Dali, Salvador (1904-1989)

Salvador Dalí, własc.: Salvador Domingo Felipe Jacinto Dalí y Domènech, markiz de Pubol (ur. 11 maja 1904 w Figueres, Hiszpania, zm. 23 stycznia 1989 w Figueres, Hiszpania) - hiszpański malarz, jeden z najbardziej znanych surrealistów.

Jest jednym z najciekawszych artystów XX wieku. Postrzegany bywał jako skrajny ekscentryk, wymyślił własną metodę "paranoiczno-krytyczną". Jego postępowanie budziło wiele kontrowersji,

Urodził się 11 maja 1904 w małym mieście Figueres w Katalonii, w północnej Hiszpanii, w rodzinie notariusza. Jego talent artystyczny był widoczny już w dzieciństwie. Lekcje rysunku zaczął pobierać w wieku dziesięciu lat, a mając lat czternaście zaczął z sukcesem wystawiać swoje obrazy. Jego pierwsze zauroczenie sztuką wiązało się z impresjonizmem, który poznawał dzięki znajomemu ojca i przyjacielowi Picassa, katalońskiemu artyście malującemu w stylu impresjonistycznym, Ramonowi Pichot.

Do 1929 r. Dalí wchodził na drogę surrealizmu, która miała uczynić go sławnym: prowadziła ona w świat podświadomości przywoływany podczas snu.

Surrealizm bazował na teorii filozoficznej twórcy psychoanalizy Sigmunda Freuda. Obraz płonących żyraf czy topniejących zegarów stał się znakiem firmowym artysty. Dalí już na tym etapie twórczości znajdował inspiracje także wśród dzieł wielkich malarzy dawnych stuleci, szczególnie epoki renesansu.

Poznanie Gali w 1929 miało wielki wpływ na życie i twórczość artysty. Gala, czyli Helena Diakonova, była rosyjską imigrantką, starszą od Dalego o 10 lat. Kiedy ją poznał, była żoną poety Paula Eluarda. Gala odeszła od męża i wybrała życie z Dalím. W 1932 r. rozwiodła się z Paulem Eluardem, żeby w 1934 r. wziąć z Dalím ślub cywilny w Paryżu, a w 1958 r. ślub kościelny. Stała się jego towarzyszką, muzą, miłością, modelką, opiekowała się również finansami artysty. Najważniejsze jest jednak to, że wprowadziła czynnik stabilizujący w jego życie – to ona kierowała jego sukcesem w 1930 r. podczas wystaw w Europie i Stanach Zjednoczonych.

Dali, w przeciwieństwie do wielu innych artystów swych czasów (np. komunisty Picassa) był zwolennikiem konserwatyzmu, elitaryzmu i monarchii. Buntował się przeciwko kultowi przeciętności typowego dla demokracji. Krytykował także pacyfizm i anarchię. Również w odniesieniu do sztuki cechowała go postawa antymodernistyczna. W swych "Myślach i anegdotach" wyraził między innymi myśl, że "od 1800 roku nie powstało nic wielkiego".

• Pobierz folder
• Zachomikuj folder