OH Orkiestra Biber [Katowice 25.05.2018]

Część 1
Heinrich Ignaz Franz von Biber - Harmonia Artificiosa-Ariosa diversimodè accordata:
Partia III
Partia I
Partia VI
Partia V

Heinrich Ignaz Franz von Biber / Johann Heinrich Schmelzer/ Andreas Anton Schmelzer - Sonata Die Turkenschlacht bei Wien 1683

***

Część 2
Heinrich Ignaz Franz von Biber - Harmonia Artificiosa-Ariosa diversimodè accordata:
Partia II
Partia IV
Partia VII

Annibale Padovano - Aria della Battaglia per sonar d’istrumenti da Fiato à 8

Heinrich Ignaz Franz von Biber - Battalia à 9


Do czasu pojawienia się na austriackiej scenie muzycznej Johanna Schmelzera (ok. 1620-1680) i Heinricha Bibera (1644-1704) muzyka instrumentalna w Cesarstwie zdominowana była przez Włochów. Biber służył wpierw w Grazu i Ołomuńcu, by od 1670 roku do śmierci pełnić obowiązki kapelmistrza biskupa Salzburga. Przed Mozartem był najwybitniejszym kompozytorem tworzącym w tym mieście. Jako wirtuoz skrzypiec komponował wiele muzyki instrumentalnej, ale również opery i muzykę religijną. Jego najchętniej dziś grane Sonaty różańcowe z 1678 roku stanowią pozycję wyjątkową w historii muzyki skrzypcowej. Znakomicie ukazują specyfikę austriackiej wiolinistyki z jej upodobaniem do przestrajania skrzypiec (skordatury), akordowej faktury i form suitowych.

Harmonia artificiosa-ariosa to zbiór 7 trzygłosowych partit wydany w 1696 roku. Są to efektowne, wirtuozowskie, wieloczęściowe suity rozmaitych tańców wraz z wariacjami (np. na ostinatowym basie typu ciaccona w Particie 3 lub passacaglia w Particie 5) poprzedzone wstępnym preludium, intradą lub małą trzyczęściową sonatą. Z wyjątkiem Partity 6 we wszystkich utworach Biber zastosował skordaturę. Wymaga przestrojenia nie tylko skrzypiec, ale towarzyszącej im wioli da braccio (Partita 4) lub dwóch wiol d’amore (Partita 7). Jego Battalia z 1673 roku jest przykładem ilustracyjnej suity ukazującej nie tylko samą bitwę, lecz także czas ją poprzedzający (śpiewających i fałszujących żołnierzy, ich marsz) i opłakiwanie poległych w walce. Gatunek batalii wywodzi się z pierwszych instrumentalnych aranżacji ilustracyjnej chanson La Guerre Clémenta Jannequina (ok. 1485-1558), dobrym ich przykładem jest Aria della battaglia Annibala Padovana (1527–1575), wydana drukiem w 1590 roku.

Datowana na 1683 rok Sonata Victori der Christen najstarszego syna J.H. Schmelzera – Andreasa Antona (1653-1701) to dosyć wierna aranżacja 10 Sonaty różańcowej (Ukrzyżowanie) Bibera. Młody Schmelzer zachował nawet skordaturę, ale przetransponował utwór do nowej tonacji, dopisał inne zakończenie i podzielił całość na 7 części, nadając im tytuły związane z wydarzeniami towarzyszącymi bitwie z Turkami pod Wiedniem, którą zwycięstwem zakończył król Jan III Sobieski.

Piotr Wilk

• Odtwórz folder
• Pobierz folder
• Zachomikuj folder