostatnio pobierane pliki

Banaszak G, Gajda W - Elementy algebry liniowej. cz 1.pdf

Matthew.Reilly-Siedem.cudów.starożytności.7z

ŚWIADECTWA WIARY I ROZUMU KONTRA ATEIZM - 32 pozycje -.pdf

Gewert M, Skoczylas Z - Analiza matematyczna 1. Defini....zip

Kostrikin A - Zbiór zadań z algebry.zip

Klukowski J, Nabiałek I - Algebra dla studentów. wyd 4....zip

Vincent V. Severski - Nieśmiertelni.zip

Vincent V. Severski_ Wywiad z autorem.pdf

ÓSMY DZIEŃ TYGODNIA - Marek Hłasko PRII – 12.01.2014.mp3

Codes Ciphers And Secret Writing by Martin Gardner (1984).pdf

Z Archiwum IPN

Galeria

sortuj według:
nazwa
typ pliku
rozmiar
data dodania

« poprzednia stronanastępna strona »

174,0 MB
8 lip 16 15:49

Z archiwum IPN - Oddział BOA (2008) (27m51s).avi

Film przybliża zupełnie nieznaną postać ppor. Stefana Pabisia ps. „Stefan”. Początki jego działalności wiążą się z powiatem Wołkowysk, gdzie od 1941 roku był zaangażowany w tamtejszą konspirację, a po 1945 r. – z województwem olsztyńskim. Był on dowódcą bojowego oddziału Armii Krajowej Obywatelskiej, potocznie nazywanego „BOA”. Był to jedyny oddział organizacji wołkowyskiej, który nie został rozbity przez sowietów w 1945 roku. Po ewakuacji do Polski prowadził działalność konspiracyjna pod przykrywką prowadzenia spółdzielni „Robotnik”, a następnie tartaku. Po ujawnieniu się w 1947 roku zaprzestał działalności w konspiracji. Mimo to zostaje aresztowany w 1948 roku i skazany na karę śmierci. Ułaskawiony przez Bieruta w 1955 roku, wychodzi na wolność. Jednak aż do 1984 roku był inwigilowany przez SB.

Jako komentator występuje historyk z Instytutu Pamięci Narodowej w Warszawie dr Tomasz Łabuszewski.
Scenariusz filmu: Tadeusz Doroszuk i Adam Sikorski. Reżyseria: Adam Sikorski. Rok produkcji: 2008. Czas: 27.50 min.

zachomikowany

65,4 MB
8 lip 16 15:49

Z archiwum IPN - Porozumienia (2008) (27m50s).avi

Film dotyczy wydarzenia zwrotnego w stosunkach polsko-ukraińskich w 1945 r. na terenie Lubelszczyzny i Podlasia, jakim były obustronne porozumienia. Powodem zaprzestania walk polsko-ukraińskich była zmiana sytuacji geopolitycznej, wywołana wkroczeniem Armii Czerwonej i Wojska Polskiego na tereny Ukrainy Zachodniej i Lubelszczyzny. Głównym pomysłodawcą porozumień na Lubelszczyźnie był inspektor Inspektoratu Zamojskiego kpt. Marian Gołębiewski ps. „Irka”, „Ster”, natomiast na Podlasiu – mjr. Jan Szatyński. 21 maja 1945 roku w Rudzie Różanieckiej doszło do spotkania, podczas którego zawarto porozumienie. Główne jego postanowienia to zaniechanie walk i podjęcie decyzji o współpracy na płaszczyźnie propagandowej, wywiadowczej oraz wojskowej. Zasady tych porozumień przetrwały do akcji „Wisła”. Jedną ze wspólnych akcji oddziałów partyzanckich ukraińskich i polskich był atak na urzędy władzy ludowej w Hrubieszowie w nocy z 27 na 28 maja 1946 roku.

Jako komentatorzy występują historycy z lubelskiego oddziału IPN: dr Sławomir Poleszak, dr Rafał Wnuk oraz Mariusz Zajączkowski. Scenariusz filmu: Tadeusz Doroszuk i Adam Sikorski. Reżyseria: Adam Sikorski.
Rok produkcji: 2008. Czas: 28 min.

zachomikowany

174,3 MB
8 lip 16 15:49

Z archiwum IPN - ''Burta'' (2009) (27m26s).avi

Jest to filmowy dokument o konspiracyjnej działalności por. Jana Leonowicza ps. „Burta”. Por. Leonowicz urodził się w 1912 roku w majątku Żabcze w powiecie Tomaszów Lubelski w rodzinie ziemiańskiej. Pracę w konspiracji rozpoczął od działalności w Związku Walki Zbrojnej. Po wkroczeniu Armii Czerwonej uniknął wcielenia do wojska. Na wiosnę 1945 roku zorganizował grupę lotną, której celem było m.in. zwalczanie pospolitego bandytyzmu. Nie skorzystał z amnestii ogłoszonej w lutym 1947 roku, choć większość jego podwładnych to uczyniła. Pozostało przy nim tylko dwóch partyzantów, jednak juz wiosną jego grupa liczyła siedem osób. W roku 1950 nastąpił znaczny rozrost oddziału, który liczył maksymalnie 40 osób. „Burta” zginął w 1951 roku, w zasadzce zorganizowanej przez Urząd Bezpieczeństwa.

Jako komentatorzy występują historycy z Instytutu Pamięci Narodowej w Lublinie: dr Sławomir Poleszak, dr Jacek Wołoszyn, Mariusz Zajączkowski.
Scenariusz filmu: Tadeusz Doroszuk i Adam Sikorski. Reżyseria: Adam Sikorski. Rok produkcji: 2009. Czas: 27.20 min.

zachomikowany

174,8 MB
8 lip 16 15:49

Z archiwum IPN - Dzieci Ziemi Płockiej (2009) (27m 56s).avi

Jest to historia antykomunistycznej organizacji młodzieżowej, założonej na przełomie 1953/54 roku w Płocku, w liceum imienia Stanisława Małachowskiego. Organizacja „Dzieci Ziemi Płockiej” powstała z inicjatywy dwóch uczniów tej szkoły: Wojciecha Rydzewskiego i Wiesława Nowakowskiego. Za cel stawiała sobie walkę propagandową, samokształcenie, a także ośmieszanie i kompromitowanie ówczesnego ustroju Polski. Organizacja zakończyła swoja działalność wraz z aresztowaniem jej członków 1 września 1954 roku. Wcześniej prowadzone przez UB prowokacje nie przyniosły rezultatów. 19 listopada 1954 roku WSR w Warszawie skazał młodych ludzi na kary więzienia od roku do sześciu lat.

Jako komentatorzy występują historycy z Instytutu Pamięci Narodowej w Lublinie: dr Sławomir Poleszak oraz Warszawie: Jacek Pawłowicz.
Scenariusz filmu: Tadeusz Doroszuk i Adam Sikorski. Reżyseria: Adam Sikorski. Rok produkcji: 2009. Czas: 27.55 min.

zachomikowany

231,9 MB
8 lip 16 15:49

Z archiwum IPN - ''Ośka'' (2009) (27m39s).avi

Twórcy filmu snują opowieść o znanym partyzancie ziemi kieleckiej. Jan Sońta „Ośka” pochodził z powiatu iłżeckiego z wiejskiej rodziny mocno związanej z ruchem ludowym. W czasie II wojny światowej należał do Batalionów Chłopskich i dowodził oddziałem partyzanckim. Wiele okoliczności sprawiło, że po wejściu Armii Czerwonej rozpoczął pracę w KG MO. Jego zadaniem było organizowanie kadr dla MO. Gdy na wiosnę 1945 r. utworzona została organizacja konspiracyjna pod nazwą „Oddziały Specjalne BCH” Jan Sońta czynnie włączył się w ten ruch. W czerwcu 1945 r. został oddelegowany do 28 pp. 9 Dywizji jako doradca d-cy pułku. Pułk ten brał udział w zwalczaniu podziemia na Rzeszowszczyźnie. Wykorzystując zajmowane stanowisko zabiegał o zwolnienie z więzień żołnierzy BCH i AK oraz ostrzegał podziemie o mających nastąpić obławach. W sierpniu 1945 r. nastąpiło jego aresztowanie.

Jako komentatorzy występują historycy: Przemysław Bednarczyk, dr Sławomir Poleszak (IPN O/Lublin), Marcin Sołtysiak (IPN Delegatura w Radomiu).
Scenariusz filmu: Tadeusz Doroszuk i Adam Sikorski. Reżyseria: Adam Sikorski. Rok produkcji: 2009. Czas: 27.40 min.

zachomikowany

232,7 MB
8 lip 16 15:49

Z archiwum IPN - Bracia Kmiołkowie (2009) (27m38s).avi

Gdy w 1944 r. zakończyła się okupacja niemiecka, wielu dotychczasowych konspiratorów uznało potrzebę kontynuowania oporu tym razem wobec komunistów. Wśród nich byli bracia Jan i Franciszek Kmiołkowie z powiatu pułtuskiego. Jan Kmiołek, urodzony w 1919 roku, podczas II wojny światowej należał do lokalnych struktur Armii Krajowej. Był kurierem pomiędzy terenami wcielonymi do III Rzeszy a Generalnym Gubernatorstwem. Podczas jednej z prób przejścia granicy został aresztowany i osadzony w więzieniu w Działdowie. Bracia Kmiołkowie po 1944 r. rozpoczynają nowy etap konspiracji. Jan Kmiołek ujawnił się w kwietniu 1947 roku, jednak już w maju ponownie wrócił do pracy podziemnej. Głównym zadaniem stworzonego przez niego oddziału było rozpracowywanie agentury aparatu bezpieczeństwa oraz jej likwidacja. Początkowo dowodzona przez niego grupa nie była podporządkowana żadnej strukturze. Dopiero jesienią 1948 roku oddział nawiązał kontakt ze strukturami Narodowego Zjednoczenia Wojskowego na powiat Ostrów Mazowiecka. Podporządkowany tej strukturze Jan Kmiołek pełnił funkcję dowódcy oddziału partyzanckiego PAS. Likwidację oddziału przez urząd bezpieczeństwa umożliwiły działania agenta o pseudonimie „Andrzej” oraz „Ramzes”. Ten ostatni przyczynił się do rozbicia i aresztowania członków oddziału w 1951 roku. Proces pokazowy Jana Kmiołka i jego podkomendnego miał miejsce w Pułtusku. Jan Kmiołek został 29-krotnie skazny na karę śmierci, którą wykonano.

Jako komentatorzy występują historycy z Instytutu Pamięci Narodowej w Warszawie: dr Tomasz Łabuszewski i Kazimierz Krajewski.
Scenariusz filmu: Tadeusz Doroszuk i Adam Sikorski. Reżyseria: Adam Sikorski. Rok produkcji: 2009. Czas: 27.44 min.

zachomikowany

232,5 MB
8 lip 16 15:49

Z archiwum IPN - ''Łupaszka'' (2009) (27m48s).avi

Film jest opowieścią o legendarnym partyzancie mjr. Zygmuncie Szendzielarzu „Łupaszce”. Urodził się 12 marca 1910 r. w Stryju. W wojnie obronnej 1939 r. walczył w IV Pułku Ułanów. Następnie działał w konspiracji ZWZ–AK. Stworzył V Brygadę Partyzancką zwaną „Szwadronem Śmierci”, która walczyła w czasie II wojny światowej zarówno z okupantem niemieckim, jak i z partyzantką sowiecką. W sierpniu 1944 r. przeszedł z Okręgu Wileńskiego na Białostocczyznę. Jego V Brygada Wileńska do momentu rozwiązania w 1945 r. stoczyła ponad 80 walk z grupami operacyjnymi organów bezpieczeństwa. Niezwykłą postacią w Brygadzie był jego adiutant Leon Berynar, znany później pod pseudonimem „Paweł Jasienica”. Major „Łupaszka”, mimo rozwiązania Brygady, nie zaprzestał działalności. Przeniósł się na Pomorze, gdzie kontynuował działania zbrojne. Został aresztowany w 1948 r. na Podhalu i skazany na karę śmierci.

Jako komentatorzy występują historycy z Instytutu Pamięci Narodowej w Warszawie: Kazimierz Krajewski i dr Tomasz Łabuszewski.
Scenariusz filmu: Tadeusz Doroszuk i Adam Sikorski. Reżyseria: Adam Sikorski. Rok produkcji: 2009. Czas:27. 53 min.

z chomika: bombadilwlocie

zachomikowany

232,3 MB
8 lip 16 15:49

Z archiwum IPN - Misja Retingera (2009) (27m49s).avi

Film opowiada o szarej eminencji polskiej dyplomacji, jaką był Józef Hieronim Retinger, oraz jego kontrowersyjnej misji w czasie II wojny światowej. Urodzony 17 kwietnia 1888 r. w Krakowie, wykształcenie pobierał na Zachodzie. W 1943 r. zajmował stanowisko, że Polska powinna w zamian za ziemie wschodnie próbować wytargować od Rosjan jakąś formę niepodległości. To przekonanie brało się z dobrego rozeznania stanowiska krajów anglosaskich. Jego koncepcja była bliska poglądowii brytyjskiemu na sprawę polską w tym czasie. Postanowił ze swoją koncepcją dotrzeć do polityków krajowych i spróbować ich przekonać. W realizacji tego zadania uzyskał pomoc od Brytyjczyków, jednocześnie próbując utrzymać ten fakt w tajemnicy przed władzami polskimi. Został zrzucony do Polski w nocy z 3 na 4 kwietnia 1944 r. W tym czasie na wschodnich kresach Polski trwała już akcja „Burza”. Misja Retingera wywołała zaniepokojenie w kręgach Naczelnego Wodza gen. Sosnkowskiego i stąd najprawdopodobniej wyszło ostrzeżenie do kraju. W tym czasie podejmowano próby otrucia go, które jednak się nie powiodły. Retinger przebywał w Polsce do 25 lipca 1944 r. Został wówczas ewakuowany do Londynu.

Jako komentatorzy występują historycy z Instytutu Pamięci Narodowej: dr Władysław Bułhak (IPN Warszawa), dr Sławomir Poleszak (IPN Lublin).
Scenariusz filmu: Tadeusz Doroszuk i Adam Sikorski. Reżyseria: Adam Sikorski. Rok produkcji: 2009. Czas: 27. 50 min.

zachomikowany

231,7 MB
8 lip 16 15:49

Z archiwum IPN - Generał Walter (2009) (27m50s).avi

Twórcy filmu próbują zrekonstruować okoliczności śmierci gen. Karola Świerczewskiego „Waltera”. Miała ona miejsce 28 marca 1947 roku w Jabłonkach koło Baligrodu, gdzie do dzisiaj stoi pomnik upamiętniający to wydarzenie. Została wykorzystana przez komunistów jako pretekst do przeprowadzenia tzw. akcji „Wisła”, w ramach której w terenów południowo-wschodniej Polski wysiedlono około 140 tys. Ukraińców. Propaganda komunistyczna uczyniła z gen. Świerczewskiego jednego z największych swoich bohaterów. Film przypomina, że gen. Karol Świerczewski służył od 1917 roku w bolszewickich formacjach wojskowych, brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej i został ranny w walkach z Wojskiem Polskim. W 1936 roku został wysłany przez Stalina do Hiszpanii, a od 1943 roku skierowano go do tworzenia polskich jednostek wojskowych w Związku Sowieckim.

Jako komentatorzy występują historycy: dr hab. Grzegorz Motyka (PAN) oraz dr Sławomir Poleszak (IPN O/ Lublin)
Scenariusz filmu: Tadeusz Doroszuk i Adam Sikorski. Reżyseria: Adam Sikorski. Rok produkcji: 2009. Czas: 27. 53 min.

zachomikowany

232,4 MB
8 lip 16 15:49

Z archiwum IPN - Płocki Czerwiec 1976 (2009) (27m3 4s).avi

Wydarzenia czerwca 1976 r. najczęściej kojarzone są z protestami w Ursusie i Radomiu. Film przypomina pozostające w cieniu tych wydarzeń protesty w Płockiej Petrochemii, zakładzie, który był obiektem strategicznym dla SB. 25 czerwca 1976 r. pracownicy Petrochemii w związku z dużymi podwyżkami cen nie przystąpili do pracy. Około 300 osób opuściło zakład i udało się pod budynek KW PZPR w Płocku, gdzie sekretarz KW nawoływał do spokoju i powrotu do pracy. Pomimo tego doszło do zajść pomiędzy protestującymi a siłami ZOMO i SB. Konsekwencją protestu robotników były represje: aresztowano 55 osób, 34 w trybie doraźnym stanęło przed sądem i zostało skazanych, z pracy zwolniono 47 osoby.

Jako komentatorzy występują: Jacek Pawłowicz (historyk IPN O/Warszawa) oraz Hubert Woźniak (dziennikarz).
Scenariusz filmu: Tadeusz Doroszuk i Adam Sikorski. Reżyseria: Adam Sikorski. Rok produkcji: 2009. Czas: 27.35 min.

zachomikowany

232,2 MB
8 lip 16 15:49

Z archiwum IPN - Polski Związek Powstańczy (2009) (27m41s).avi

W filmie przedstawiona została konspiracyjna organizacja z terenu powiatu płockiego. Polski Związek Powstańczy powstał z inicjatywy młodzieży gimnazjalnej i żołnierzy Armii Krajowej. Zaproponowali oni dowództwo Marcelemu Kowalskiemu ps. „Okrzeja”. Był on wówczas w Płocku najwyższym rangą oficerem, żołnierzem AK z czasów okupacji niemieckiej. Organizacja działała poprzez wydawanie i rozlepianie ulotek, rozbrajanie funkcjonariuszy aparatu bezpieczeństwa oraz prowadzenie akcji ekspropriacyjnych. Jej struktury obejmowały około 100 osób. Jedną z najważniejszych akcji była próba wysadzenia pomnika żołnierzy Armii Czerwonej w Płocku, zakończona niepowodzeniem. Aresztowania członków rozpoczęły się w lutym 1946 roku. W procesie, który toczył się w listopadzie 1946 r. Wojskowy Sąd Rejonowy skazał 29 żołnierzy PZP na kary od roku do dożywotniego więzienia. Marceli Kowalski został skazany przez sąd na 10 lat więzienia. Jednak 22 września 1948 roku zmarł w płockim więzieniu.

Jako komentatorzy występują historycy z Instytutu Pamięci Narodowej: dr Sławomir Poleszak (IPN O/Lublin) oraz Jacek Pawłowicz (IPN O/Warszawa).
Scenariusz filmu: Tadeusz Doroszuk i Adam Sikorski. Reżyseria: Adam Sikorski. Rok produkcji: 2009. Czas: 27.52 min.

z chomika: bombadilwlocie

zachomikowany

232,9 MB
8 lip 16 15:49

Z archiwum IPN - Pomorski rajd majora ''Łupaszki'' (2009) (27m49s).avi

Po rozwiązaniu oddziału we wrześniu 1945 r. mjr Zygmunt Szendzielarz skierował się w stronę swojej organizacji macierzystej, czyli Eksterytorialnego Okręgu Wileńskiego. Wraz z najbardziej zaufanymi osobami przybył do Trójmiasta. Po nawiązaniu kontaktu z mjr. Antonim Olechnowiczem ps. „Pohorecki” uzgodnił, że utworzy nowe pododdziały. Po uzyskaniu zgody na działalność ściągnął swoich podkomendnych, z którymi działał na Białostocczyźnie, na Pomorze. Pierwsze działania dywersyjne rozpoczął zimą 1945/1946 r. W ciągu kolejnych sześciu miesięcy osiemdziesięcioosobowa Brygada mjr „Łupaszki” rozbiła 27 posterunków MO, UB, przeprowadziła 90 likwidacji funkcjonariuszy aparatu i agentów bezpieki. Warto pamiętać, że 1/3 składu osobowego stanowili ludzie pochodzący z Wileńszczyzny. Po najsłynniejszej akcji Brygady 19 maja 1946 r. (rozbrojenie 6 posterunków i likwidacji doradcy sowieckiego, 2 funkcjonariuszy UB i agentów) przeciwko „Łupaszce” skierowano 16 tys. wojska i funkcjonariuszy organów bezpieczeństwa. Akcja ta odbiła się echem na zachodzie Europy. Pisały o tym gazety, mówiło radio BBC.

Jako komentatorzy występują historycy: dr Tomasz Łabuszewski (IPN O/ Warszawa), dr Piotr Niwiński (UG).
Scenariusz filmu: Tadeusz Doroszuk i Adam Sikorski. Reżyseria: Adam Sikorski. Rok produkcji: 2009. Czas:27. 52 min.

z chomika: bombadilwlocie

zachomikowany

231,0 MB
8 lip 16 15:49

Z archiwum IPN - Polska Armia Wyzwolenia (2009) (2 7m27s).avi

Film przybliża historię konspiracji powrześniowej na terenach polskich, które znalazły się pod okupacją sowiecką. Właśnie w powiecie augustowskim powstała konspiracyjna organizacja o nazwie Polska Armia Wyzwolenia. Jej członkowie posiadali obóz partyzancki na trudno dostępnym terenie nazywanym Czerwone Bagno. Nie do końca jest jasne kto był jej założycielem. Można przypuszczać, iż partyzanci mieli jakiś kontakt z działający tam jesienią 1939 r. ppłk Jerzym Dąbrowskim „Łupaszką”. Od kwietnia 1940 r. na jej czele stanął Edward Stankiewicz „Dawer”. Po jego śmierci we wrześniu 1940 r. obowiązki komendanta przejął Antoni Połubiński „Piorun”, który zasłynął brawurową ucieczką z rąk NKWD. Organizacja posiadała bardzo dobrze rozbudowany pion dywersyjny, który w okresie swojej działalności zlikwidował wielu konfidentów. W lipcu 1940 r. kontakt z nią nawiązał Związek Walki Zbrojnej. Od tego czasu Polska Organizacja Wojskowa weszła w skład ZWZ. Jednakże już jesienią zerwano z nią kontakty ze względu na podejrzenia, iż PAW współpracuje z Abwehrą. Podejrzenia te nie były bezpodstawne.

Jako komentatorzy występują historycy: dr Sławomir Poleszak (IPN O/Lublin), dr hab. Rafał Wnuk (KUL, Muzeum II Wojny Światowej).
Scenariusz filmu: Tadeusz Doroszuk i Adam Sikorski. Reżyseria: Adam Sikorski. Rok produkcji: 2009. Czas: 27.30 min.

z chomika: bombadilwlocie

zachomikowany

175,1 MB
8 lip 16 15:49

Z archiwum IPN - W Drodze Do Ojczyzny... (2008) (2 7m31s).avi

Film opowiada o trwającej od lipca 1944 roku akcji ewakuacyjnej żołnierzy Armii Krajowej z Okręgu Wileńskiego i Nowogródzkiego do Polski. Po zajęciu tych terenów w lipcu 1944 roku przez wojska Armii Czerwonej dowództwo AK było przekonane, iż należy w dalszym ciągu prowadzić działalność konspiracyjną do momentu ewentualnej konferencji pokojowej, która rozstrzygnęłaby o przynależności tych terenów. Z tego powodu zachęcano polską ludność do pozostania. Powolny odpływ konspiratorów trwał jednak już od lipca 1944 r. Starano się hamować ten odpływ i zezwalano jedynie na przejście granicy ludziom spalonym i ściganym przez NKWD. Jednak już latem 1945 r. dowództwo AK Okręgu Nowogródzkiego i Wileńskiego zdało sobie sprawę, że losy tych terenów zostały przesądzone i wydało rozkaz nakazujący ewakuację żołnierzom i zezwalający miejscowej ludności na wyjazd do Polski. Część partyzantów wyjechała w transportach PUR, natomiast ci, którzy byli zdekonspirowani, musieli przedzierać się przez granicę. Ważną rolę w pomocy tym oddziałom odegrał Białostocki Okręg AK. Jednak przez pilnie strzeżoną granicy nie wszystkim żołnierzom udało sie przebić i ginęli w drodze do ojczyzny.

Jako komentatorzy występują historycy z Instytutu Pamięci Narodowej: w Lublinie dr Rafał Wnuk oraz w Warszawie dr Tomasz Łabuszewski, Kazimierz Krajewski
Scenariusz filmu: Tadeusz Doroszuk i Adam Sikorski. Reżyseria: Adam Sikorski. Rok produkcji: 2008. Czas: 27.30 min

zachomikowany

84,2 MB
8 lip 16 15:49

Z archiwum IPN - ''Orlik'' (2006) (22m56s).avi

Obraz bohaterskiej walki majora Mariana Bernaciaka ps. „Orlik”, jednego z najaktywniejszych dowódców powojennej partyzantki AK-WiN, operującego głównie na terenie rodzinnej Ziemi Puławskiej. Jego głośną akcją było opanowanie więzienia UB w Puławach 24 kwietnia 1945 r. (uwolniono 107 więźniów). 24 maja 1945 r., w rejonie wsi Las Stocki, oddział „Orlika” stoczył największą powojenną bitwę podziemia niepodległościowego, zadając dotkliwe straty siłom sowieckiego NKWD. 27 lipca 1945 r. , na stacji kolejowej Bąkowiec k. Dęblina, partyzanci „Orlika” uwolnili 136 więźniów z transportu wiezionego do Wronek. Major „Orlik” zginął w walce 24 czerwca 1946 r., pod wsią Trojanów. Wśród występujących w filmie podkomendnych „Orlika” nie zabrakło znanego historyka i publicysty tematyki AK-owskiej - Jerzego Ślaskiego. Film prezentuje unikalne materiały NKWD, dokumentujące zwalczanie przez siły sowieckie polskiej partyzantki.

Jako komentatorzy wydarzeń występują pracownicy lubelskiego IPN: dr Rafał Wnuk, dr Sławomir Poleszak i Leszek Pietrzak.
Scenariusz filmu: Tadeusz Doroszuk i Adam Sikorski. Realizacja: Adam Sikorski. Produkcja: TVP S.A. Oddział w Lublinie przy współpracy IPN Oddział w Lublinie. Rok produkcji: 2006. Czas: 23 min.

zachomikowany

231,9 MB
8 lip 16 15:49

Z archiwum IPN - Wrzesień 1939 na Lubelszczyżnie ( 2009) (27m44s).avi

Film przypomina dramatyczne wydarzenia września 1939 r. rozgrywające się na Lubelszczyźnie. Działania zbrojne nie miały strategicznego znaczenia w tym regionie. Przy końcu kampanii Lubelszczyzna stała się wielkim polem bitewnym. Niemcy dopiero w połowie września wkroczyły na Lubelszczyznę, jednak już od początku wojny wiele miast w województwie ucierpiało na skutek niemieckich nalotów. Między innymi małe miasteczko Frampol, które 13 września stało się celem nalotu ćwiczebnego Luftwaffe. To tu doszło do ostatniej wielkiej bitwy września pod Tomaszowem Lubelskim. W dniach 17-20 września i 22-27 września Armie „Lublin” i „Kraków” a następnie wojska Frontu Północnego utworzone z Armii Modlin poniosły klęskę w walkach z Niemcami. Ponadto doszło do walk z wkraczającą Armią Czerwoną. 1 października 1939 r. pod Wytycznemu oddziały Korpusu Ochrony Pogranicza stoczyły bój, po czym dowódca rozwiązał grupę i zarządził odwrót.

Jako komentatorzy występują historycy z IPN w Lublinie: Michał Durakiewicz, dr Sławomir Poleszak, Mariusz Zajączkowski.
Scenariusz filmu: Tadeusz Doroszuk i Adam Sikorski. Reżyseria: Adam Sikorski. Rok produkcji: 2009. Czas: 27.47 min.

zachomikowany

231,5 MB
8 lip 16 15:49

Z archiwum IPN - ''Karaś'' (2009) (27m43s).avi

Film opowiada historię działalności konspiracyjnej Tadeusza Westfala „Karasia” w Okręgu Białostockim ZWZ-AK. Urodził się 8 IV 1915 r. w Wielkopolsce. Jako pilot w czasie kampanii wrześniowej walczył w 32 eskadrze rozpoznawczej wchodzącej w skład Armii Łódź. Odniósł poważne obrażenia w czasie walk w pierwszych dniach września. W grudniu 1939 r. związał się na Białostocczyźnie z konspiracyjną organizacją Bataliony Śmierci Strzelców Kresowych. Następnie w strukturach AK porucznik „Karaś” zorganizował najlepiej funkcjonujący na Białostocczyźnie Kedyw na terenie powiatu Wysokie Mazowieckie. Zginął 8 VII 1944 r. w potyczce, najprawdopodobniej z rąk własowców. Choć pojawiają się opinie, że w jego śmierć zamieszane były miejscowe osoby.

Jako komentatorzy występują historycy: dr Sławomir Poleszak (IPN O/Lublin) oraz Piotr Łapiński (IPN O/Białystok).
Scenariusz filmu: Tadeusz Doroszuk i Adam Sikorski. Reżyseria: Adam Sikorski. Rok produkcji: 2009. Czas: 27.45 min.

z chomika: bombadilwlocie

zachomikowany

231,5 MB
8 lip 16 15:49

Z archiwum IPN - ''Lufa'' (2009) (27m51s).avi

Niewątpliwie jednym z najlepszych oddziałów polskiego podziemia niepodległościowego była V Brygada Wileńska mjr. Zygmunta Szendzielarza „Łupaszki”. Do jego najbardziej zaufanych podkomendnych należał między innymi Henryk Wieliczko ps. „Lufa”, który po odtworzeniu wiosną 1945 r. V Brygady Wileńskiej na Białostocczyźnie, został mianowany zastępcą dowódcy 4 szwadronu. Film ten to historia jednego z nielicznych konspiratorów, którzy po amnestii 1947 r. kontynuowali działalność, mimo iż większość członków szwadronu zdecydowała się ją zakończyć. Finał jego działalności w konspiracji był jednak tragiczny. W wyniku zdrady żołnierza Brygady w 1948 r. został aresztowany przez UB na dworcu PKP w Siedlcach, a 14 marca 1949 r. na Zamku w Lublinie został rozstrzelany.

Jako komentator występuje historyk dr Tomasz Łabuszewski z Oddziałowego Biura Edukacji Publicznej w Warszawie.
Scenariusz filmu: Tadeusz Doroszuk i Adam Sikorski. Reżyseria: Adam Sikorski. Rok produkcji: 2009. Czas: 27.56 min.

z chomika: bombadilwlocie

zachomikowany

231,4 MB
8 lip 16 15:49

Z archiwum IPN - Major ''Żegota'' (2010) (27m38s).avi

Witalis Brzeski ps. Żegota to jeden z wielu działaczy polskiego podziemia niepodległościowego, którego życiorys ukazuje jak bardzo złożone i skomplikowane były losy tych konspiratorów, którzy swoją patriotyczną działalność rozpoczynali jeszcze w 1939 r. Działalność ta prowadzona była bowiem w warunkach okupacji sowieckiej, po roku 41 w warunkach okupacji niemieckiej, a od lata 1944 przeciwko zniewoleniu komunistycznemu tak sowieckiemu jak i rodzimemu. Witalis Brzeski urodził się w 1894 r. w Białej Cerkwi na ziemi kijowskiej. Studiował na Imperatorskim Uniwersytecie Św. Włodzimierza w Kijowie. Po wybuchu I wojny światowej został powołany do służby w armii rosyjskiej. W grudniu 1917 r. otrzymał urlop i wyjechał do Kijowa. Nie wrócił już w szeregi rosyjskiej armii. W Kijowie nawiązał bowiem kontakt z formującymi się jednostkami 3 Korpusu Polskiego, w którym służył aż do czasu jego rozwiązania. W końcu 1919 r. przedostał się na tereny opanowane przez jednostki Wojska Polskiego, do którego przyłączył się ochotniczo w lutym 1920 r. W latach 1923 - 39 służył w Małopolskiej Straży Celnej, przemianowanej potem na Straż Graniczną. Wiosną 1939 r. przeniesiono go służbowo na Suwalszczyznę gdzie został kwatermistrzem Obwodu Straży Granicznej Suwałki. To tu na Suwalszczyźnie, po wybuchu II wojny światowej - rozpoczęła się konspiracyjna działalność Witalisa Brzeskiego, która zaważyła jego późniejszych losach. Wiosną 1940 r. Brzeski nawiązał kontakt z tworzącymi się wówczas na terenie Suwalszczyzny jednostkami Związku Walki Zbrojnej. Jesienią 1941 r. był jednym ze współorganizatorów sieci ZWZ na terenie powiatu sokółkowskiego. W lipcu 1942 r. otrzymał nominację na szefa Oddziału 2 Komendy AK Białystok. Zajmował się odtąd całokształtem działalności wywiadowczej i kontrwywiadowczej na terenie byłego województwa białostockiego. Zatrzymany w listopadzie 1944 r. przez jednostkę sowieckiego kontrwywiadu wojskowego został przewieziony do Białegostoku, a następnie deportowany w głąb Związku Radzieckiego. Trafił do obozu w Stalinogorsku, gdzie przebywał do końca 1945 r. Zwolniony ze względu na zły stan zdrowia, powrócił do Polski, gdzie ponownie włączył się w nurt działalności konspiracyjnej najpierw jako zastępca, potem jako prezes Okręgu WIN Białystok. Działał w tej organizacji aż do czasu jej ujawnienia w lutym 1949 r. Major Żegota zmarł w grudniu 1979 r. w Olsztynie. Za całokształt działalności konspiracyjnej został odznaczony orderem Virtuti Militari V klasy, Krzyżem Walecznych oraz Złotym i Srebrnym Krzyżem Zasługi z Mieczami.

Jako komentatorzy występują historycy: dr Sławomir Poleszak (IPN O/Lublin) oraz Piotr Łapiński (IPN O/Białystok).
Scenariusz filmu: Tadeusz Doroszuk i Adam Sikorski. Reżyseria: Adam Sikorski. Rok produkcji: 2010. Czas: Czas: 27.40 min.

z chomika: bombadilwlocie

zachomikowany

230,1 MB
8 lip 16 15:49

Z archiwum IPN - W sieci (2009) (27m54s).avi

Film opowiada historię siatek wywiadowczych Zrzeszenia WiN na terenie Warszawy. Jedną z nich była siatka o kryptonimie „Stocznia”, której szefem była Halina Sosnowska ps. „X”. Kierowana przez nią siatka zajmowała się zbieraniem informacji z bardzo różnych dziedzin. Swym zasięgiem obejmowała kilka województw, a nawet posiadała delegatury za linią Curzona. Jak na ówczesne warunki funkcjonowała dość długo, bo od lutego do października 1946 r. Historia siatek wywiadowczych na terenie Warszawy łączy się nierozerwalnie z dwiema osobami: Władysławem Jedlińskim ps. „Marta” i Ryszardem Widelskim ps. „Irydion”. Ten ostatni aresztowany został przez MBP w lutym 1946 r. i zamordowany w więzieniu śledczym UB zimą 1949 r. Z kolei Władysław Jedliński, członek IV ZG WiN, wymykał się aparatowi bezpieczeństwa aż do 14 VII 1948 r. Po aresztowaniu rozpoczął z bezpieką grę o własne życie. Na przesłuchaniach podawał fikcyjne informacji na temat nieistniejących współpracowników. Śledczych natomiast przekonywał o istnieniu silnej struktury wywiadowczej oplatającej cały kraj. Dzięki temu do procesu doszło dopiero w lipcu 1955 r., w wyniku którego skazano go na 15 lat więzienia, z którego po 2 latach wyszedł.

Komentatorzy: dr Tomasz Łabuszewski (IPN O/Warszawa), Kazimierz Krajewski (IPN O/Warszawa).
Scenariusz filmu: Tadeusz Doroszuk i Adam Sikorski. Reżyseria: Adam Sikorski. Rok produkcji: 2009. Czas: 28.00 min.

zachomikowany

232,4 MB
8 lip 16 15:49

Z archiwum IPN - ''Jeż'' (2010) (27m38s).avi

Bohaterem filmu jest Zacheusz Nowowiejski, nauczyciel z okolic Mławy. Przed wojną rozpoczął pracę w wiejskiej szkółce, ale rychło jako rezerwista musiał ruszyć na front. Gdy powrócił, tereny, na których mieszkał włączone zostały bezpośrednio do Rzeszy. Nowowiejski przeszedł do konspiracji pracując dla wywiadu AK, a potem do oddziału partyzanckiego. Gdy Niemcy odeszli, znów próbował zacząć uczyć dzieci. Wkrótce jednak jego dawni towarzysze broni stali się ofiarami bezpieki i NKWD. Czarę goryczy przepełniła zbrodnia dokonana na spokojnym sąsiedzie „Jeża” i jego 3-letnim synku. Wówczas ten zmobilizował ponownie swój oddział i uderzył na więzienie UB w Mławie. Uwolnił wszystkich aresztowanych i na powrót rozpoczął życie partyzanta. Zginął od własnej kuli, osaczony przez komunistów w gospodarstwie ojca. Do dziś została po nim piękna pamięć. O Zacheuszu Nowowiejskim w filmie mówią naukowcy z IPN, jego brat i towarzysze broni.

Jako komentatorzy występują historycy: dr Tomasz Łabuszewski (IPN O/Warszawa), Kazimierz Krajewski (IPN O/Warszawa).
Scenariusz filmu: Tadeusz Doroszuk i Adam Sikorski. Reżyseria: Adam Sikorski. Rok produkcji: 2010. Czas: Czas: 27.40 min.

z chomika: bombadilwlocie

zachomikowany

125,0 MB
8 lip 16 15:49

Z archiwum IPN - ''Grom'' (2009) (27m48s).wmv

Historia porucznika Józefa Borowskiego „Groma” to opowieść o żołnierzu konspiratorze, którego niepodległościowa działalność została brutalnie przerwana bezsensowną śmiercią, którą śmiało można określić mianem śmierci bratobójczej. Józef Borowski całą okupację spędził w oflagu, gdyż do niewoli niemieckiej dostał się podczas walk wrześniowych. W styczniu 1945 r. podczas ewakuacji obozu Borowski został uwolniony przez nacierające oddziały Armii Czerwonej. Wówczas postanowił powrócić w rodzinne strony. Sytuacja, którą zastał na terenach administrowanych przez instalujące się wówczas polskie władze komunistyczne i sowiecką administrację wojskową skłoniła go do podjęcia decyzji o wstąpieniu w szeregi konspiracji. W maju 45 r. dołączył więc do tworzonego wówczas zgrupowania partyzanckiego rejonu białostockiego o kryptonimie „Piotrków”, dowodzonego przez por. Hieronima Piotrowskiego JURA. Wówczas otrzymał pseudonim „Grom” oraz dowództwo jednego z oddziałów samoobrony. Później na bazie tego oddziału powstała I Kompania 42 Pułku Piechoty Armii Krajowej zgrupowania Piotrków. W czerwcu 45 r. Kompania liczyła około stu partyzantów, a jej działalność koncentrowała się na działaniach samoobronnych wymierzonych przeciwko rozwijającym się siłom aparatu bezpieczeństwa. W rzeczywistości na całym obszarze tzw. Polski Lubelskiej istniał wtedy swoisty stan dwuwładzy – miasta wojewódzkie i powiatowe pozostawały pod wpływem władzy komunistów, natomiast w terenie rządziły oddziały podziemia niepodległościowego. Józef Borowski GROM został zastrzelony z broni maszynowej, 19.06.1945 r. w leśniczówce Stary Majdan. Niejasne okoliczności śmierci Groma dały asumpt jego towarzyszom broni do podejrzeń, że w tę śmierć zamieszana była bezpieka. Wskazywano nawet oficera AK, który ujawnił się we wrześniu 1945 r. i który miał dokonać zabójstwa. Prawda okazała się o wiele mniej skomplikowana, choć nie mniej tragiczna. Dowódca I Kompani 43 Pułku Piechoty AK zginął z rąk swoich podkomendnych, wydalonych przez niego kilka dni wcześniej z oddziału z powodu problemów z dyscypliną. Pochowano go na cmentarzu parafialnym w Supraślu, a postawienie mu nagrobka było możliwe dopiero po odzyskaniu przez Polskę pełnej suwerenności, po roku 1989.

Jako komentatorzy występują historycy: dr Sławomir Poleszak (IPN O/Lublin) oraz Piotr Łapiński (IPN O/Białystok).
Scenariusz filmu: Tadeusz Doroszuk i Adam Sikorski. Reżyseria: Adam Sikorski. Rok produkcji: 2009. Czas: 27.48 min.

zachomikowany

123,5 MB
8 lip 16 15:49

Z archiwum IPN - Ślady zbrodni (2009) (27m23s).wmv

Budynek Komendy Policji w Płocku to jedno z najstraszniejszych i najtragiczniejszych miejsc w tym rejonie. To tu od 1941 roku znajdowała się siedziba płockiego gestapo, przekształcona w styczniu 1945 r. w siedzibę NKWD, a następnie Urzędu Bezpieczeństwa. Tu przetrzymywano, przesłuchiwano i mordowano żołnierzy antykomunistycznego podziemia zbrojnego. Na sąsiadującym z budynkiem podwórku wykonywano egzekucje, a także zwożono ciała partyzantów zamordowanych w różnych obławach, które na tym właśnie podwórku grzebano. Z tym miejscem wiąże się wiele tragicznych ludzkich historii. Są to opowieści o łamaniu bohaterów narodowych dające świadectwo czasu kiedy aresztowano i likwidowano ludzi za to, że byli patriotami. Kilka historii związanych z tym miejscem zechcemy w najbliższym wydaniu programu opowiedzieć. Lata 1945-47 to okres działalności na terenie powiatu płockiego różnych struktur Armii Krajowej. Jednym z żołnierzy AK był Jan Bolesław Jaroszewski, ps. „Zawieja”, który na tym terenie zorganizował oddział ROAKu. Oddział ten przeprowadził kilka akcji zbrojnych rozbijania posterunków MO i UB. Wpadka nastąpiła przypadkowo. Wóz przewożący zdobytą broń wjechał w samochody UB, które wracały z obławy na tym terenie. Ludzi „Zawiei” aresztowano. Poddani torturom ujawnili miejsce zamieszkania kolegów w wyniku czego praktycznie cały oddział aresztowano, a następnie zamordowano. Dowódca oddziału – Jan Bolesław Jaroszewski został powieszony w piwnicach budynku UB przerobionych na cele. Kolejna tragedia związana z tym miejscem historia Adama Wojciechowskiego, żołnierza AK zawiązanego po wojnie z Ruchem Oporu Armii Krajowej. Aresztowany i więziony w piwnicach budynku pewnego dnia dostał – jak mu się wówczas zdawało – szansę ucieczki. Jeden ze strażników otworzył drzwi celi i pozwolił mu uciec. Wojciechowski wybiegł przez piwnicę na podwórko, gdzie został zagryziony przez czekające tam już na niego psy. Była to niezwykle perfidna gra ze strony UB przeciwko temu człowiekowi. Kompleks piwnic służących w latach ’40 i ’50 za cele więzienne został częściowo przebudowany. Zamurowano wejścia do niektórych pomieszczeń. Ślady przebudowy widoczne są gołym okiem. My zechcemy do nich zajrzeć w poszukiwaniu śladów zbrodni, zwłaszcza zachowanych na ścianach napisów, które ktoś tak skrupulatnie chciał ukryć. Być może uda nam się odsłonić kolejne tragiczne tajemnice skrywane latami przez ten budynek.

Jako komentator występuje historyk: Jacek Pawłowicz (IPN O/Warszawa).
Scenariusz filmu: Tadeusz Doroszuk i Adam Sikorski. Reżyseria: Adam Sikorski. Rok produkcji: 2009. Czas: 27.26 min.

zachomikowany

123,5 MB
8 lip 16 15:49

Z archiwum IPN - Ks. Jan Trojnar (2009) (27m41s).wmv

14 marca 1946 r. w budynku parafii Pętkowice został zamordowany proboszcz ks. Jan Trojnar. Okoliczności tego mordu nie zostały wyjaśnione do tej pory. Nasuwa się pytanie czy za jego śmierć odpowiada zwykła banda rabunkowa, funkcjonariusze UB czy może jeszcze ktoś inny ? Mimo upływu ponad sześćdziesięciu lat ta zagadka pozostaje niewyjaśniona. Ks. Jan Trojnar pochodził z bardzo biednej podrzeszowskiej wsi. Pod koniec okupacji niemieckiej, w 1945 r. został oddelegowany na stanowisko proboszcza w parafii Pętkowice. W czasie swojej krótkiej, bo niespełna rocznej, pracy duszpasterskiej w tej parafii zjednał sobie sympatię społeczności katolickiej jako że dla parafian był przystępny i chętnie się do nich zbliżał, a także dużo pracował fizycznie – nie tyle jako ksiądz ile jako dobry gospodarz. W rozmowach bywał być może za szczery, a gwarą chłopską posługiwał się nawet w kazaniach, co zapewne mogło niektórych razić. W czasie blisko rocznej pracy proboszcza bywał tu wielokrotnie okradany, obrzucany kamieniami i wreszcie bestialsko zamordowany po dwugodzinnych torturach fizycznych i moralnych. Śledztwo bezpieki w tej sprawie oczywiście prowadzi donikąd. Urząd Bezpieczeństwa nie kwapił się zbytnio z ustaleniem sprawców tego mordu. Dopiero tydzień po zabójstwie na miejscu zbrodni pojawił się patrol MO i pracownicy UB. Postawiono hipotezę o napadzie rabunkowym dokonanym przez partyzantów Armii Ludowej. Wszyscy wiedzieli jednak, że okoliczności tej śmierci są tuszowane. Relacje świadków wskazują na zupełnie inny trop... W okresie powojennym na terenie Pętkowic funkcjonowały dwa kościoły – rzymsko-katolicki i narodowy. Konflikt dwóch wyznań był tu szczególnie mocny przed wojną, zaś po jej zakończeniu został wzmocniony, gdyż władze komunistyczne zaczęły popierać hodurowców, skutecznie wbijając klin pomiędzy społeczność rzymsko- i polsko-katolicką. Śmierć księdza Trojnara – zaplanowana przez hodurowców i zaaprobowana przez bezpiekę - miała doprowadzić do rozbicia parafii rzymsko-katolickiej na tym terenie, a poprzez swoje okrucieństwo odstraszyć ewentualnych następców proboszcza. Każdy aż nadto to rozumiał...

Jako komentator występuje historyk: Grzegorz Sado.
Scenariusz filmu: Tadeusz Doroszuk i Adam Sikorski. Reżyseria: Adam Sikorski. Rok produkcji: 2009. Czas: 27.42 min.

zachomikowany

111,3 MB
8 lip 16 15:49

Z archiwum IPN - Wołyń w pożodze (2007) (24m46s).wmv

Film próbuje odpowiedzieć na pytanie o przyczynę tragicznych losów ludności polskiej na Wołyniu, która została wymordowana przez UPA. W wyniku zapoczątkowanych w lutym 1943 roku akcji UPA zginęło od ok. 40–60 tys. Polaków. Masowe mordy rozpoczęły się 9 lutego 1943 r. od ataku na polską wioskę Paroślę. Najgłośniejszym napadem była likwidacja polskiej osady Janowa Dolina, gdzie w Wielki Piątek sotnia UPA wymordowała mieszkańców. Polscy i ukraińscy historycy spierają się, czy celem UPA było pod groźbą śmierci wysiedlenie ludności polskiej, czy celowa jej eksterminacja.

Jako komentatorzy występują historycy z IPN w Lublinie: dr Sławomir Poleszak, dr Leon Popek, dr Rafał Wnuk oraz ISP PAN: dr hab. Grzegorz Motyka.
Scenariusz filmu: Tadeusz Doroszuk i Adam Sikorski. Reżyseria: Adam Sikorski. Rok realizacji: 2007. Czas: 25 min.

zachomikowany

2,0 MB
8 lip 16 15:49

Z archiwum IPN - W cieniu Porytowego Wzgórza - fra gment 3 (1m3s).wma

zachomikowany

1,9 MB
8 lip 16 15:49

Z archiwum IPN - W cieniu Porytowego Wzgórza - fra gment 2 (1m1s).wma

zachomikowany

1,7 MB
8 lip 16 15:49

Z archiwum IPN - W cieniu Porytowego Wzgórza - fra gment 1 (54s).wma

Wideo w nietypowym kontenerze WMA

zachomikowany

232,5 MB
8 lip 16 15:49

Z archiwum IPN - Andrzej Kiszka (2010) (27m43s).avi

Mówi się o nim jako o najdłużej ukrywającym się żołnierzu AK. Andrzej Kiszka, urodzony w 1922 roku, mieszkał wraz z rodzicami w wiosce Maziarnia, na skraju Lasów Janowskich. Kiszkowie mieli tam gospodarstwo. W 1941 roku wstąpił do Batalionów Chłopskich, ale już po roku przeszedł do Armii Krajowej, miał kontakt również z oddziałem NOW „Ojca Jana”. W 1944 roku na rozkaz przełożonych podjął służbę na Posterunku MO w Hucie Krzeszowskiej, z której zdezerterował po 4 miesiącach w obawie przed aresztowaniem W 1945 roku przyłączył się do partyzanckiego oddziału NOW Józefa Zadzierskiego „Wołyniaka”. W kwietniu 1947 roku Kiszka ujawnił się, korzystając z ustawy amnestyjnej. Jednak już jesienią tego roku o mało nie wpadł w zasadzkę zastawioną na niego przez UB i w obawie przed aresztowaniem zaczął się ukrywać. W 1949 roku przyłączył się do oddziału NZW Adama Kusza „Garbatego”, jednakże już w sierpniu 1950 roku oddział ten został rozbity przez funkcjonariuszy UB. Kiszka przedarł się przez pierścień okrążenia UB KBW i uszedł z życiem. Do listopada 1952 roku był w oddziale NZW Józefa Kłysia „Rejonowego”, następnie ukrywał się samotnie w zbudowanym w lesie bunkrze. Andrzej Kiszka samotnie walczył z reżimem komunistycznym do grudnia 1961 roku. Był jednym z najdłużej działających żołnierzy podziemia niepodległościowego. Aresztowano go wyłącznie dzięki zmuszeniu do współpracy z UB jednego z jego krewnych i następnie zmasowanej łapance w lesie, w którym znajdowała się jego ziemianka. Wyrokiem Sądu Wojewódzkiego w Lublinie z 25 lipca 1962 roku został skazany na karę dożywotniego więzienia. Sąd Najwyższy zmniejszył karę do 15 lat. Więzienną bramę przekroczył 3 sierpnia 1971 roku. Miał zameldować się w MO w miejscu zamieszkania. Po krótkim pobycie w rodzinnej Maziarni przeniósł się pod Szczecin i ożenił z wdową po bracie. Do dziś jednak skazany przez komunistyczny sąd nie został zrehabilitowany. Człowiek, który walczył z niemieckim okupantem, zwalczał komunistyczny reżim totalitarny, cierpiał w katowniach bezpieki - w III RP w świetle prawa nadal jest "reakcyjnym bandytą".

z chomika: bombadilwlocie

zachomikowany

109,4 MB
8 lip 16 15:49

Z archiwum IPN - III Wileńska Brygada NZW (2010) ( 27m49s).wmv

Jest to filmowy dokument o działalności III Wileńskiej Brygady NZW, istniejącej w latach 1945–1946 r., największego oddziału partyzanckiego NZW na Białostocczyźnie, którego dowódcą był kpt. Romuald Rajs „Bury”. Brygada powstała po rozwiązaniu V Wileńskiej Brygady AK mjr. Zygmunta Szendzielarza „Łupaszki”, w której kpt. Rajs był dowódcą II szwadronu. Po tym fakcie „Bury” nawiązał kontakt z Okręgiem Białystok NZW i został mianowany szefem PAS. Kadrę brygady tworzyli w większości żołnierze pochodzący z Wileńszczyzny. Brygada prowadziła znaczną aktywność bojową. Na swoim koncie, poza akcjami na posterunki MO, miała kilka potyczek z grupami operacyjnymi. Poważnym ciosem dla brygady było starcie z wojskami KBW w dniu 30 kwietnia 1946 r. W wyniku walk poległo 25 jej żołnierzy, a 12 dostało się do niewoli. Ostatecznie we wrześniu 1946 r. brygada została zdemobilizowana. Dopiero w końcu 1948 r. UB zatrzymało dowódcę – Romualda Rajsa i jego zastępcę por. Kazimierza Chmielowskiego „Rekina”. Proces przed WSR w Białymstoku zakończył się ostatecznie wymierzeniem kary śmierci. Cień na działalność brygady rzuca fakt, że pośród wielu akcji wymierzonych w aparat terroru oddział w lutym 1946 r. przeprowadził pacyfikację wsi białoruskich.

Jako komentatorzy występują historycy: dr Sławomir Poleszak (IPN O/Lublin) oraz Piotr Łapiński (IPN O/Białystok).
Scenariusz filmu: Tadeusz Doroszuk i Adam Sikorski. Reżyseria: Adam Sikorski. Rok produkcji: 2010. Czas: 27.51 min.

zachomikowany

« poprzednia stronanastępna strona »