Metodologia badań nad językiem - IFP

Materiały do egzaminu z metodologii badań nad językiem.

Zagadnienia na egzamin z metodologii badań nad językiem:

1. Wprowadzenie do metodologii badań:
• Metoda – metodologia – teoria naukowa;
• Rodzaje wyjaśniania w nauce;
• Definiowanie w nauce;
• Podstawowe podziały w obrębie językoznawstwa.
2. XX-wieczne koncepcje nauki:
• Paradygmat naukowy. Trzy podstawowe ujęcia;
• Dwudziestowieczne paradygmaty naukowe w ujęciu Bobrowskiego;
• Weryfikacja – falsyfikacja – korroboracja teorii;
• Koncepcja Lakatosa. Między Kuhnem a Popperem.
3. Metodologia strukturalna:
• Założenia strukturalizmu;
• Dychotomie de Saussure’a;
• Problemy metodologiczne wynikające z przeniesienia metody strukturalnej z fonologii do semantyki (na przykładzie teorii pól semantycznych);
4. Modularne a niemodularne teorie języka:
• Językoznawstwo autonomiczne a nieautonomiczne;
• Koncepcja gramatyki transformacyjno-generatywnej jako przykład autonomicznej i modularnej teorii języka.
• Koncepcja gramatyki kognitywnej (ujęcie R. Langackera) jako przykład nieautonomicznej i niemodularnej teorii języka.
• Problem modularności języka a badania nad mózgiem.
5. Akwizycja języka:
• Etnologiczne teorie rozwoju językowego;
• Poznawczo-rozwojowa koncepcja akwizycji pierwszego języka;
• Teorie środowiskowe.
6. Językoznawstwo wobec odkryć genetyki:
• Hipoteza genu języka;
• Badania nad genomem i mózgiem a problemem modularności języka;
• Historia odkrycia genu FOXP2.
7. Kategorie w języku:
• Kategorie w języku;
• Klasyczna teoria kategoryzacji w fonologii i w semantyce strukturalnej;
• Kategoryzacja prototypowa w kognitywnej koncepcji języka;
• Proces akwizycji kategorii a modele kategoryzacji.
8. Logiczne, psychologiczne i kulturowe aspekty opisu języka:
• Logiczne, psychologiczne i kulturowe aspekty opisu języka;
• Relacje sensu w semantyce strukturalnej;
• Organizacja wiedzy językowej w ujęciu kognitywnym (schematy, scenariusze, ramy kognitywne);
• Problem oddzielenia wiedzy językowej od wiedzy encyklopedycznej.
9. Odrodzenie badań nad retoryką:
• Ivor Richards: The Philosophy of Retoric
• Chaim Perelman: Nowa retoryka
• Stephen Toulmin: The Uses of Argument
10. Retoryka a logika:
• Myślenie logiczne a potoczne;
• Językowy obraz świata (JOŚ)
• Typy rozumowania;
• Logika nieformalne;
11. Struktura argumentacji:
• Wypowiedzi argumentacyjne;
• Typy argumentacji;
• Błędy w argumentacji;
12. Akty mowy:
• Koncepcja aktów mowy w ujęciu Austina I Searley’a
• „Genry mowy” Anny Wierzbickiej;
• Teoria implikatur konwersacyjnych Paula Grice’a.
13. Podstawy Praga-dialektyki:
• Pragma-dialektyka jako teoria argumentacji wychodząca od języka;
• Preskryptywizm pragma-dialektyki.

• Pobierz folder
• Zachomikuj folder