Jerzy Skarżyński (ur. 16 grudnia 1924 w Krakowie, zm. 7 stycznia 2004 w Krakowie) – polski malarz, scenograf teatralny i filmowy, autor ilustracji do książek, pedagog.
Życiorys
Studia rozpoczął w 1941 w Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie (w czasie okupacji niemieckiej nosiła nazwę Kunstgewerbeschule) oraz na Wydziale Architektury Politechniki Krakowskiej. Obie uczelnie ukończył w 1948. W latach 1948-1958 pracował jako scenograf w Teatrze Lalki i Aktora Groteska w Krakowie, a od 1958 w krakowskim Teatrze Starym. Od 1970 był pedagogiem na krakowskiej ASP, docentem Podyplomowego Studium Scenografii.
Postaci artysty poświęcona jest książka Jerzy Skarżyński. Chwile z życia malarza i scenografa (wyd. 2004), napisana na podstawie rozmów przeprowadzonych przez Katarzynę Filimoniuk.
Dorobek artystyczny
Malarstwo
Należał do II Grupy Krakowskiej, formacji młodych artystów skupionych wokół Tadeusza Kantora. Obrazy Jerzego Skarżyńskiego znajdują się m.in. w posiadaniu Muzeum Narodowego w Krakowie.
Brał udział w wielu wystawach zbiorowych, miał też wystawy indywidualne scenografii (Kraków 1974, Szczecin 1975, Opole 1976, Zamość 1979, Sztokholm 1978).
Teatr
Jest autorem lub współautorem (z żoną Lidią) projektów scenografii teatralnych do licznych przedstawień, m.in. Kain (1960), Cichy Don (1964), Tango (1965), Mizantrop (1966), Fantazy (1967), Diabły z Loudun (Niemcy, 1969), Wizyta starszej pani (Amsterdam, 1970), Proces (1973), Hamlet (1975 i 1981), Bal maskowy (1977), Titus (Sztokholm, 1978), Oresteja (1982). Współpracował na scenie m.in. z Konradem Swinarskim, Zygmuntem Hübnerem i Jerzym Jarockim.
Film
Skarżyński stworzył scenografię i kostiumy do dziesięciu filmów fabularnych. Są to: Wspólny pokój, Rozstanie, Złoto, Rękopis znaleziony w Saragossie, Szyfry, Lalka, Sanatorium pod Klepsydrą – wszystkie w reżyserii Wojciecha Jerzego Hasa, a także Historia żółtej ciżemki w reż. Sylwestra Chęcińskiego, Zacne grzechy w reż. Mieczysława Waśkowskiego i Ostatni liść w reż. Barbary Sass-Zdort.
Ilustracje, plakaty, komiks
Jest twórcą ogromnej ilości ilustracji książkowych, a także ilustracji prasowych. Współpracował z tygodnikiem Przekrój.
Projektował plakaty filmowe, teatralne i kabaretowe, a także okazjonalne, np. na I Festiwal Muzyki Jazzowej w Sopocie w 1956. Na podstawie scenariusza Tadeusza Kwiatkowskiego stworzył 6-zeszytowy komiks "Janosik".
Nagrody i odznaczenia
Na 1. Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdańsku w 1974 Jerzy Skarżyński otrzymał nagrodę za scenografię do filmu Sanatorium pod Klepsydrą (współautorem scenografii jest Andrzej Płocki).
Był członkiem polskich i międzynarodowych stowarzyszeń artystycznych, laureatem nagrody miasta Krakowa (1975), nagrody resortowej I stopnia (1977), a także nagrody Ministra Kultury i Sztuki w dziedzinie sztuk plastycznych w zakresie scenografii i malarstwa (1998).
"W uznaniu wybitnych zasług dla kultury polskiej, za osiągnięcia w pracy twórczej" został odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski (2000)[ i Złotym Krzyżem Zasługi.
Scenariusz: Tadeusz Kwiatkowski
Rysunek: Jerzy Skarżyński
Seria: Janosik
Tytuł oryginału: Janosik 06 - Pobili się dwaj górale
Druk: kolor
Liczba stron: 36
Premiera: 1973
Wydawca oryginału: Sport i Turystyka
Inne wyd.: Post 2002 (Wydanie zbiorcze (I-III), cz.1)
To wydanie: Janosik - 3 - Wydanie zbiorcze (IV-VI), cz.2, Post 2002
Murgrabia wypuszcza z lochów pojmanego zbója Bardosa w zamian pomoc w pojmaniu Janosika. Bardos ma jednak na pieńku za Janosikiem i sam postanowił go zabić. Nie pokonał harnasia, ale poważnie go ranił sam spadając ze skały. Osłabionego Janosika, razem z Pyzdrą i Kwiczołem pojmali hajducy. W czasie egzekucji we wsi Janosikowi nie odmówiono przywileju harnasiów, miał zawisnąć na haku, lecz zanim to się stało do wsi przybył goniec z wiadomoącią, że nowy harnaś napadł na zamek i zwie się Wróblik. Mimo to egzekucja się odbyła.
z chomika Poother
Scenariusz: Tadeusz Kwiatkowski
Rysunek: Jerzy Skarżyński
Seria: Janosik
Tytuł oryginału: Janosik 04 - Pobór
Druk: kolor
Liczba stron: 36
Premiera: 1973
Wydawca oryginału: Sport i Turystyka
Inne wyd.: Post 2002 (Wydanie zbiorcze (I-III), cz.1)
To wydanie: Janosik - 3 - Wydanie zbiorcze (IV-VI), cz.2, Post 2002
Murgrabia wyznacza młodych do służby w wojsku cesarskim. Bogaci chłopi mogli się u niego wykupić, więc branka objęła tylko biedotę. Janosik dał chłopom złoto dla murgrabiego, lecz ten wcale nie myślał o zwolnieniu ich od służby. Janosik odebrał mu więc złoto, a z cesarskiego webunku uwalnił biednych chłopów, oddając zamiast nich bogatych. Zbójnicy postaniwili obrabować bogatego pana Kuczera. W dniu ślubu jego córki, Janosik przebrał się za sługę i dobrze polewał panom do kielichów. Gdy wszyscy posnęli, wszedł do komnaty pana i zabrał sakiewki. Na drodze ucieczki stanęła mu młoda para. Po krótkiej utarczce Janosik odszedł bez szwanku, razem z sakiewkami
z chomika Poother
Scenariusz: Tadeusz Kwiatkowski
Rysunek: Jerzy Skarżyński
Seria: Janosik
Tytuł oryginału: Janosik 05 - Porwanie
Druk: kolor
Liczba stron: 36
Premiera: 1973
Wydawca oryginału: Sport i Turystyka
Inne wyd.: Post 2002 (Wydanie zbiorcze (I-III), cz.1)
To wydanie: Janosik - 3 - Wydanie zbiorcze (IV-VI), cz.2, Post 2002
W czasie jednego z częstych objazdów swoich ziem, hrabia spotkał Marcysię. Jej uroda urzekła i jego, lecz dziewczyna nie chciała z nim jechać do zamku. Bogaty chłop Wrona porwał Marysię, i zawlókł ją do zamku, pod pozorem wzięcia tam z nią ślubu. Zbójnicy postanowili ją odbić. Pod przebraniem owiec weszli na teren zamku, tam pokonali strażników i odeszli razem z Marcysią.
z chomika Poother
Scenariusz: Tadeusz Kwiatkowski
Rysunek: Jerzy Skarżyński
Seria: Janosik
Tytuł oryginału: Janosik 02 - Zbujnickie prawa
Druk: kolor
Liczba stron: 36
Premiera: 1973
Wydawca oryginału: Sport i Turystyka
Inne wyd.: Post 2002 (Wydanie zbiorcze (I-III), cz.1)
To wydanie: Janosik - 2 - Wydanie zbiorcze (I-III), cz.1 , Post 2002
Za uciekającymi Kwiczołem i Janosikiem ruszają w pościg ludzie karbowego. W czasie walki, gdy nasi bohaterowi już mieli ulec, z pomocą przyszli im zbójnicy harnasia Jakubka, do którego kompanii postanowili przystać. Zbójnicy napadali na kupców rozprawiając się z nimi krwawo. Po jednej z takich wypraw Janosik spotkał Marcysię, która "wielce mu się spodobała". Niestety podobała się również Jakubkowi. Przy pierwszej nadarzającej się okazji, podczas napadu na dwór pana Moszyńskiego, doszło do pojedynku między Jakubkiem i Janosikiem...
z chomika Poother
Scenariusz: Tadeusz Kwiatkowski
Rysunek: Jerzy Skarżyński
Seria: Janosik
Tytuł oryginału: Janosik 01 - Pierwsze kroki
Druk: kolor
Liczba stron: 36
Premiera: 1973
Wydawca oryginału: Sport i Turystyka
Inne wyd.: Post 2001, 2002 (Wydanie zbiorcze (I-III), cz.1)
To wydanie: Janosik - 2 - Wydanie zbiorcze (I-III), cz.1 , Post 2002
Janosik był sierotą, wychowywał go pustelnik w chacie wysoko w górach. Uczył go jak żyć w zgodzie z naturą. Pewnego dnia wysłał go do miasta na dalszą naukę. W drodze Janosik spotkał niedźwiedzia, którego pokonał gołymi rękami. Scenie tej przypatrywała się bogata panna, która kazała zastrzelić niedźwiedzia. Mimo to Janosika urzekła jej uroda. W dalszej drodze Janosik chciał powstrzymać hajduków bijących chłopa, za co wtrącono go do lochów. Tam poznał Kwiczoła, poteżnego górala, z którym przy nadarzającej się okazji uciekł z niewoli...
z chomika Poother
Scenariusz: Tadeusz Kwiatkowski
Rysunek: Jerzy Skarżyński
Seria: Janosik
Tytuł oryginału: Janosik 03 - W obcej skórze
Druk: kolor
Liczba stron: 36
Premiera: 1973
Wydawca oryginału: Sport i Turystyka
Inne wyd.: Post 2002 (Wydanie zbiorcze (I-III), cz.1)
To wydanie: Janosik - 2 - Wydanie zbiorcze (I-III), cz.1 , Post 2002
Janosik pokonał Jakubka, który dostał się w rece hajduków. Zbójnicy jednak odbili swojego harnasia, choć ten urażony postanowił odejść. Nowym harnasiem został Janosik. Do bandy przyłacza się Wróblik, który z powodzeniem przeszedł wszystkie zbójnickie próby. Słudzy murgrabiego postanowili napaść na kupców w przebraniu zbójników, jednak Janosik udaremnił te plany. Kazał swoim ludziom przebrać się za hajduków, rozgromić fałszywych zbójników, a towary kupców skonfiskować "z rozkazu hrabiego".
z chomika Poother
![obrazek](/ImagePreview.aspx?e=fbrotHAxqUPUVfn11U_YeQ&pv=2)
Scenariusz: Jerzy Skarżyński
Rysunki: Jerzy Skarżyński
Seria: -
Tytuł oryginału: Historia kapitana Torlewy
Liczba stron: 8
Druk: czarno biały
Premiera: 1990.08 (Fan 02)
Wydawca oryginału: PU "Baltica"
Inne wyd.: -
To wydanie: Fan 02, PU "Baltica" 1990, wyd I
z chomika Poother
- Pobierz folder
Zachomikuj folder