Witkacy (Stanisław Ignacy Witkiewicz)

Stanisław Ignacy Witkiewicz herbu Nieczuja, ps. Witkacy (ur. 24 lutego 1885 w Warszawie, zm. 18 września 1939 w Jeziorach w województwie poleskim)
– polski malarz, fotograf, pisarz, dramaturg i filozof.
Syn malarza i pisarza Stanisława Witkiewicza i Marii Pietrzkiewicz, nauczycielki muzyki, urodzony w Warszawie, w nieistniejącej kamienicy przy ul. Hożej 11, pochodził z rodziny szlacheckiej herbu Nieczuja. Matką chrzestną była Helena Modrzejewska, a ojcem chrzestnym legendarny w tamtych czasach w Zakopanem Jan Krzeptowski-Sabała.

W roku 1917 przyłączył się do grupy "formistów" i brał udział w jej wystawach. Dwa lata później, w roku 1919, wydał swoje główne dzieło estetyczne Nowe formy w malarstwie i wynikające stąd nieporozumienia zawierające Teorię Czystej Formy. Ta teoria estetyczna (bo nie był to program w przeciwieństwie do ówczesnych, licznych, nowych kierunków artystycznych) zdeterminowała jego późniejszą twórczość malarską oraz teatralną. I chociaż teoria ta stanowiła najlepszy opis tego, co się wówczas w sztukach plastycznych działo (m.in. kubizm, abstrakcjonizm), to pozostała właśnie niezrozumiana, budząc szereg nieporozumień (uprzedzonych niejako samym tytułem publikacji) i w zasadzie trwa to do dzisiaj. Teoria Czystej Formy została wykorzystana także w teatrze. Tutaj Witkacy okazał się wizjonerem i inspirował reżyserów. Pod wpływem teorii Witkacego wykreował swój teatr Tadeusz Kantor. Około 1926 roku Witkacy zrezygnował zupełnie z malarstwa olejnego. Ograniczył się do wykonywania pastelowych portretów w ramach tzw. "Firmy portretowej S. I. Witkiewicz". Portrety te, w regulaminie "firmy" zostały podzielone na 5 typów, w zależności od usytuowania na skali: naturalizm – Czysta Forma. Te ostatnie, wykonywane niegdyś pod wpływem narkotyków, z którymi Witkacy zapoznał się podczas służby w Rosji, a później "na trzeźwo", przyniosły mu sławę. Witkacy skategoryzował swoje portrety w pięciu podstawowych typach: od A do E.

* Typ A: osoba portretowana była przedstawiona bardzo dokładnie, bez przerysowań, bez cienia karykatury, jedynie tło portretów typu A było bardzo fantastyczne: dziwne postacie zwierzęce, bujna i niespotykana roślinność itp.
* Typ B: również dokładne ujęcie portretowanego, jednak z niewielką dozą podkreślenia charakterystycznych cech portretowanego.
* Typ C: przeznaczony głównie dla przyjaciół i znajomych, artysta wykonywał je na spotkaniach towarzyskich, czasami pod wpływem narkotyków, dlatego też na portretach typu C istnieją również dopiski takie jak Co – co oznaczało, że artysta tworzył pod wpływem kokainy, Et – eteru, Eu – eukodalu, portrety tego typu charakteryzowały się dużą dozą karykatury.
* Typ D: To samo co w Typie C jednak bez pomocy jakichkolwiek środków odurzających
* Typ E: zupełna dowolność w portretowaniu: czysta forma

Oprócz wymienionych powyżej głównych typów, są również portrety będące połączenie dwóch typów, na przykład A+E.

Dodatkowe znaki na obrazach Witkacego
Witkacy bardzo często na swoich obrazach (najczęściej portretach) dopisywał pod wpływem czego tworzył, ale nie tylko. Na jego obrazach można więc zauważyć takie oznaczenia:

* FBZ – fajka bez zaciągania
* FZZ – fajka z zaciąganiem
* NP 12 – nie palił 12 dni
* NΠ 3 – nie pił 3 dni
* cof. – pił kawę
* pyfko, pywo – piwo

Wśród tych oznaczeń znajdowały się także nazwy narkotyków jak np. peyotl bowiem Witkiewicz przez całe lata 30. z nimi eksperymentował, malując pod ich wpływem obrazy oraz pisząc teksty. Portrety wszystkich typów są chętnie kupowane przez kolekcjonerów, bowiem są oryginalne i świadczą o wielkiej inwencji artystycznej i talencie Witkacego. Witkacy jednak ubolewa, że największą popularnością cieszą się te "normalne" portrety, ale dzięki nim Firma Portretowa stała się przez pewien czas jego głównym źródłem utrzymania.

Niedoceniany za życia i zwalczany szczególnie zawzięcie przez akademików (Witkacy, buntując się przeciwko zaleceniom ojca, wstąpił do krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych, ale rozczarowany porzucił ją po dwóch latach), został po śmierci uznany za wielką osobowość artystyczną. Jego twórczość znana jest na całym świecie, a sztuki wystawiane są na najważniejszych scenach dramatycznych świata. Ciągle pozostała do odkrycia jego filozofia i estetyka, która wyprzedziła (i nadal wyprzedza) rozwój świadomości estetycznej społeczeństwa.

więcej: http://pl.wikipedia.org/wiki/Stanis%C5%82aw_Ignacy_Witkiewicz

• Pobierz folder
• Zachomikuj folder