Nysa

Bazylika św. Jakuba i św. Agnieszki

Jak to wielcy znawcy literatury i kronik mówią: - „Nysa jest jednym z najstarszych miast śląskich. Prawdopodobnie już w X wieku istniała tu osada”.

Jakoś żaden z tych znawców nie podkreśla, że nyska fara, która została wymurowana w stylu romańskim w miejscu obecnej gotyckiej bazyliki pw. św. Jakuba i św. Agnieszki została poświęcona, konsekrowana (dedykowana, przekazana wiernym) w 1198 roku. Czy to grzech czy zbrodnia o tym wszędzie mówić lub trąbić?

Nie da się zaprzeczyć, że fara została wybudowana w bezpośrednim sąsiedztwie rynku, co symbolizowało znaczenie Nysy w regionie nie jako wsi lecz dużej znaczącej osady (miasta). Jak się nie patrzeć, mieszkali w niej zamożni ludzie, kwitł w niej m.in. handel i rzemiosło, były utwardzone drogi.

Poza sporem jest i faktem historycznym pozostaje, że pierwszy murowany kościół w tym miejscu został ufundowany i konsekrowany przez biskupa wrocławskiego Jarosława Piasta, który ukończył dzieło swego poprzednika Żyrosława II. W 1195 roku położono fundamenty, a trzy lata później budowla była już gotowa. Zatem powracamy do wstępnej istoty, że istnienie murowanego kościoła w tym miejscu, w którym do dziś stoi, świadczy o istnieniu sporej osady, gdyż obiekty takie wznoszono wtedy tylko w znaczniejszych miejscowościach, stanowiących większe skupiska ludzi niż zwykła wieś. Ta kamienna romańska świątynia miała służyć parafii na nowych prawach. Zatem jeżeli na nowych prawach, wobec tego stara Nysa staje się nowym miastem na nowych prawach. Czemu się dziwić. Od 1201 roku ziemia nyska staje się nowym księstwem nyskim związanym z Wrocławiem, zaś jej peryferie pozostają czymś starym, wokół czego nie można stworzyć odpowiednich fortyfikacji obronnych, na jakie pozwalają warunki naturalne wokół centrum miasta. Wobec tego zintegrowane miasto zostaje podzielone na dwa miasta o tej samej nazwie. O istnieniu obu Nys obok siebie, to jest o istnieniu Starego i Nowego miasta Nysy wspomina po raz pierwszy dokument biskupa Wawrzyńca z dnia 11 I 1223 roku, co tłumaczy, że Nysa po raz pierwszy z urzędu była wzmiankowana w 1223 roku, kiedy to została lokowana na prawie flamandzkim (w 1308 r. została przeniesiona na prawo magdeburskie). Obyśmy za 85 lat nie obchodzili kolejnego 800lecia istnienia Nysy.

Takie podejście do istoty Nysy ma bardzo daleko idące znaczenie. Od oficjalnej konsekracji obecnej Bazyliki w 1198 roku, miasto spotykają wszelkie kataklizmy, zwłaszcza jej farę. Wobec tego należy przyjąć, że pierwszą niedostrzegalną farą był drewniany kościółek, którego fundatorem na przełomie X i XI wieku (lub jak kto woli około 1000 roku) był pewien pobożny i bogaty mieszkaniec ówczesnej osady nyskiej Jakub wraz ze swą małżonką Agnieszką. Później świątyni tej nadano wezwanie od patronów fundatorów.

Idąc dalej, legendy mówią, że w tym miejscu rzekomo stała pogańska świątynia, np. powiedzmy poświęcona wodzie i życiu, t.j. poświęcona bogini Nýsiai, łac. Nysiae. Jeżeli tak, to Nysa jako osada już istniała o wiele wcześniej, choćby np. w VI wieku. Jej naturalne środowisko i otaczające bagna, tubylcom dawały schronienie i prowadzenie skutecznej obrony przed grabieżcami. To tłumaczyłoby, skąd osada była nazywana jako Nysa (Niza, Nisa, Nissa, Neisse). Na tę nazwę a nie inną musi mieć też wpływ rz. Biała, która wkoło opływała Nysę i dawała jej naturalne warunki obrony dla przebywających w Nysie ludzi. Oni znali na bagnach knieje, przejścia, a napastnik nie.

Nasuwa się pytanie. Czy istnienie miasta Nysy powinno się liczyć od 1198 czy 1223 roku, ewentualnie od 1308 lub 1000? Jak się nie patrzeć, Nysa jest jedynem miastem w świecie, które młodnieje.

Aleje, ronda, place, ulice oraz parki	Cmentarze	COVID-19 (2020)
facebook - tapety	Forty i bunkry	Furgon Nysa
Gadżet	Gmina	Herb Nysy
Historia spisana i NN	Info	kolaz
Ludzie tworzący historię Nysy	mapy	miejsca pracy
Niebo nad Nysą (woj. Opolskie)	Nysa w clipach video	Nysa zimą
Nyskie gołębie	Park Miejski	pocztówki wieloelementowe z Nysy
pogoda	powódź - 1938	powódź - 1997
Przyjazna Nysa - działamy	rz. Nysa Kłodzka (cz. Kladská Nisa, niem. Glatzer Neisse)	Smog we wsi Nysa
Środki płatnicze	ŚWIĘTE I NIETYKALNE KROWY W NYSIE	Święto 1 Maja
Wzór czystości	związki z Nysą	życzenia na każdą okoliczność

• Pobierz folder
• Zachomikuj folder