Łódź Kaliska - Le Premier Film. 2002.mpg

.

Bracia Lumiere

Bracia Lumiere - francuscy chemicy, pionierzy kinematografii, bracia: August Marie Louis (ur. 19 października 1862 w Besançon, zm. 10 kwietnia 1954 w Lyonie) i Louis Jean (ur. 5 października 1864 w Besançon, zm. 6 czerwca 1948 w Bandol).

W 1895 skonstruowali kinematograf i 28 grudnia w Salonie Indyjskim przy bulwarze Kapucynów w Paryżu zorganizowali swoją pierwszą publiczną projekcję filmu (nosił on tytuł Wyjście robotników z fabryki),...

Wśród pionierów kina nie brakowało też Polaków. Pierwszymi polskimi realizatorami filmowymi na przełomie XIX i XX w. byli: Kazimierz Prószyński – konstruktor i wynalazca pleografu (kamery i projektora nowocześniejszego niż kinematograf), filmujący krótkie scenki rodzajowe z życia codziennego Warszawy, np. Ślizgawka w Łazienkach, oraz Bolesław Matuszewski, który realizował krótkie filmy dokumentalne (m.in. z wizyty cesarza Wilhelma II w Peterhofie w 1897 r.), jako operator firmy Lumiere. W 1910 r. w Kownie Władysław Starewicz zrealizował pierwszy w świecie film lalkowy z animacją poklatkową pt. Piękna Lukanida (premiera w Moskwie w 1912 r.).

Warto przypomnieć, że w Łodzi już w 1896 roku, w parku Helenów, odbył się pierwszy w Polsce plenerowy pokaz filmów za pomocą wynalazku braci Lumiere - kinematografu, a w sposób ciągły takie, pionierskie w skali Polski, projekcje przeprowadzali bracia Krzemińscy w swoim kinie przy ul. Piotrkowskiej 120.

Mało kto wie, że Polak- Bolesław Matuszewski, który w 1889, w niecałe trzy lata po pierwszym publicznym pokazie filmów braci Lumière, od którego datuje się historia kina, docenił film jako świadectwo epoki. Dostrzegł też potrzebę gromadzenia utrwalonych kamerą świadectw. Jako pierwszy postulował powołanie do życia archiwum filmowego. Wymarzona przez niego „Składnica”, która miała powstać w Paryżu, stała się zalążkiem Filmoteki Narodowej - instytucji, która zajmuje się ochroną polskiego filmowego dziedzictwa narodowego.