Ksenofont - Historia grecka.pdf

Ksenofont (gr. Ξενοφῶν Ksenophon, ok. 430 p.n.e. – ok. 355 p.n.e.) – ateński pisarz, historyk, najemnik wojskowy, uczeń Sokratesa, przeciwnik demokracji i zwolennik Sparty oraz jej wojskowego ustroju. W roku 401 p.n.e. opuścił Ateny i przyłączył się do greckich najemników na usługach perskiego satrapy Cyrusa Młodszego, walczącego o tron Persji ze starszym bratem Artakserksesem II. Po klęsce pod Kunaksą i śmierciCyrusa na polu walki, najemnicy greccy, pozbawieni wyższych dowódców podstępnie zgładzonych przez Persów, wybrali na jednego z wodzów Ksenofonta. Poprowadził oddziały greckie w drogę powrotną, liczącą tysiąc mil, przez pustynie i góry Armenii aż do Morza Czarnego (tzw. marsz dziesięciu tysięcy). Wykazał się energią i talentami dowódczymi. Po powrocie wstąpił na służbę króla trackiego Seteusa, następnie króla Sparty Agesilaosa i wziął udział w kampanii przeciwko rodzinnemu miastu, która zakończyła się zwycięstwem Sparty nad Atenami i Tebami pod Koroneją w 394 p.n.e. Ateńczycy uznali go za wyjętego spod prawa i wygnali, Spartanie podarowali posiadłość w Elidzie w pobliżu Olimpii. Po klęsce Spartan pod Leuktrami w 371 p.n.e. wypędzony został przez mieszkańców Elidy i zmuszony do osiedlenia się w Koryncie. W 369 p.n.e., po zawarciu pokoju między Atenami i Spartą, uzyskał amnestię, z której skorzystał w 365 p.n.e. wracając do rodzinnego miasta, gdzie spędził resztę życia. Jest autorem pojęcia ekonomia. W dziele 'Oikonomikos' poruszył zagadnienie funkcjonowania wzorcowego gospodarstwa rolnego. Nakreślił wskazówki jak organizować i prowadzić niewolniczy folwark. Był wybitnym pisarzem, autorem dzieł historycznych, politycznych i wojskowych. Jego najważniejsze dzieła to:
* Anabaza (Wyprawa Cyrusa) – opis przeżyć z "marszu dziesięciu tysięcy"
* Historia grecka – kontynuacja dzieła Tukidydesa
* Wspomnienie o Sokratesie
* Agesilaos – apologia władcy Sparty i ustroju spartańskiego.
* Oikonomikos pierwsze w historii dzieło dotykające problemów gospodarowania