09.Arabela (Lektor PL)

Arabela
Arabela – serial telewizyjny dla dzieci i młodzieży (dozwolony od lat 7) wyprodukowany w latach 1978 – 1980 w Czechosłowacji.

Serial w sposób humorystyczny łączy dwa światy – świat baśniowy oraz realistyczny świat ówczesnej, socjalistycznej Czechosłowacji. Królewna Arabela, córka Króla Bajek, ucieka przed zemstą chytrego i zarozumiałego czarodzieja Rumburaka ze świata baśni do świata rzeczywistego. Spotyka tam Petra Majera, obywatela Czechosłowacji i się w nim zakochuje. Czary, pierścień życzeń, latający kufer, czarodziejski płaszcz oraz wiele innych magicznych przedmiotów odgrywają ważną rolę w tej opowieści.

W następnych latach powstały kolejne produkcje opowiadające dalsze losy bohaterów: w 1984 film Rumburak, zaś w 1990 26-odcinkowy serial telewizyjny Powrót Arabeli.

Pierwsza emisja serialu w Telewizji Polskiej odbyła się wkrótce po premierze na przełomie lat 70/80. Arabela zdobyła ogromną popularność. Przez lata osiemdziesiąte i początek dziewięćdziesiątych serial był często powtarzany przez TVP, średnio raz na dwa lata (zazwyczaj w ramach Teleferii). Był on emitowany z polską wersją językową w postaci dubbingu.
Po latach serial przypomniała stacja TV 4 emitując go między 1 października a 24 grudnia 2006 oraz w sierpniu 2007. Na przełomie czerwca i lipca 2008 serial emitowała telewizja Polsat. We wszystkich tych emisjach dialogi czytał lektor. Od 11 stycznia 2009 zdubbingowaną wersję serialu emituje TVP Kultura.

Na świecie serial nie jest znany poza rodzimą Czechosłowacją (obecnie Czechy i Słowacja) oraz Niemcami.

Obsada
Kraina Ludzi
Vladimír Menšík – Karel Majer (opowiada w TV bajki na dobranoc),
Stella Zázvorková – Věra Majerová (jego żona),
Vladimír Dlouhý – Petr Majer (ich starszy syn, student),
Ondřej Kepka – Honzík Majer (ich młodszy syn),
Veronika Tyblová – Mařenka Hermannová (koleżanka Honzíka),
Antonín Jedlička – Adam (nauczyciel i wychowawca klasy 3B, do której chodzą Honzík i Mařenka),
Jana Drbohlavová – pani Hermannová – sąsiadka Majerów (mama Mařenki),
Ladislav Županič – Arnošt Hermann – jej mąż i tata Mařenki (recepcjonista w hotelu),
Jiří Hrzán – František Gross (asystent w TV),
Iva Janžurová – panna Miriam Müllerová (nauczycielka fortepianu)/pani Blekotová,
Josef Vetrovec – profesor Hromádka, lekarz psychiatra (ojciec kolegi z klasy Honzíka i Mařenki),
Petr Svojtka – lekarz psychiatra, przyjaciel Petra i jego świadek na ślubie,
Václav Lohniský – złodziej Fousek,
Svatopluk Beneš – właściciel hotelu,
Jan Přeučil – kelner w restauracji hotelu,
Otto Budin – taksówkarz.

Świat Baśni – królewski dwór
Vlastimil Brodský – Król Hiacynt,
Jana Brejchová – Królowa,
Jana Nagyová (głos Libuše Šafránková) – królewna Arabela (ich córka),
Dagmar Patrasová – królewna Xenia (ich córka),
Jiří Sovák – czarodziej Vigo (nadworny czarodziej).

Świat Baśni – czarne charaktery
Jiří Lábus – czarodziej Rumburak,
Jana Andresíková – czarownica,
František Filipovský – diabeł Blekota,
Stanislav Hájek – Pekota,
Jiří Krytinář – Mekota.

Świat Baśni – pozostałe postacie
Oldrich Vízner – książę Willibald (narzeczony Xenii, wcześniej książę z baśni o Śpiącej Królewnie),
Josef Dvorák – Wodnik,
Dana Vávrová – Czerwony Kapturek,
Ljuba Skořepová – czarownica Baba Jaga z bajki o Jasiu i Małgosi,
Vít Olmer – Dr Frankenstein,
Frantisek Peterka – Fantomas.

Wersja polska
Wersja polska: STUDIO OPRACOWAŃ FILMÓW w Warszawie
Reżyseria: Maria Piotrowska
Dialogi: Joanna Klimkiewicz
Dźwięk: Roman Błocki
Montaż: Anna Łukasik
Kierownictwo produkcji: Andrzej Staścik
Udział wzięli:
Anna Gornostaj − Arabela
Wojciech Machnicki − Petr Majer
Irena Kownas − Věra Majerová
Jacek Czyż − Rumburak
Zofia Gładyszewska − Czarownica
Wiesław Machowski − Król Hiacynt
Ryszard Dembiński
Zofia Saretok
Ewa Smolińska
Krystian Tomczak
Halina Chrobak
Stanisław Zatłoka
Jerzy Tkaczyk
Mirosław Wieprzewski
Agata Rzeszewska
i inni

Magiczne przedmioty

W Arabeli czary jednak pełnią rolę podrzędną i w zasadzie to ich nadużywanie prowadzi do wszystkich kłopotów. Twórcy serialu przekonują, że prawdziwe wartości jak miłość i szczęście są potężniejsze niż bajkowe czary, a problemy dnia codziennego nie rozwiążą się za pomocą magicznych zaklęć.

Czarodziejski pierścień
Pierścień, który spełnia życzenia. Wystarczy tylko pomyśleć życzenie i przekręcić pierścień na palcu.
Na pierwszy rzut oka może wydawać się, że pierścień jest wszechmocny – nie zdarzyło się, by nie spełnił komuś jakiegoś życzenia. Najprawdopodobniej jednak pierścień nie potrafi wykonać czynności zastrzeżonej dla innego czarodziejskiego przedmiotu. Nie można więc za jego pomocą przenieść się pomiędzy światami (Kraina Baśni, Świat Ludzi) – do tego służy płaszcz – można jednak teleportować się w ramach jednego świata (Arabela jedząca spaghetti, Pan Majer myjący zęby, itp.) Zasadniczo pierścień nie potrafi zrekompensować niewiedzy – Rumburak nie potrafi za jego pomocą wyposażyć się w wiedzę o współczesnym świecie ludzi, czy wyczarować ubrań, bądź sprzętu TV bez konsultacji i prospektów.
W filmie najczęściej pierścień wykorzystywany jest do zamiany (kogoś w kogoś lub coś) oraz do wyczarowywania przedmiotów. Kozelka i Hromadka wykorzystują go także do niecnych żartów.
Zazwyczaj podczas zamiany pierścień nie modyfikuje głosu zamienianej postaci (Rumburak w Pana Majera, Pan Majer w jamnika, czarownica w królową), chociaż być może zależy to od pomyślanego życzenia, gdyż królowa, będąc zamieniona w gołębia pierścieniem, nie potrafiła mówić po ludzku.
Rumburak oraz czarownica potrafią też w prosty sposób zamieniać się w inne postaci bez pierścienia (np. Rumburak w gawrona), jednakże pozbycie się postaci wilka wymagało już dodatkowych zaklęć Baby Jagi.
Pierścienie początkowo były trzy (jeden na zamku króla u Pana Vigo oraz dwa na zamku czarodzieja Chechoty), do ostatniego odcinka dotrwał tylko jeden (dwa zostały przetopione przez złodzieja Fouska). Pierścień ten czarodziej Vigo zabrał do Krainy Baśni.

Płaszcz podróżny
Zaczarowany płaszcz, który stanowi pomost między Krainą Ludzi i Krainą Baśni. Trzeba okryć się płaszczem i zapiąć guzik, żeby znaleźć się w innym świecie. Użytkownicy płaszcza często utożsamiają proces przemieszczania się za jego pomocą z „lataniem” i „lądowaniem”, chociaż wydaje się raczej, że jest to po prostu zwykła teleportacja. Jeśli zapinając płaszcz pomyśli się o jakimś konkretnym miejscu w drugim świecie, to teleportacja wykonana zostanie precyzyjnie. Jeśli zapięcie płaszcza nastąpi przypadkowo (w wyniku niewiedzy osoby zapinającej) wówczas cel teleportacji staje się przypadkowy (Petr w hotelu, Honzík i Mařenka w pociągu). Za pomocą płaszcza może podróżować więcej osób – osoba nosząca płaszcz musi okryć po prostu inne osoby.
Teoretycznie można by wykorzystać płaszcz do teleportacji w ramach jednego świata (z punktem przesiadkowym w drugim ze światów) nikt jednak z takiego sposobu nie korzysta – bohaterowie teleportują się pierścieniem lub korzystają z bardziej „tradycyjnych” sposobów (latająca miotła, zamiana w ptaka).
Początkowo są trzy płaszcze (tak jak pierścienie) – z tym, że dwa są na zamku króla Hiacynta a jeden na zamku Chechoty/Rumburaka. Do końca filmu dotrwa tylko jeden. Pierwszy z płaszczy niszczy nauczycielka gry na pianinie Miriam Müllerová rzucając go w ogień (by uniemożliwić Blekocie powrót do Świata Ludzi), drugi zostaje zjedzony przez Myszy w piernikowej chatce Baby Jagi.
Zasadniczo płaszcz jest jedynym środkiem transportu umożliwiającym przemieszczanie się pomiędzy Światem Ludzi a Krainą Baśni, jednakże czasem komuś udaje się przedostać pomiędzy światami w inny, nie do końca jasny sposób (Wodnik, który przemieścił się pod wodą).
Warto też zwrócić uwagę, że bariera czasoprzestrzenna oddzielająca Świat Ludzi od Krainy Baśni nie stanowi bariery dla fal elektromagnetycznych (studio telewizyjne w zamku Rumburaka nadaje sygnał, który zakłóca publiczną TV i odbierany jest normalnie w Świecie Ludzi.

Szklana kula
Szklana kula pokazuje, gdzie znajduje się osoba, o której myślimy. Dzięki niej zły Rumburak odnalazł ukrywającą się przed nim Arabelę, ale też Petr i dzieci, którzy niechcący znaleźli się w Krainie Baśni, mogli zobaczyć co dzieje się u nich w domu. Kula służy im wówczas jako kanał zwrotny „telekonferencji” przeprowadzonej z telewizyjnego studia Rumburaka.
Początkowo kule są dwie – jedna na zamku króla Hiacynta, druga na zamku Chechoty/Rumburaka. Kula z zamku królewskiego zostaje jednak wyrzucona i rozbita przez „fałszywą królową” po akcji uprowadzenia Arabeli.

Latający kufer
Kufer, za pomocą którego można unieść się w powietrzu.

Zaczarowany dzwoneczek
Dzwoneczek, który przywołuje czarodzieja II. kategorii, który musi spełnić każde życzenie. Dzwoneczek pojawia się w baśni dwa razy – na początku, kiedy to jest sprawcą wszelkich kłopotów i na końcu, jako prezent ślubny Arabeli. Niestety, jamnik państwa Majerów zakopuje dzwoneczek i nikt z ludzi nie może go znaleźć.

Różdżka
Za pomocą różdżki otrzymanej od pana Vigo, Arabela może sprawić, że Petr na fotografii uśmiecha się.

Nie ma plików w tym folderze