Anoreksja

Jadłowstręt psychiczny (z grec. an – brak, pozbawienie, orexis – apetyt Anorexia nervosa) – zaburzenie odżywiania, polegające na celowej utracie wagi wywołanej i podtrzymywanej przez osobę chorą. Obraz własnego ciała jest zaburzony; występują objawy dysmorfofobii. Lęk przybiera postać uporczywej idei nadwartościowej, w związku z czym pacjent wyznacza sobie niski limit wagi. Największe zagrożenie zachorowaniem dotyczy wieku między 14 a 18 rokiem życia. Po raz pierwszy opisali to zaburzenie w połowie XIX wieku Charles Lasègue i William Gull.

ICD-10 wyróżnia dwie postaci anoreksji – jadłowstręt psychiczny i jadłowstręt psychiczny atypowy (F50.1).

Anoreksję cechuje szybko postępujące wyniszczenie organizmu, które pozostawia często już nieodwracalne zmiany. Nieleczona prowadzi do śmierci w około 10% przypadków. Zwykle, w 75% przypadków, rozpoczyna się przed 25. rokiem życia.

W przeglądach badań na temat sytuacji epidemiologicznej
wykazano zapadalność na poziomie 8–13 przypadków na 100 000 osób rocznie, a chorobowość wynoszącą 0,3% przy wykorzystaniu ścisłych kryteriów rozpoznania.

Stwierdzono, że jadłowstręt psychiczny występuje częściej u homoseksualistów i biseksualistów.

Głównym cechami anoreksji jest m.in. usiłowanie kontrolowania własnego świata i radzenia sobie z napotkaną traumą poprzez restrykcje w przyjmowaniu pokarmów. Powodem może być również, potrzeba wewnętrznej czystości lub perfekcjonizm. Spotyka się także inne powody, jak chęć bycia lekkim, czy pragnienie poniesienia kary lub śmierci.

Chorzy często rezygnują ze spożywania mięsa lub przechodzą na wegetarianizm. Ilości przyjmowanego pożywienia ulegają znacznemu zmniejszeniu, co prowadzi do spadku masy ciała, często o ponad 15%. Zachowania osób cierpiących na anoreksję różnią się. Anoreksja często przeplata się, lub tez całkowicie przekształca się w żarłoczność (bulimię), gdzie często występują: prowokowanie wymiotów, zażywanie dużych ilości środków przeczyszczających i moczopędnych oraz wyczerpujące ćwiczenia fizyczne. Obecnie rozpoznaje się tzw. niezidentyfikowany typ anoreksji, której źródłem są media, powodujące nienaturalne postrzeganie ludzkiego ciała i zaniżające samoocenę młodzieży. Ofiarami tego typu są najczęściej dziewczęta i chłopcy w wieku 11–20 lat.

Możemy podejrzewać anoreksję, gdy osoba:

* przeżywa silny lęk przed przybraniem na wadze lub otyłością, nawet jeśli ma niedowagę;
* nie chce utrzymać wagi w granicach normy dla swojego wieku i wzrostu, co nie jest spowodowane żadnym schorzeniem fizycznym ani psychicznym;
* jej BMI jest równy lub mniejszy od 17,5;
* nieprawidłowo ocenia wagę własnego ciała, wymiary i sylwetkę;
* lekceważy skutki nagłego spadku wagi;
* w okresie dojrzałości płciowej (po okresie pokwitania) cierpi na wtórny brak miesiączki w ciągu co najmniej 3 miesięcy (jest to kryterium D w DSM-IV. W DSM-V postuluje się usunięcie tego kryterium
* spożywa posiłki w samotności (ze wstydu przed innymi);
* gotuje dla innych tzw. "zdrowe posiłki";
* uprawia intensywne ćwiczenia fizyczne;
* kłamie o ilości zjedzonych posiłków;
* główny temat rozmów z osobą chorą to jedzenie, kalorie, zawartość tłuszczu w produktach i diety.

Kryteria diagnostyczne AN wg ICD-10

* zmniejszenie masy ciała (albo brak przyrostu – u dzieci) prowadzące do osiągnięcia m.c. 15% poniżej prawidłowej lub oczekiwanej dla wieku
* zachowania mające na celu zmniejszenie m.c. poprzez unikanie "tuczącego" pożywienia
* ocenianie siebie jako osoby otyłej oraz pojawienie się lęku przed przytyciem
* zaburzenia endokrynne manifestujące się u kobiet zanikiem miesiączki a u mężczyzn utratą zainteresowań seksualnych i potencji
* zaburzenie nie spełnia kryteriów rozpoznania bulimii psychicznej.

• Pobierz folder
• Zachomikuj folder