2014.08.11-24. Poszukiwania na zamku Diabła Warszyckiego w Dankowie

Zamek bastionowy z XV/XVII wieku, obecnie w ruinie. Prawdopodobnie pierwszy murowany zamek powstał w XV wieku w miejscu wcześniejszego drewnianego gródka na prawym brzegu Liswarty, a w XVI wieku przebudowano go na rezydencję szlachecką, wznosząc też w pobliżu kościół. W 1607 roku podczas Rokoszu Zebrzydowskiego w zamku przebywał przez trzy miesiące król Zygmunt III Waza. Po roku 1632 zamek i kościół został otoczony nowoczesnymi fortyfikacjami bastionowymi przez Stanisława Warszyckiego, późniejszego kasztelana krakowskiego. Zamek ten nie był zajęty przez Szwedów w czasie Potopu. W 1657 roku przebywał na zamku król Jan Kazimierz Waza. W XVIII wieku przeszedł w ręce Pociejów, a potem Wesslów. W 1756 r. zamek był jeszcze zamieszkały, lecz w 1767 r. prawie całkowicie spłonął od pioruna, w związku z czym został opuszczony.

W 1823 roku zamek był już opisywany jako ruina. W 2 połowie XIX wieku miejscowy ksiądz rozebrał prawie cały zamek. Do dzisiaj przetrwały jedynie wały ziemne oblicowane murem, prostokątna ruina budynku z kamienia (koło kościoła) nazywanego "Domem kasztelanowej", pozostałości fos, ruina bramy, owalny ślad ziemny w południowo-wschodniej części majdanu (mogła tu stać samotna wieża) oraz część muru od strony północno-wschodniej z przejściem pod wałami. Do tej pory nie wiadomo, w którym dokładnie miejscu znajdował się wcześniejszy zamek gotycko-renesansowy.

Stanisław Warszycki (1599-1681) – kasztelan krakowski

Stanisław Warszycki herbu Abdank (ur. 1599, zm. 1681) – właściciel dóbr Sencygniowa, pan na Dankowie, senator i wojewoda mazowiecki (1630–1651), kasztelan krakowski od 1651, miecznik łęczycki i wojewoda sandomierski, marszałek Trybunału Głównego Koronnego w 1662 roku, starosta piotrkowski.

Syn Andrzeja Warszyckiego herbu Abdank, podkomorzego sieradzkiego, i Katarzyny z Rokszyckich. Warszycki zdobył wykształcenie w Padwie. Za czasów panowania króla Zygmunta III Wazy został senatorem. Od roku 1630 był wojewodą mazowieckim.

W dniu 22 czerwca 1632 roku ożenił się z dobiegająca trzydziestki Heleną, córką Wiśniowieckiego, dzięki której jego majątek wzrósł o Pilicę, Mrzygłód, Kazimierzę i 39 wsi, co znacznie powiększyło jego pozycję majątkową.

Był elektorem Władysława IV Wazy z ziemi czerskiej w 1632 roku. Był elektorem Jana II Kazimierza w 1648 roku z ziemi czerskiej.

Był deputatem świeckim na Trybunał Główny Koronny z ziemi wieluńskiej w 1639/1640 roku.

W 1650 ufortyfikował swoją wieś Danków: otoczył ją wałami i murami z bastionami oraz zbudował fosy napełnione wodą z pobliskiej Liswarty, w wyniku czego nawet Szwedzi nie mogli zdobyć tej twierdzy podczas Potopu. Podobne prace fortyfikacyjne przeprowadził na zamku w Pilicy około 1650 roku.

Gdy w czasie "potopu" Szwedzi zajęli należącą do Warszyckiego twierdzę bastionową w Pilicy i osadzili w nim załogę pod dowództwem Lindorna, Warszycki odzyskał zamek. Potem również odpędził Szwedów spod Dankowa oraz wyparł załogę szwedzką z zamku w Krzepicach. Uczestniczył również w obronie oblężonej Jasnej Góry, dla której m.in. dostarczył 12 dział i stado bydła. Warszycki walczył ze Szwedami głównie w Księstwie Siewierskim. Wykorzystał to oberlejtnant i arianin Orzechowski, który zaatakował dobra Warszyckiego. Zaciężni żołdacy Orzechowskiego pokonali kasztelana, za co Warszycki pozwał Orzechowskiego przed trybunał, który skazał buntownika na karę śmierci. Orzechowski próbował wpłynąć na decyzję trybunału poprzez uruchomienie swoich wpływów u króla i królowej. Warszycki chciał odstąpić od domagania się wykonania wyroku tylko wówczas, gdy Orzechowski wyrzeknie się arianizmu. Skazany nie zgodził się jednak na tą propozycję, i został rozstrzelany na zamku.

Warszycki na zamku w Dankowie gościł m.in. króla Jana Kazimierza, królową Marię Ludwikę, Stefana Czarnieckiego i senatorów.

W czasie gdy miał miejsce Rokosz Lubomirskiego opowiedział się przeciwko królowi Janowi Kazimierzowi. Był jednym z dowódców sandomierskiego pospolitego ruszenia, wodzem szlachty krakowskiej w bitwie pod Mątwami w roku 1666, gdzie dowodzone przez niego oddziały w składzie wojsk księcia Lubomirskiego pobiły w polu wojska królewskie Jana Kazimierza. Był członkiem konfederacji gołąbskiej w 1672 roku.

Po abdykacji Jana II Kazimierza w 1668 roku, popierał kandydaturę do polskiej korony palatyna reńskiego Filipa Wilhelma. Był elektorem Michała Korybuta Wiśniowieckiego w 1669 roku z województwa krakowskiego. Elektor Jana III Sobieskiego z województwa krakowskiego w 1674 roku[9].

W 1669 roku nabył od Mikołaja Firleja za dopłatą 267 tys. zł wsie i dominia Ogrodzieniec, Bydlin, Włodowice, Kromołów, Zawiercie, wraz z górami srebrnymi obok Olkusza. Warszycki po uzyskaniu zamku Ogrodzieniec częściowo odbudował go (w latach 1669-1680) ze zniszczeń po Potopie Szwedzkim, podobnie jak miasta i wsie należące do jego posiadłości. W swych majątkach zakładał stawy, kanały, rozwijał w swych włościach tkactwo, garncarstwo, budował cegielnie i popierał handel. Prowadzono przeciwko niemu dużo spraw kryminalnych, m.in. o zabójstwo szlachcianki Magdaleny Konopańskiej. Gdy zachorował, z Radomia przeniesiono go na noszach do Pilicy.

Dzięki staraniom Stanisława Warszyckiego, dobra ogrodzienieckie zostały zespolone z włościami Warszyckich. W rękach rodziny pozostały do 1697.

Epitafia Warszyckiego i jego żony znajdują się na Jasnej Górze. Była to jedyna kobieta pochowana w klasztorze na ścianie bazylikowej.

Bogactwa zgromadzone w piwnicach zamku w Dankowie powodowały, że Warszycki miał również wielu zazdrosnych przeciwników, którzy uważali, że twierdzę zbudował przy pomocy diabła i za życia został przez niego porwany do piekła.

W kulturze ludowej Warszycki był uosobienie diabła. Krąży o nim taka oto legenda:

Stanisław Warszycki, był człowiekiem zamożnym , ale złego charakteru. Srogi i nielitościwy był zarówno dla służby jak i dla swoich kolejnych żon. Jedną ponoć za niewierność żywcem zamurował i wysadził tę część zamku, inną chłostał publicznie. Dopóki... nie spotkał swojej Heleny i nie został pantoflarzem. Jednak na starość co złe, to wróciło. Obiecawszy swej córce Barbarze część swego ogromnego majątku jako posag, nie podarował jej nic. Bo chciwy był. Podobno do dziś pilnuje swoich skarbów, których dotąd nikt nie odnalazł. Podczas księżycowych nocy pojawia się pod postacią czarnego psa, obwiązanego brzęczącym łańcuchem, pilnującego dostępu do swoich kosztowności.
źródło wikipedia.org

okiem Archeo	okiem Artura	okiem Bombla
Okiem ekipy Fresza	okiem Gaywera	Okiem Jarka Sobkowskiego
okiem JMSa	okiem Juliana	okiem Krzyśka 1
okiem Natana	okiem resty'ego	okiem Vana
okiem Zbyszka

• Pobierz folder
• Zachomikuj folder