-
5225 -
9463 -
27307 -
1967
44417 plików
3113,39 GB
Foldery
Ostatnio pobierane pliki
● Część - 2/2
● Tytuł oryginalny: Il ...
Film dokumentalny produkcji angieskiej
Orginał: Yamashi ...
Tom IV (Święty Patryk)
Kult bohaterów i jego społeczne podłoże
Święty Patryk bohater narodowy Irlandii
Autor: Stefan Czarnowski
Kategoria: Literatura historyczna: pocz. XX w.
Sprzedawca: CenyUmowne (205)
Nr. transakcji: allegro (5813329229)
Data zakupu: 16.02.2016
Cena zakupu: 37,80 zł
Cena z dostawą: 46,60 zł
Faktura/paragon:
O książce:
Tytuł: DZIEŁA - Tom IV
Podtytuł: Kult bohaterów i jego społeczne podłoże. Święty Patryk bohater narodowy Irlandii
Autor: Stefan Czarnowski
Tytuł orginału: LE CULTE DES HÉROS ET SES CONDITIONS SOCIALES. SAINT PATRICK, HÉROS NATIONAL DE L'IRLANDE
Tłumaczenie: Agnieszka Glinczanka
Przypisy przełożyła: Krystyna Kasprzykowa
Redaktor tomu: Stanisław Ossowski
Okładkę projektował: Henryk Białoskórski
© Copyright: Państwowe Wydawnictwo Naukowe (PWN)
Miejsce/Rok wydania: Warszawa 1956
Wydanie: pierwsze
Oprawa/okładka: twarda płócienna
Format / Wymiary: 175 x 245 mm
Ilość stron: 256
Waga: 0,602 g
Fotografie: brak
Stan książki: używana
Kondycja: stan bardzo dobry =
Książka zachowana jest w niemalże bardzo dobrym stanie. Ewentualne drobne uszkodzenia są defektami drukarskimi spotykanymi często w książkach wydawanych w okresie PRL.
Książka jest tomem IV "Dzieł" Stefana Czarnowskiego. Omawiany temat jest zamknięty w jednym tomie i nie ma związku tematycznego z pozostałymi tomami.
Na innej aukcji wystawiłem tom III pt. ". Studia z dziejów kultury celtyckiej. Studia z dziejów religii".
Kategoria/Dział: Historia » Antropologia » religioznawstwo
Gatunek: proza, biografia, rozprawa filozoficzna
Forma publikacji: praca naukowa
Tematy i słowa kluczowe: święty Patryk, bohater, mitologia, kult, wiara, życie chrześcijańskie, Czarnowski
Inne pozycje autora:
Według strony lubimyczytać.pl
● Dzieła I. Studia z historii kultury
● Dzieła II. Studia z historii myśli i ruchów społecznych
● Dzieła III. Studia z dziejów kultury celtyckiej. Studia z dziejów religii
● Dzieła IV. Kult bohaterów i jego społeczne podłoże. Święty Patryk - Bohater narodowy Irlandii (1956) ✓
● Dzieła V. Publicystyka
● Kultura
● Listy do Henri Huberta i Marcela Maussa (1905-1937)
● Ludzie zbędni w służbie przemocy (2018)
✓ - posiadane
Kategoria:
† TEMATYCZNIE ➞ DUCHOWOŚĆ, MISTYKA, WIARA ⇒ Wywiady, biografie, wspomnienia
† TEMATYCZNIE ➞ ŚWIĘCI, BŁOGOSŁAWIENI, MISTYCY, KLER ⇒ św. Patryk
PRZEDMOWA
Święty Patryk, który ukazuje się po raz pierwszy w tłumaczeniu polskim jako IV tom Dzieł Stefana Czarnowskiego, dotychczas bardziej był znany za granicą niż w ojczystym kraju autora. Jest to największa spośród prac Czarnowskiego. Pochodzi z wczesnego okresu jego działalności naukowej: była ukończona w jeżyku francuskim na kilka miesięcy przed pierwsza wojną światową, a wyszła drukiem w Paryżu w 1919 r. z niemal stustronicową przedmowa M. H Huberla, pod patronatem Annee Sociologique.
Podobnie jak szereg innych prac Stefana Czarnowskiego, jest to studium historyczne mające na celu pogłębienie pewnych socjologicznych zagadnień: analiza pewnego splotu wydarzeń w określonych ramach czasu i przestrzeni zmierza do uogólnień, które sięgają daleko poza bezpośredni teren badań. Pasja historyka łączy się tutaj z teoretycznymi dążeniami socjologa.
Dwoisty charakter dzieła został uwydatniony przez podwójny tytuł: Kult bohaterów i jego społeczne podłoże — to tytuł, który zapowiada studium socjologiczne. Światy Patryk, bohater narodowy Irlandii — to temat pracy historycznej. Łącząc dwa nagłówki na karcie tytułowej, autor daje od razu — świadomie czy nieświadomie — charakterystykę swego dzieła.
Gdy idzie o dzieła tego rodzaju — czy to będzie Św. Patryk czy marksowski 18 brumaire'a Napoleona Bonaparte -— trzeba zdawać sobie sprawę, że uogólnienia socjologiczne, oparte na gruntownej analizie historycznej jakiegoś łańcucha wydarzeń w określonym wycinku dziejów, mają zazwyczaj daleko szerszą podstawę faktyczna niż wynikałoby z zakreślonych tematem granic. Głębszej analizy zjawisk społecznych nie dałoby się bowiem przeprowadzić, gdyby autor nie rozporządzał bogatym materiałem porównawczym.
Takim materiałem porównawczym z dziejów kultury posługuje się autor Św. Patryka przy konstruowaniu pojęć ogólnych, przy stawianiu ogólnych hipotez i ich sprawdzaniu. Uwydatnia się to zwłaszcza we wstępie i we wnioskach końcowych.
Problematyka socjologiczna, którą Stefan Czarnowski rozwija w związku z postacią apostoła Irlandii, jest niezmiernie bogata.
Pierwszy rozdział swego dzieła poświęca autor hipotezom historycznym dotyczącym istnienia św. Patryka, jego losów i działalności w świetle dostępnych nam dokumentów. Ale ta sprawa, sprawa realności samego bohatera, nie jest ważna z punktu widzenia podstawowych zagadnień książki Czarnowskiego: ważne są tutaj nie dzieje Patryka jako postaci historycznej, lecz dzieje Patryka w legendzie. I gdyby się okazało, że św. Patryk nigdy nie istniał, jak to przypuszczali niektórzy historycy, pozostałe rozdziały książki i jej wnioski końcowe nie straciłyby na znaczeniu.
Tak więc legenda o św. Patryku to przede wszystkim mit o bohaterze. Dzieje tej legendy na gruncie społeczeństwa irlandzkiego otwierają szerokie perspektywy na zagadnienie funkcji społecznych bohatera i na pewne zagadnienia społeczne związane z zasadami klasyfikacji bohaterów.
Od razu we wstępie autor stawia bezpośrednio problem ogólny, opierając się na materiałach historycznych spoza Irlandii, głównie na materiałach greckich. Bohatera określa poprzez funkcję społeczna jego obrazu w społecznej świadomości. Ten punkt widzenia pozwala objąć wspólną kategoria zarówno nieposkromionego herosa spod murów Troi, jak cichego chrześcijańskiego ascetę, legendarnego garncarza Keramosa, Tristana i Amundsena, Prometeusza i Pasteura; pozwala objąć zarówno bojownika nowoczesnej rewolucji jak archegelów miast greckich.
Samo wprowadzenie tak szerokiego pojęcia może dać niejednemu czytelnikowi nowe spojrzenie na znane mu zjawiska historyczne, pozwoli dostrzec podobieństwo pewnych ról społecznych w różnorodnych, dalekich sobie środowiskach, nie wyłączając znanego mu bezpośrednio społeczeństwa, w którym żyje.
Badania nad rolą, jaką legenda o św. Patryku odegrała w konfliktach między pewnymi grupami społecznymi, a później w procesie jednoczenia się Irlandii i kształtowania się świadomości narodowej, prowadzą do zagadnienia zależności przyczynowych przebiegających w kierunku odwrotnym: jakim potrzebom społecznym ta legenda odpowiadała? Dlaczego apostoł Irlandii przeobraził się w bohatera o takich właśnie cechach? Dlaczego świętemu chrześcijańskiemu jego chrześcijańscy rodacy przypisali np. świadome przeciwstawianie się Chrystusowi, kiedy to Patryk przez swego rodzaju szantaż uzyskuje od Boga różne specjalne przywileje dla Irlandii, i to dla całej Irlandii, a przede wszystkim obietnicę, że na Sądzie Ostatecznym Irlandczycy będą wyłączeni spod jurysdykcji Chrystusa, że będzie ich sądził św. Patryk? Jakie warunki społeczne sprawiły, że w legendzie o św. Patryku tak silnie się odbiły mity pogańskie, że zdobyła ona w Irlandii taką popularność ii taką pozycję w życiu społecznym tego kraju?
Autora interesują nie tylko społeczne warunki kultu bohatera, ale również społeczne warunki, które determinują poszczególne typy bohatera. Siedzimy, w jaki to sposób warunki, w których kształtuje się i utrzymuje legenda, decydują ie tylko o ideałach reprezentowanych przez bohatera, nic tylko o zakresie wpływów bohaterskiego mitu, ale również o formach jego kultu, np. o tym, czy kult bohatera związany jest z miejscem, czy z czasem, czy bohater jest patronem świątecznym, czy patronem lokalnym (por. końcowe ustępy książki).
Zważywszy, że kult bohatera jest formą kultu religijnego, dzieje legendy o św. Patryku i analiza pogańskich mitów, na których tle ta legenda się rozwija, wprowadzają czytelnika pośrednio w szersze zagadnienia socjologiczne niż to, które wymienia tytuł książki: w zagadnienie społecznych funkcji religii z jednej strony, a społecznego uwarunkowania mitów i obrzędów religijnych z drugiej.
Widzimy tam, jak system religijny — bez względu na oficjalną jedność doktryny i jednobrzmiące akty wiary — zmienia swą treść i swoje funkcje zależnie od podłoża, na które zostaje przeniesiony: zależnie od miejscowych tradycji kulturowych, od układu stosunków społeczno-gospodarczych, od warunków topograficznych. I mity religijne, i postulaty moralne, i dyrektywy społeczne związane z systemem religijnym uzyskują różną treść, a przynajmniej różna interpretację w różnych warunkach pod presją różnych tendencji grupowych i interesów. Gdy idzie o religie uniwersalne ze scentralizowaną organizacją, takie jak chrześcijaństwo, ów proces jest szczególnie widoczny na terenach odległych, gdzie kontrola centralnych władz kościoła nie może być dostatecznie skuteczna, lub w zbiorowościach, które się świadomie spod tej kontroli wyłamują. Irlandia wczesnego średniowiecza, wyspa, na której wprowadzenie chrześcijaństwa nie stanowiło takiego przełomu kulturowego, jak w różnych krajach europejskiego kontynentu, stanowi pod tym względem teren niezmiernie interesujący.
Stefan Czarnowski poddaje analizie tylko niektóre funkcje społeczne religii. Analiza warunków społecznych kultu bohatera i warunków społecznych przekształcania się tradycji religijnych również nie jest wszechstronna. Autor rozważa zależności pomiędzy formami kultu religijnego a specyficzna, wielostopniową organizacją irlandzkiego społeczeństwa; wprowadza nas w walkę wielkich korporacji — druidów i filidów; mówi o wpływie obcych najazdów na życie społeczne tego kraju; nie zajmuje się natomiast bezpośrednio wpływem konfliktów klasowych na procesy kulturowe, zagadnieniem, które stanie się dlań żywe w kilkanaście lat później.
Ale dla tych, którzy interesują się typami ustroju rodowego i formami klasowego wyzysku opartymi na pewnej koncepcji rodu, Św. Patryk zawiera bardzo ciekawe materiały: i ze względu na skomplikowaną a swoistą wielce strukturę irlandzkiego rodu, i ze względu na przedstawiony tam hierarchiczny system klienteli (por. rozdz. VI).
Zainteresowania Czarnowskiego koncentrują się jednak przede wszystkim na procesach kulturowych. Jego Patryk jest świętym apostołem, i irlandzkim Chrystusem, i bóstwem pogańskim, i wodzem plemiennym. Przyniesiona zza morza tradycja chrześcijańska wrasta w sferę mitów epicznych i obyczajów społeczeństwa pogańskiego, w sferę kultu przyrody i kultu zmarłych, barwnego świata wielorakich demonów, podziemnych i nadziemnych. Poprzez procesy adaptacji mitów biblijnych, chrześcijańskich i pogańskich do nowych warunków czytelnik śledzi wielorakość nici kulturowych i łączność każdego elementu z całokształtem kultury i życia społecznego — na co zwracała już uwagę przedmowa do III tomu Dzieł Czarnowskiego.
Analizując procesy kulturowe okiem wnikliwego obserwatora, autor umie równocześnie patrzeć na świat oczami tych, o których pisze: oczami ludzi którzy naprawdę wierzyli i w Drzewo Życia, i w Mag Mell, i w okrutne walki nieprzeliczonych zastępów duchów, i w koziogłowych Fomóraigów, i w cudowne narodziny św. Patryka z kamykiem w ręku.
W tej powadze, z jaka autor przedstawia ów świat, gdzie zatraca się granica między nadprzyrodzoną i naturalna sferą, wyczuwa się niekiedy dyskretny uśmiech człowieka, który w wędrówkach swoich przemierzył różne pogańskie i chrześcijańskie Olimpy. Dzieło, którego autor odnosi się do spraw ludzkich z obiektywnym spokojem badacza, dzieło oparte na tak potężnym warsztacie naukowym, w niektórych swoich częściach przemawia do czytelnika w sposób podobny jak dzieła poetyckie: obrazami i nastrojem ( ... )
StanisławOssowski
Warszawa. styczeń 1956.
PRZEDMOWA AUTORA
Zadaniem tej książki jest wyjaśnienie związków między kultem bohaterów i ustrojeni społecznym. Bezpośrednia jednak przyczyną podjęcia pracy były zainteresowania socjologiczne o charakterze ogólniejszym. Chodziło bowiem o zbliżenie się do zagadnienia autorytetu społecznego jako konkretnej formy. w której ukazują się podstawowe wartości społeczne; a bohaterowie stanowią jedną z takich form i to jedną z najbardziej typowych. Dlatego leż od nich rozpocząłem swe badania. Chociaż książka ta zaledwie pośrednio dotyka tego tak obszernego zagadnienia, będę uważał, że zbliżyłem się do celu, jeżeli się okaże, iż moja praca wnosi pogłębienie wiedzy o bohaterach, ujmowanych z punktu widzenia socjologicznego.
Jeżeli książka ta spotka się z jakimś uznaniem, będzie to przede wszystkim zasługą moich profesorów: p. Henri Hubert, którego byłem uczniem w Ecole Pratique des Hautes Etudes, śledził wszystkie fazy przygotowywania i redagowania mojej książki, posuwając swoja troskliwość aż do szczegółów układu, stylu a nawet druku; p. Marcel Mauss, również mój profesor, pierwszy zachęcił mnie do opublikowania wyników moich badań, nie szczędząc mi ani krytyk, ani wskazówek; p. Vandryes zechciał zrobić korektę mojej książki i dzięki niemu umknąłem wielu pomyłek filologicznych. Jeżeli jeszcze jakieś pozostały w mojej książce, a chyba są, nie jest to ich winą. Pozostaje mi tylko wyrazić im podziękowanie za trud, jaki sobie zadali.
Muszę też podziękować wszystkim swoim kolegom z Ecole Pratique des Hautes Etudes, którzy zechcieli wysłuchać moich prelekcji z niektórych części tej książki, bo ich życzliwe uwagi zawsze były dla mnie cenne.
Stefan Czarnowski Warszawa, grudzień 1913.
SPIS RZECZY
Przedmowa
WSTĘP
— Zastosowanie wyrazu bohater.
— Bohater jest wcieleniem jakiejś wartości.
— Kategorie wartości, których wcieleniem są bohaterowie.
— Społeczne uznanie bohatera.
— Kult bohatera jest kultom publicznym.
— Bohater jest wcieleniem ideału społecznego.
— Bohater jest człowiekiem.
— Zdobycie mocy bohaterskiej.
— Bohater bojownik i zdobywca.
— Bohater opiekunem swej grupy.
— Analiza pojęcia bohatera żałobnego.
— Bohaterowie są to zmarli, podniesieni do godności boskiej.
— Bohaterowie to zmarli, którzy zachowują swoją osobowość.
— Bohater jest to zmarły, którego dusza pozostaje na ziemi, złączona z jego szczątkami.
— Śmierć bohaterska posiada doniosłość społeczną.
— Definicja bohatera.
— Bohaterowie a bogowie.
— Bohaterowie a święci.
ROZDZIAŁ I. DZIEŁO ŚWIĘTEGO PATRYKA W IRLANDII
— O istnieniu świętego Patryka.
— Pisma Patryka: ich autentyczność.
— Patryk a Palladinsz.
— Przygotowanie świętego Patryka.
— Zdolności osobiste i charakter świętego Patryka.
— Dzieło św. Patryka.
— Założenie metropolii w Armagh.
— śmierć świętego Patryka.
— Żywotność jego dzieła.
ROZDZIAŁ II. LEGENDA ŚWIĘTEGO PATRYKA — KRÓTKA ANALIZA TEKSTÓW
— Legendarna marszruta św. Patryka.
— Wątki legendy.
— Osobowość św. Patryka.
— Żywoty św. Patryka.
— Dwa najstarsze, znane nam Żywoty.
— Żywoty wcześniejsze niż dzieła Muirchu i Tirechana.
— Źródła hagiografów.
— Przyswajanie elementów epickich i mitycznych.
— Upodobnienie św. Patryka do postaci biblijnych.
— Mesjanizm.
— Bohaterowie biblijni.
— Rozwinięcia późniejszych Żywotów.
— Teksty. Żywoty wzorcowe.
— Źródła Żywotów wzorcowych.
— Teksty. Kontynuatorzy Muirchu.
— Historia Britonum.
— Żywoty późniejsze od Trójdzielnego.
— Teksty odosobnione, i fragmentaryczne.
ROZDZIAŁ III LEGENDA ŚW. PATRYKA A MITOLOGIA IRLANDZKA
— Ogólny charakter legendy św. Patryka.
— Chronologiczna osnowa legendy świętego Patryka jest mityczna.
— Podobna osnowę chronologiczną posiada cała mitologia irlandzka.
I. Irlandzki cykl mitologiczny
— Najazdy mityczne a święty Patryk.
— Mityczne najazdy na Irlandię.
— Główny wątek mitów o najazdach.
— Legenda św. Patryka a mity o najazdach.
II. Mity i legendy świąt irlandzkich.
— Ofiara i walki bogów. Podział roku irlandzkiego.
— Ogólny charakter zgromadzeń świątecznych w Irlandii.
— Różne rodzaje zgromadzeń świątecznych. Zgromadzenia narodowe.
— Ogólny rytuał świąt. Ofiary z pierwszych płodów.
— Ofiara Świąteczna. Uczty ofiarne.
— Ogień świąteczny. Jego ogólny charakter.
— Postacie boskie, które umierają podczas świąt.
— Śmierć boga świątecznego jest zasadniczym wątkiem wszystkich świąt irlandzkich.
— Po śmierci boga świątecznego następuje odrodzenie.
— Identyczne z mitycznymi najeźdźcami są również duchy krążące w dni świąteczne.
— Śmierć boska jest podstawowym motywem w mitologii irlandzkiej.
— Ten sam motyw rozwinięty jest w epopei.
— Mitologia irlandzka jest wyobrażeniem cyklu rocznego.
III. Święty Patryk jest aktorem dramatu świątecznego.
— Św. Patryk jest zamieszany w wypadki świąt irlandzkich.
— Ogień wielkanocny z legendy św. Patryka jest odpowiednikiem świąt irlandzkich.
— Ogień wielkanocny jest ofiarą świąteczną. Sąd boży w Tarze.
— Św. Patryk odgrywa rolę poświęconego na ofiarę boga.
— Św. Patryk pełni również rolę odradzającego się boga.
— Św. Patryk jest bohaterem irlandzkiego dramatu świątecznego.
— Legenda św. Patryka jest legenda wiosenną.
— Charakter solarny św. Patryka.
— Święty Patryk geniuszem przyrody.
— Narodowy charakter legendy św. Patryka.
ROZDZIAŁ IV. IRLANDZKIE WYOBRAŻENIA O ŚMIERCI I ZMARŁYCH W LEGENDZIE SW. PATRYKA
— Duchy świąt są zmarłymi przodkami i bohaterami.
— Święta odprawiane są na cześć zmarłych.
— Wyobrażenie śmierci w Irlandii.
— Kategorie zmarłych. Zmarli bezimienni i zmarli, którzy zachowali imiona.
— Zmarli o własnych imionach są tymi, których śmierć ma doniosłość społeczną.
— Śmierć obrzędowa a śmierć fizyczna. Różne formy śmierci obrzędowej.
— Obrzędy pogrzebowe.
— Skupienie uroczystości żałobnych w czasie okresowych świąt kalendarzowych.
— Irlandzkie wyobrażenie zmarłych a św. Patryk.
— Święty Patryk jako władca zmarłych.
— Św. Patryk dostał się na Tamten Świat w sposób obrzędowy.
— Św. Patryk jest wtajemniczony na wzór wtajemniczonych irlandzkich.
— Św. Patryk jest upodobniony do błędnych żeglarzy.
— Okoliczności śmierci i pogrzebu świętego Patryka czynią go podobnym do irlandzkich zmarłych bohaterów.
- sortuj według:
/*e2*80*a0+TEMATYCZNIE/*c5*9aWI*c4*98CI*2c+B*c5*81OGOS*c5*81AWIENI*2c+MISTYCY*2c+KLER/*e2*87*92+*c5*9aw.+Patryk/*e2*97*8f+Dzie*c5*82a+IV.+Kult+bohater*c3*b3w+i+jego+spo*c5*82eczne+pod*c5*82o*c5*bce.+*c5*9awi*c4*99ty+Patryk+-+Bohater+narodowy+Irlandii+-+Stefan+Czarnowski+(wyd.1956)/Dzie*c5*82a*2c+t.+IV+-+Kult+bohater*c3*b3w+i+jego+spo*c5*82eczne+pod*c5*82o*c5*bce.+*c5*9awi*c4*99ty+Patryk*2c+bohater+narodowy+Irlandii+-+Stefan+Czarnowski+(wyd.1956),6786621996.jpeg "pobierz")
-
0 -
1 -
0 -
0
1 plików
41 KB
Chomikowe rozmowy
Pokaż wszystkie
Pokaż ostatnie
Deebra napisano 6.05.2024 13:24
) ...Deebra napisano 18.05.2024 20:52
) ... Deebra napisano 10.06.2024 20:57
) ...Deebra napisano 21.06.2024 13:33
) ...Deebra napisano 30.06.2024 18:13
) ... Deebra napisano 14.07.2024 18:38
) ... Deebra napisano 18.07.2024 18:34
) ...Deebra napisano 23.07.2024 20:50
) ... Deebra napisano dzisiaj o 17:29
) ... 
Zaprzyjaźnione i polecane chomiki (443)
